Người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước là người có địa vị pháp lý cao nhất trong cơ quan, đơn vị hành chính nhà nước các cấp, họ có trách nhiệm: Thực hiện vai trò lãnh đạo, quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước.
Theo đó, người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước có nhiệm vụ thực hiện vai trò lãnh đạo, quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện chức năng, nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó; phải chịu trách nhiệm chính về những hoạt động của cơ quan, đơn vị do chính mình quản lý, lãnh đạo theo Hiến pháp và pháp luật.
Cụ thể, xem xét vai trò người đứng đầu ở góc độ công tác quản lý đất đai thời gian qua cho thấy: có nơi, có lúc người đứng đầu buông lỏng sự quản lý, gây nên tình trạng vi phạm pháp luật về đất đai ở một số địa bàn vẫn còn diễn ra phổ biến ở một số địa phương, ảnh hưởng đến việc triển khai các dự án phát triển kinh tế - xã hội và tình hình an ninh, trật tự; làm dư luận bất bình, gây mất uy tín của Đảng, của chính quyền trong lòng người dân.
Là địa bàn có diện tích lớn, huyện Nhơn Trạch (Đồng Nai) cũng không ngoại lệ. Khẳng định về vấn đề đó là vì, trong thời gian qua những vi phạm về trật tự xây dựng ở địa phương này phần lớn là vi phạm về xây dựng nhà cửa trên đất nông nghiệp, đất đã được quy hoạch là đất cây xanh, đất cây xanh cách ly, đất phát triển hạ tầng, đất cây xanh công viên, tình trạng xây dựng không phép, sai phép, xây dựng dưới hành lang lưới điện, vi phạm hành lang kênh rạch,… diễn ra tràn lan tại các xã Phước Thiền, Hiệp Phước, Phú Hội. Từ những vi phạm đó, hàng nghìn căn nhà không phép xây dựng trên đất quy hoạch do các đầu nậu thu gom, sau đó phân lô, rồi bán cho những người dân được mọc lên mà không thấy vai trò, trách nhiệm của các cơ quan chức năng “động tĩnh” gì trước những sai phạm đó.
Theo ghi nhận của chúng tôi, cá biệt, tại thời điểm ông Nguyễn Văn Hồng đang nắm giữ chức danh Chủ tịch UBND xã Phước Thiền (hiện đang là Bí thư Đảng uỷ xã Phước Thiền) đã buông lỏng quản lý, để các đầu nậu thi nhau thu gom đất, sau đó chia lô bán diễn ra tràn lan. Đáng nói nữa là, việc xây dựng không phép tại những khu đất đã được quy hoạch dù diễn ra khá “sôi động” mà không gặp phải bất cứ sự can thiệp của chính quyền địa phương.
Càng lo ngại hơn, đó là một thứ “luật ngầm”, một thứ “lệ” bất thành văn ở thời điểm này mà theo như hàng trăm người dân chia sẻ là cứ “có tiền là xong” (các bài báo số trước đã phản ánh cụ thể). Giờ đây, đến với xã Phước Thiền sẽ rất dễ nhận thấy hậu quả việc buông lỏng quản lý Nhà nước về đất đai, vi phạm về trật tự xây dựng tràn lan ở thời kỳ ông Nguyễn Văn Hồng làm Chủ tịch UBND xã Phước Thiền là: nhiều khu dân cư xây dựng không phép trên đất quy hoạch được lập ra, có những khu vực đã hình thành những khu dân cư sầm uất với đường trải nhựa, bê tông khang trang như khu vực sân bóng Biên Hùng, khu vực chợ ông Hảo, chợ Bắc,…
Càng lạ lùng hơn, dù để xảy ra hậu quả như vậy, nhưng sau đó ông Nguyễn Văn Hồng từ vị trí Chủ tịch UBND xã Phước Thiền đã được nắm giữ vị trí Bí thư Đảng ủy xã Phước Thiền? Tuy nhiên, câu hỏi dư luận còn đặt ra đến nay chưa nhận được câu trả lời thỏa đáng đó là: Vì sao người đứng đầu địa phương để xảy ra vi phạm nghiêm trọng như vậy mà vẫn được cất nhắc? Một mình ông Nguyễn Văn Hồng hay còn ai đứng sau lưng “hỗ trợ” cho những vi phạm đó? Thiết nghĩ, với trách nhiệm người đứng đầu chính quyền huyện Nhơn Trạch, phải truy trách nhiệm Chủ tịch UBND huyện Nhơn Trạch trong vấn đề này?
