Nhân lên những ý tưởng mới từ nông sản OCOP

Đa dạng sản phẩm

HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Đồng Din được thành lập năm 2018, trụ sở tại thị trấn Phú Hòa (Phú Hòa - Phú Yên). “Là người dân Phú Hòa, từng chứng kiến cảnh thương lái thu mua khóm ép giá, rồi người trồng khóm được mùa mất giá, phải mang khóm bán đổ bán tháo dọc Quốc lộ 25, tôi rất xót xa. Với mong muốn làm chủ sản phẩm mình làm ra, cùng bà con đưa cây khóm trở thành nông sản có giá trị trên thị trường, tôi đứng ra thành lập HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Đồng Din”, ông Nguyễn Hoàng Chương, Giám đốc HTX, chia sẻ.

Những ngày đầu thành lập, ngoài diện tích canh tác khóm của các thành viên, HTX còn liên kết với các hộ dân trồng khóm thông qua Tổ trưởng tổ khóm để thu mua khóm cung cấp cho HTX. Sau đó, HTX đầu tư chế biến thành bánh khóm theo công thức thủ công, không chất bảo quản, giữ được vị ngọt tự nhiên từ trái khóm và được thị trường đón nhận. Từ thành công của sản phẩm bánh khóm, HTX tiến tới nghiên cứu, chế biến các sản phẩm nước ép khóm nguyên chất, mứt khóm sấy. Ngoài ra, HTX còn tận dụng phụ phẩm khóm từ quá trình sản xuất để tạo ra giấm khóm, nước lau sàn, nước rửa chén sinh học từ khóm… Những sản phẩm này đã và đang được tiêu thụ tại thị trường trong tỉnh và các tỉnh, thành khác như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Gia Lai, Lâm Đồng…, mang lại doanh thu hàng tỷ đồng mỗi năm.

Theo ông Chương, để có được thành quả nói trên, HTX đã mạnh dạn đầu tư máy móc, áp dụng tiến bộ khoa học để sản xuất các sản phẩm từ trái khóm. Sản phẩm từ khóm được sản xuất theo quy trình, công nghệ hiện đại, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến ISSO, HACCP, đáp ứng nhu cầu của nhiều thị trường. Hiện, các sản phẩm đã có nhãn hiệu, chỉ dẫn truy xuất nguồn gốc, đáp ứng yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm.

Ông Chương cho biết thêm, qua 4 năm tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh, HTX cơ bản đã thực hiện thành công sản xuất sản phẩm từ khóm theo chuỗi giá trị từ cung cấp cây giống, kỹ thuật trồng, chăm sóc, chế biến, đến tiêu thụ sản phẩm. Không những tiêu thụ sản phẩm khóm của thành viên, HTX còn tiêu thụ số lượng lớn khóm cho nông dân trồng khóm khu vực huyện Phú Hòa với diện tích hơn 500ha. Doanh thu về hoạt động này năm 2021 tăng 50% so với năm 2020. Qua đó giúp cho hộ thành viên và nông dân tăng thu nhập, cải thiện đời sống, góp phần xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Năm 2021, HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Đồng Din đưa các sản phẩm được chế biến từ khóm tham gia chương trình OCOP (Mỗi xã một sản phẩm). Kết quả, sản phẩm nước lau sàn sinh học Đồng Din được hội đồng đánh giá đạt tiêu chuẩn OCOP hạng 3 sao cấp tỉnh. Đối với các sản phẩm khác gồm mứt khóm, bánh khóm, khóm sấy, nước ép khóm…, HTX đang tiếp tục hoàn thiện hồ sơ để đề nghị công nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh.

Xen canh nhiều cây trồng giá trị

Không dừng ở các sản phẩm từ khóm, HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Đồng Din còn kết hợp xen canh lá giang trong vùng trồng khóm, qua đó tạo ra sản phẩm lá giang sấy, vừa giúp tăng thu nhập, vừa lưu trữ lại giá trị của lá giang. Ngoài ra, hiện HTX còn trồng thử nghiệm 2.000 cây sung Mỹ trên diện tích 2ha trong khu sinh thái. Đặc biệt, lâu nay sung Mỹ chủ yếu được trồng trong nhà kính hoặc nhà màng với quy trình kỹ thuật chăm sóc tỉ mỉ về ánh sáng, nước tưới… Tuy nhiên, sau một thời gian nghiên cứu, tìm hiểu, HTX quyết định đưa cây sung Mỹ ra ngoài thực địa trồng xen canh với khóm, góp phần đa dạng nông sản của địa phương.

“Là đơn vị tiên phong thử nghiệm trồng sung Mỹ ngoài thực địa, một đặc tính nổi trội của loại cây này khiến HTX muốn tiến hành ngay là cây có khả năng cải tạo đất. Bởi vùng khóm Đồng Din sau một thời gian dài khai thác, đất đã bắt đầu có dấu hiệu thoái hóa khi mà lượng trái có kích thước nhỏ ngày một nhiều, ảnh hưởng tới năng suất. Lợi ích kép mà giống sung Mỹ mang lại sẽ giúp thúc đẩy phát triển kinh tế vùng khóm truyền thống. Mô hình đến nay bước đầu thành công với năng suất thu hoạch một ngày 100kg và được ký hợp đồng bao tiêu với giá 180.000 đồng/kg. Bên cạnh nguồn thu từ trái cây, HTX còn muốn góp phần đa dạng sinh thái phục vụ phát triển du lịch trải nghiệm cộng đồng trong tương lai. Đồng thời để mở rộng sản xuất, HTX đang nhân rộng mô hình cho các hộ dân có nhu cầu trồng để liên kết với HTX, dự kiến quy mô có thể lên đến 30ha”, ông Chương cho biết.

Theo hội đồng OCOP tỉnh Phú Yên, các sản phẩm của HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Đồng Din có nhiều ý tưởng độc đáo, vùng nguyên liệu ổn định, góp phần thúc đẩy nền tảng sản xuất, sơ chế, chế biến tại địa phương.