Phú Thọ: Đất nông nghiệp bị sử dụng sai mục đích

Chính quyền thừa nhận 

Tạp chí Kinh tế nông thôn nhận được thông tin phản ánh của người dân sinh sống trên địa bàn xã Sơn Thủy về việc, tại khu vực cánh đồng Đám Mạ, Dộc dân quân, Lổ (làng Sơn Vi) đối diện UBND xã Sơn Thủy, trên tuyến đường mới, xuất hiện ngày càng nhiều công trình kiên cố và nhà hàng xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, gây ô nhiễm môi trường, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ nhưng chưa được chính quyền địa phương, ngành chức năng vào cuộc xử lý.

Đặc biệt, theo phản ánh của hộ ông Nguyễn Hữu Minh: Gia đình sinh sống trên thửa đất số 168, tờ bản đồ số 08 tại khu 05, xã Sơn Thủy với diện tích 985,9m2. Nay, các hộ dân liền kề đã đổ đất trên đất nông nghiệp cạnh gia đình quá cao và xây dựng nhiều công trình chăn nuôi gia cầm, gia súc, gây ngập úng mỗi khi trời mưa to.

Đơn ông Minh nêu rõ, từ tháng 7/2021, gia đình đã làm đơn đề nghị UBND xã Sơn Thủy giải quyết việc công trình xây dựng trên đất nông nghiệp gây ngập úng cho gia đình. Nhưng đến nay, gia đình vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Tiếp nhận thông tin, qua quá trình khảo sát thực địa, phóng viên ghi nhận những gì người dân phản ánh là hoàn toàn có cơ sở. Từ khu vực đường mới đối diện UBND xã Sơn Thủy thuộc khu vực cánh đồng Đám mạ, Dộc dân quân, Lổ trên địa bàn làng Sơn Vi, hai bên đường có những nhà hàng ăn uống mang tên Cá Vàng, Hà Béo được xây dựng kiên cố và hàng loạt các công trình xây dựng, thậm chí có những bãi tập kết đất được chất thành đống cao, tình trạng san lấp ao, hồ và ruộng cũng diễn ra tại nơi đây…

Để rộng đường dư luận, phóng viên có buổi làm việc với ông Nguyễn Bá Hùng, Chủ tịch UBND xã Sơn Thủy. Ông Hùng thừa nhận: “Về việc vai trò quản lý Nhà nước của chính quyền địa phương thì anh em đã lập biên bản và yêu cầu tháo dỡ. Ông cho rằng, những trang trại này được xây dựng từ khi chưa có đường đi qua và vẫn còn diện tích đất trống, còn lại  là các lều lán nuôi lợn, nuôi gà.  Những mô hình chăn nuôi này người ta làm từ năm 1987 - 1988. Thực ra không phải xây dựng kiên cố mà chỉ là trại gà, trại lợn...”.

Còn về tình trạng dùng đất để san lấp ao, ông Hùng cho rằng, ao là của người dân, đường mới vừa đi qua, bà con tự hiến đất, bây giờ ao không thả được cá nữa, diện tích chân bờ đắp ở tận ngoài cũng báo cáo với huyện tạo điều kiện cho người dân chuyển đổi cây trồng, vật nuôi khác; người dân cũng làm đơn gửi xã và huyện.

“Liên quan tới việc gia đình ông Minh xây dựng các công trình trên đất nông nghiệp làm hư hỏng hệ thống thoát nước dân sinh, thường xuyên bị ngập úng,  UBND xã đã mời các bên liên quan đến làm việc và thành lập tổ hòa giải để có hướng giải quyết”, ông Hùng nói.

Tình trạng vi phạm đất đai, vi phạm trật tự xây dựng, xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp tại xã Sơn Thủy diễn ra phức tạp nhưng chưa được xử lý triệt để. Đề nghị UBND tỉnh Phú Thọ sớm chỉ đạo ngành chức năng, UBND huyện Thanh Thủy sớm vào cuộc thanh, kiểm tra toàn diện công tác quản lý đất nông nghiệp và quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn xã Sơn Thủy từ năm 2019 đến nay, từ đó xử lý nghiêm chủ các công trình vi phạm, các cán bộ liên quan để xảy ra vi phạm mà không kịp thời phát hiện và xử lý.

Sử dụng đất sai mục đích, phải bị xử nghiêm

Luật sư Đoàn Tăng Hải, Giám đốc Công ty Luật Hoa Nhật Minh, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội, cho biết: “Theo quy định tại Khoản 1, Điều 170, Luật Đất đai năm 2013 về nghĩa vụ chung của người sử dụng đất có quy định, người sử dụng đất phải sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất, đúng quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không, bảo vệ các công trình công cộng trong lòng đất và tuân theo các quy định khác của pháp luật có liên quan”.

Một trong những hành vi bị nghiêm cấm theo quy định Luật Đất đai 2013 là hành vi sử dụng đất sai mục đích.

Căn cứ các điều 9, 10, 11 và 12 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, khi sử dụng đất sai mục đích (tự ý chuyển đất nông nghiệp sang đất ở hoặc đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở bằng hành vi dễ nhận thấy, nhất là xây nhà trên đất không phải là đất ở hay công trình khác như: nhà hàng…) thì bị phạt tiền và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, trong đó có biện pháp buộc khôi phục tình trạng ban đầu.

Biện pháp buộc khôi phục tình trạng ban đầu có nghĩa là phải tháo dỡ nhà ở (nếu có) vì sử dụng đất sai mục đích.

Không chỉ tại Nghị định xử lý vi phạm hành chính về đất đai (Nghị định 91/2019)  quy định biện pháp buộc khôi phục tình trạng ban đầu. Tại Điều 92, Luật Nhà ở 2014 cũng quy định rõ về các trường hợp nhà ở phải phá dỡ, cụ thể:

“1. Nhà ở bị hư hỏng nặng, có nguy cơ sập đổ, không bảo đảm an toàn cho người sử dụng đã có kết luận kiểm định chất lượng của cơ quan quản lý nhà cấp tỉnh nơi có nhà ở hoặc trong tình trạng khẩn cấp, phòng chống thiên tai.

2.Nhà ở thuộc trường hợp quy định tại Khoản 2, Điều 110 của Luật này.

3. Nhà ở thuộc diện phải giải tỏa để thu hồi đất theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

4. Nhà ở xây dựng trong khu vực cấm xây dựng hoặc xây dựng trên đất không phải là đất ở theo quy hoạch đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

5. Nhà ở thuộc diện phải phá dỡ theo quy định của pháp luật về xây dựng”.