Tại Điều 10 Luật Cán bộ, công chức năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) nói về trách nhiệm của người đứng đầu trong các cơ quan, đơn vị hành chính Nhà nước rất rõ: Người đứng đầu phải tổ chức kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn việc thi hành công vụ của cán bộ công chức; tổ chức thực hiện các biện pháp phòng, chống quan liêu, tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; chịu trách nhiệm về việc để xảy ra tình trạng quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong cơ quan, đơn vị.
Xử lý kịp thời, nghiêm minh cán bộ công chức thuộc quyền quản lý có hành vi vi phạm kỷ luật, pháp luật, có thái độ quan liêu, hách dịch, cửa quyền, gây phiền hà cho công dân. Giải quyết kịp thời, đúng pháp luật, theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của cá nhân, tổ chức theo quy định của pháp luật.
Mới đây, gửi tới kỳ họp thứ 8 Quốc hội khoá XIV, cử tri kiến nghị Chính phủ cần xử lý nghiêm minh những vụ việc vi phạm pháp luật về quản lý trật tự xây dựng đô thị, quy hoạch, xây dựng nhà. Trả lời về vấn đề này, Quan điểm của Bộ Xây dựng cho rằng trong thời gian qua tại một số địa phương tình trạng vi phạm trong lĩnh vực xây dựng vẫn còn diễn biến phức tạp.
Nhiều công trình vi phạm không được phát hiện, thậm chí phát hiện nhưng không ngăn chặn kịp thời, xử lý vi phạm chưa nghiêm túc, thiếu kiên quyết, dứt điểm. Một số nơi còn có biểu hiện buông lỏng quản lý, nể nang, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm. Điều này dẫn đến tình trạng vi phạm trật tự xây dựng, quy hoạch, xây dựng nhà vẫn tái diễn, gây bức xúc trong nhân dân và dư luận xã hội.
Liên quan vấn đề này trước đó, cuối năm 2019 trong phiên thảo luận về Dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi). Nhiều đại biểu chỉ đích danh nguyên nhân khiến vi phạm trật tự xây dựng càng ngày càng nghiêm trọng là sự thỏa hiệp, phạt cho tồn tại hoặc làm một cách nửa vời mà không có sự quyết liệt.
Đối với những trường hợp tự chuyển đổi từ đất trồng lúa sang đào ao, khoan giếng lấy nước mặn nuôi tôm thẻ chân trắng ở vùng Đồng Tháp Mười của tỉnh Long An phát sinh từ năm 2023 đến nay phải xử lý vi phạm theo đúng quy định pháp luật, trong đó buộc phải khôi phục lại hiện trạng đất ban đầu và trám lấp giếng.
Những năm gần đây, hoạt động nhập lậu gia súc qua biên giới tại địa bàn tỉnh Long An thường hay xảy ra. Tuy nhiên, số lượng gia súc nhập lậu thường nhỏ lẻ, vài con và không thường xuyên. Dù vậy, nhập lậu động vật vẫn tiềm ẩn những nguy cơ phát sinh, lây nhiễm dịch bệnh trên gia súc, gia cầm và cả con người.
Liên quan đến những vi phạm của Công ty CP truyền thông và du lịch Phú Yên tại khu du lịch nông nghiệp Sông Ba Farm, mà Kinh tế nông thôn có bài phản ánh, ông Nguyễn Công Thành, Phó Chủ tịch UBND TP. Tuy Hoà (Phú Yên), khẳng định, sẽ cưỡng chế nếu khu du lịch nông nghiệp Sông Ba Farm không thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là buộc khôi phục tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm và buộc trả lại đất đã lấn, chiếm theo quy định trong quý IV/2024.