KTNT - Hơn nửa thế kỷ XX về trước, nông thôn Hà Tĩnh nói riêng, cả nước nói chung còn sống ẩn mình dưới những lùm tre, mái lá, những cửa nhà lụp xụp, đời sống dân sinh khó khăn thiếu thốn trăm bề. Thế nhưng, qua hơn 6 năm thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới (NTM), bộ mặt nông thôn Hà Tĩnh đã hoàn toàn khởi sắc bên những làng quê nông thôn mới kiểu mẫu, thanh bình, trù phú. Đến Hà Tĩnh, du khách được du lịch trải nghiệm nơi những miền quê NTM kiểu mẫu, được chiêm nghiệm khu bảo tồn gia sản nông dân bao thời kỳ để lại, được nghe các thiếu nữ thôn giã lẩy Kiều, hát dân ca Ví giặm, hát Ca trù… Về Hà Tĩnh, một vùng quê đang từng ngày, từng giờ thay da đổi thịt.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường tham quan gian hàng giới thiệu sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao của Tập đoàn Quế Lâm, thuộc tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Gặp gỡ tháng Tư
Vào những ngày tháng Tư lịch sử, cả nước tưng bừng hướng tới kỷ niệm 42 năm ngày thống nhất đất nước, Hội nghị Văn phòng NTM toàn quốc đã được tổ chức tại Hà Tĩnh. Đại diện cho 62 tỉnh, thành phố trong cả nước, từ Móng Cái đến mũi Cà Mau, lên Tây Nguyên, xuống các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, các tỉnh Duyên hải miền Trung gặp nhau tay bắt mặt mừng. Cuộc gặp gỡ này âu cũng khẳng định, Hà Tĩnh xứng đáng là điểm hẹn của phong trào XDNTM cả nước. Sau buổi gặp gỡ là chuyến tham quan về các vùng quê NTM kiểu mẫu.
Từ thành phố Hà Tĩnh theo lộ trình đến với các vùng NTM kiểu mẫu trên toàn tỉnh để tìm hiểu cách làm của Hà Tĩnh được Trung ương và bạn bè trên khắp cả nước ghi nhận là điểm sáng.
Điểm đến đầu tiên là xã NTM miền núi Hương Trà (Hương Khê). Đến Hương Trà, mọi người ngỡ ngàng trước sự đón tiếp nồng nhiệt của toàn dân từ già trẻ, gái trai đứng chật kín hai bên đường, cờ hoa vẫy chào khách quý tới thăm quê mình.Trong chốc lát đoàn đã hút hồn trước cảnh đẹp của những khu vườn mẫu cây trái bốn mùa sum suê, hai bên các tuyến đường ngõ xóm là những hàng rào xanh kinh tế thay tường rào bê tông hóa. Bí thư Đảng ủy xã Hương Trà Ngô Viết Hạ phấn khởi cho biết, đến nay, toàn xã đã có hơn 40.000m hàng rào xanh, 7 vườn mẫu cấp tỉnh và hàng chục vườn mẫu cấp huyện, cấp xã. Thu nhập bình quân năm 2016 của người dân đạt trên 40 triệu đồng, phong trào xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu từ tiêu chí 20, các thôn đã chỉ đạo sắp xếp, bố trí lại hàng chục ngôi nhà; xóa hết số nhà ở tạm bợ, di dời công trình phụ bất hợp lý. Các vườn hộ được cải tạo và xây dựng mới trên sơ đồ thiết kế.
Rời Hương Trà đến xã Hương Bình, tham quan Khu bảo tồn nông dân. Mọi hiện vật của nông dân đã từng “Một nắng - hai sương” được tái hiện trong không gian 3 ngôi nhà gỗ cổ với trên 500 hiện vật nông cụ độc đáo từ thời xa xưa như guồng tải nước, lưỡi hái, nơm úp cá, đó, thúng, nia, cối, chày giã gạo, cối xay, áo tơi, võng tre, đèn bão, kiềng sắt, nồi đất, mo cau, gáo dừa, cày, bừa…
Rời miền núi, đến xã Tượng Sơn du khách được thả hồn nơi miền quê yên ả, nơi hơi thở của đồng quê mộc mạc, âm thanh của những dàn sáo diều bay lượn vi vu giữa trời xanh cao vút, đường làng, ngõ xóm rập bóng cây xanh. Về Tượng Sơn được chiêm ngưỡng những khu vườn mẫu, mô hình kinh tế, được tận mắt chứng kiến tất cả hạ tầng cơ sở, trạm y tế hiện đại, khu trung tâm hành chính xã khang trang, ngăn nắp gọn gàng văn minh. Đại biểu NTM Võ Đức Trung (tỉnh Vĩnh Long) cảm nhận, “NTM Tượng Sơn cho chúng tôi cảm giác một miền quê nông thôn Việt Nam vừa hiện đại vừa chân chất truyền thống làng quê Việt Nam xưa và nay”.
