HTX kiểu mới: Vẹn tròn “một vai hai gánh”

HTX Dịch vụ Nông nghiệp Nghi Lâm triển khai trồng giống lúa mới.

“Gánh” nào cũng đầy…

Trong suốt chặng đường phát triển, kể từ khi thành lập (1954) đến hết thời kỳ bao cấp, HTX Nông nghiệp Nghi Liên (nay thuộc TP.Vinh) luôn là cánh chim đầu đàn trong phong trào HTX ở  Nghi Lộc.  

Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Nông nghiệp dịch vụ tổng hợp Nghi Liên, ông Nguyễn Đăng Tuấn, cho biết: Năm 1997, chỉ một năm sau ngày giải thể chúng tôi đã thành lập lại HTX Dịch vụ nông nghiệp và Điện năng Nghi Liên, chuyển sang hoạt động theo luật mới năm 2015 với tên gọi như trên. Đây là HTX quy mô toàn xã (1.198 hộ thành viên/2.300 hộ), đảm nhận 4 khâu dịch vụ: Nông nghiệp (thủy nông, vật tư, phân bón, thuốc BVTV, giống cây trồng); quản lý điện; quản lý khai thác chợ; tín dụng nội bộ. Các thành viên cho biết, mảng nông nghiệp HTX phục vụ tốt, tạo được niềm tin trong nhân dân. Bà con yên tâm sản xuất, không lo bị thiệt hại do thuốc BVTV, phân bón giả, giống kém chất lượng. Ngoài ra, các thành viên còn được hưởng dịch vụ tín dụng, tiền gửi vào lãi cao hơn ngân hàng Nhà nước, lãi suất vay thấp hơn. Nếu như trước đây, thành viên tham gia HTX phải đóng 50.000đồng/cổ phần thì nay (2015 – 2020) phải đóng 2 triệu đồng/cổ phần.                 

Đồng thời với việc đáp ứng đầu vào cho hàng ngàn thành viên yên tâm sản xuất, năm 2015, HTX Nghi Liên còn nâng cấp, tu sửa kênh mương N2 và N4; các tuyến kênh rẽ về thôn xóm bị rò rỉ, hư hỏng nặng, với kinh phí hàng trăm triệu đồng. Vấn đề quản lý điện thường xuyên được quan tâm, trong năm đã thay thế 3km dây bọc (đạt chuẩn trên 75%); lắp đặt 20 hộp chống tổn thất điện năng. Cũng trong năm 2015, khi được giao quản lý chợ, HTX đã phân công 3 công nhân phụ trách, làm tốt công tác vệ sinh môi trường, đảm bảo họp chợ ổn định 30 phiên/tháng. Tổng doanh thu 4 ngành dịch vụ năm 2015 của HTX  đạt 7,5 tỷ đồng. Quỹ tín dụng mặc dù mới thành  lập nhưng đã huy động được trên 2,8 tỷ đồng, hỗ trợ 300 thành viên khó khăn về vốn được vay.

HTX Dịch vụ Nông nghiệp Nghi Lâm cũng là đơn vị hoạt động khá hiệu quả. Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX, ông Nguyễn Xuân Vinh, cho biết, HTX ra đời từ những năm 1960, năm 1991 giải thể. Năm 1999, thành lập lại theo Luật HTX, gồm 1.200 xã viên, song hoạt động chưa có sự bứt phá, vẫn theo phương thức “đánh trống”. Quyết tâm đổi mới, năm 2015, HTX chuyển sang hoạt động theo luật mới, với 600 thành viên, đảm nhận các dịch vụ: thủy lợi, phân bón, vật tư nông nghiệp, thuốc BVTV; dịch vụ lúa giống; tín dụng nội bộ.

Bà Nguyễn Thị Lý, xóm 20, cho biết, bà vào HTX và tham gia làm dịch vụ lúa giống cho các công ty giống 2 năm nay. Theo đó, HTX đưa lúa giống về và khoanh vùng cho thành viên sản xuất. Xã viên được tập huấn quy trình của đơn hàng, công ty thu mua lúa với giá cao hơn lúa bình thường. Không những các thành viên thu nhập cao, 2 năm qua, Ban quản lý HTX cũng khấm khá. Ngoài việc hưởng lợi trên đồng ruộng như thành viên, lương Giám đốc đạt 4 triệu đồng/tháng; Phó giám đốc 3,5 triệu đồng/tháng, các cán bộ 2,5 - 3 triệu đồng/tháng

Cách nhìn mới

Trao đổi với chúng tôi, giám đốc 2 HTX nói trên cho rằng, đã đến lúc các HTX phải có cách nhìn mới, nhanh chóng xóa đi mặc cảm: khu vực kinh tế tập thể còn nhiều yếu kém. Để giải quyết vấn đề trên, một mặt, đòi hỏi nỗ lực không ngừng của các HTX, nhất là việc tìm người tài, tâm huyết, bám sát luật mới để phát triển. Mặt khác, Đảng, Nhà nước cần quan tâm hơn nữa đến khu vực này.

Theo ông Tuấn, HTX kiểu cũ sở dĩ yếu, nghèo vì xa rời việc kinh doanh. Chính quyền chỉ giao những việc phi lợi nhuận, không trao việc lớn vì cho rằng, HTX quản lý sẽ thất bại. Nay thời cuộc đã khác, HTX được tự chủ trong kinh doanh, nộp thuế đúng quy định như doanh nghiệp. Vì vậy, chúng ta phải thay đổi cách nhìn, mở hướng làm ăn mới, kết nối với bạn bè trong nước và quốc tế. Hơn nữa, Nhà nước nên tạo điều kiện cho HTX kinh doanh đa ngành: quản lý chợ, mở thêm nhiều dịch vụ; xử lý môi trường, thu gom rác thải…  

Theo ông Nguyễn Xuân Vinh, tuy không có quy mô sản xuất kinh doanh như doanh nghiệp song HTX gắn liền với đời sống, thu nhập của người lao động, kinh tế hộ gia đình. Vì vậy, các địa phương, ngành chức năng cần tạo mọi điều kiện để HTX kiểu mới phát huy được tính ưu việt của mình.   

Dương An Như