Ra vùng đồng bằng ven biển huyện Nghi Xuân, tham quan các xã Xuân Mỹ, Tiên Điền, trải nghiệm du lịch NTM, tham quan Khu dân cư NTM kiểu mẫu thôn Hương Mỹ với các hoạt động du lịch trải nghiệm úp nơm bắt cá, xay lúa, giã gạo, thưởng thức cá đồng nướng…, mọi người ai nấy đều thích thú với mô hình mẫu NTM này. Ngoài tham quan trải nghiệm du vừa được nghe các thiếu nữ thôn giã lẩy kiểu, hát Ca trù, hát dân ca Ví giặm.
Đại biểu Nguyễn Anh Tuấn (Văn phòng NTM tỉnh Hà Giang) nói, về Hà Tĩnh tôi như được sống lại không gian văn hóa Việt Nam của một thời. Cách làm NTM của Hà Tĩnh không những vừa làm mới hiện đại, nhưng vừa phát huy được giá trị văn hóa truyền thống buộc chúng tôi phải học tập Hà Tĩnh.
Chung một niềm vui
Báo cáo Hội nghị của Văn phòng điều phối NTM Trung ương, đến thời điểm này, cả nước đã có 2.656 xã (29,76%) đạt chuẩn NTM, tăng 263 xã so với năm 2016, bình quân cả nước đạt 13,87 tiêu chí/xã, còn 190 xã dưới 5 tiêu chí. Có 33 đơn vị cấp huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM. Năm 2016, tổng nguồn vốn ngân sách Trung ương dành cho Chương trình MTQGXDNTM là 6.897 tỷ đồng, năm 2017 dự kiến cả nước sẽ huy động khoảng hơn 222 nghìn tỷ đồng.
Ông Lê Đình Sơn, UVBCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh, cho rằng, Hà Tĩnh xác định cốt lõi XDNTM là phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, nâng cao đời sống dân trí trong toàn dân. Cũng theo ông Lê Đình Sơn, phong trào XDNTM đã thực sự ăn sâu vào tiềm thức trong mỗi một người dân Hà Tĩnh. Sau khi hình thành tiêu chí 20 về khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu và ban hành bộ tiêu chí xã NTM kiểu mẫu, trong thời gian ngắn, toàn tỉnh đã có đến 1.200 thôn, 1.300 vườn mẫu đạt chuẩn. Ông Sơn cũng khẳng định, XDNTM là một “cuộc cách mạng” vì thế phải kiên trì, quan trọng nhất là tạo được ý thức tự giác trong mọi từng lớp, nhất là nông dân. Kinh nghiệm Hà Tĩnh rút ra được đó là, sự vào cuộc quyết liệt từ cán bộ quyết định thành – bại đối với chương trình. Vì thế, ở đâu cán bộ làm NTM từ cái tâm, bằng cả trái tim mình thì ở đó phong trào sẽ phát triển bền vững.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Xuân Cường khẳng định: XDNTM phải bằng hành động cụ thể, tổng hợp, đầy đủ nhằm thể chế hóa thực hiện NQ26 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Đặc biệt, XDNTM như một cuộc “cách mạng” hằn sâu vào nếp nghĩ, cách làm sáng tạo trong mọi tổ chức, trong mỗi người dân. Vì thế, giai đoạn đầu (2010 – 2015), XDNTM trở thành phong trào sâu rộng, ý nghĩa và hết sức thiết thực. Những năm gần đây, chưa có chương trình nào đi vào cuộc sống thực chất như Chương trình XDNTM. Bởi chỉ trong một thời gian ngắn, cả nước huy động được gần 900 nghìn tỷ đồng, hoàn thiện một phần lớn các thiết chế hạ tầng giao thông, thủy lợi tăng gấp 10 lần giai đoạn 2005 – 2010, hơn 20 nghìn mô hình ở các quy mô khác nhau, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần nhân dân, bộ mặt nông thôn ngày một khởi sắc.
Nói về Hà Tĩnh, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhận xét, Hà Tĩnh là tỉnh được Trung ương đánh giá rất cao về kết quả XDNTM. Đặc biệt, Hà Tĩnh đã đề ra tiêu chí 20 bổ sung thêm cho 19 tiêu chí của Trung ương. Hà Tĩnh không nặng đạt chuẩn, đề cao số tiêu chí đạt chuẩn trong XDNTM kiểu mẫu, kết hợp du lịch về các miền quê NTM kiểu mẫu. Đây quả là một cách làm sáng tạo giúp Ban chỉ đạo NTM Trung ương nhân rộng cách làm của Hà Tĩnh ra cả nước.
Tham quan vườn mẫu của xã miền núi Hương Trà (Hương Khê).
Và những cảm nghĩ
Cuộc gặp gỡ Văn phòng NTM toàn quốc diễn ra trong những ngày tháng Tư lịch sử, nhiều đoàn đại biểu đã thốt lên: Có đi mới biết, có đến mới hay, bởi khi nhận được thông báo Hội nghị tổ chức tại Hà Tĩnh chúng tôi rất lo ngại vì thông tin cho rằng, trong thời điểm nhạy cảm này, tại Hà Tĩnh đang còn xảy ra một số vấn đề xung quanh môi trường biển, an ninh xã hội có được đảm bảo. Nhưng khi đến Hà Tĩnh lại khác hẳn với dư âm đó. Bởi người Hà Tĩnh luôn quý mến khách, đời sống dân sinh rất bình yên. Đặc biệt, chúng tôi thực sự khâm phục những thành tựu kinh tế, văn hóa, an ninh quốc phòng, nhất là thành quả XDNTM Hà Tĩnh đã đạt được. Vì thế chúng tôi còn phải được học nhiều về cách làm sáng tạo của Hà Tĩnh từ cuộc hội ngộ này.
Chánh Văn phòng NTM Trung ương Nguyễn Minh Tiến ghi nhận: Chúng tôi cũng như các đại biểu các địa phương đánh giá rất cao, rất ngưỡng mộ cách làm và kết quả đạt được của Hà Tĩnh. Trong thời gian ngắn, song dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, các mô hình khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu đã được định hình, phát triển mạnh mẽ. Với cách làm sáng tạo này không những tạo nên cảnh quan đẹp mà còn trực tiếp đóng góp vào phát triển kinh tế cho người dân địa phương. Có thể khẳng định, Hà Tĩnh là một trong những tỉnh đi đầu, có cách làm quyết liệt, sáng tạo trong XD NTM.
Anh Bình
Từ năm 2010, Liên Hợp quốc đã công nhận Việt Nam là một trong những nước đi đầu trong hiện thực hóa các Mục tiêu Thiên niên kỷ, hoàn thành trước thời hạn gần 10 năm 3 mục tiêu (xóa bỏ tình trạng nghèo cùng cực, phổ cập giáo dục tiểu học, tăng cường bình đẳng giới và vị thế cho phụ nữ) và có nhiều tiến bộ, đạt tiệm cận 5 mục tiêu còn lại.
Trong 5 ngày, từ 7/9 đến 12/9, “quái” bão YAGI (bão số 3) với sức gió cấp 12 -13, giật cấp 14 -15 -16 đã đổ bộ vào Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội,… và sau đó, hoàn lưu của nó gây mưa lớn liên tục trên toàn miền Bắc đã gây những tổn thất vô cùng to lớn về người và thiệt hại rất nặng nề về tài sản của Nhà nước, doanh nghiệp, người dân.
Xuất khẩu nông sản của ta hiện trong TOP 10 -15 thế giới. Nông sản Việt có mặt tại khoảng 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, kim ngạch tăng mạnh trong 15 năm qua: năm 2009 mới chỉ gần 16,5 tỷ USD thì năm 2014, kim ngạch đạt 31 tỷ USD, năm 2019 đạt 41,3 tỷ USD, năm 2023 đạt trên 53 tỷ USD, đến hết tháng 7 năm 2024, kim ngạch xuất khẩu nông - lâm - thủy sản đạt 34,27 tỷ USD, phấn đấu đạt 57 -58 tỷ USD cả năm.