Tranh chấp đất ở quận2: Chính quyền làm ngơ hay bó tay trước sai phạm?

Nhất quán quan điểm giữ nguyên hiện trạng khu đất

Liên quan đến khu đất 1,8 ha đang tranh chấp giữa Công ty cổ phần Kinh doanh và Phát triển nhà Lê Vũ (Công ty Lê Vũ) với chùa Long Vĩnh, thời gian qua, nhiều cơ quan báo chí đã thông tin sự việc, cùng với hướng giải quyết của ngành chức năng.

Theo đó, trong tất cả các văn bản, quyết định được ban hành đều chung một quan điểm nhất quán, xuyên suốt là giữ nguyên hiện trạng khu đất đang tranh chấp. Cụ thể, Quyết định số 07/2019/QĐ-BPKCTT của Toà án nhân dân quận 2 nêu rõ, dựa trên các chứng cứ có liên quan đến việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, với hình thức “Cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp” được quy định tại Điều 122 Bộ luật Tố tụng dân sự đối với phần đất tại vị trí thửa số 916, 1000, tờ bản đồ số 3 toạ lạc tại phường Bình Trưng Đông, quận 2, TP. Hồ Chí Minh. Đồng thời, các cơ quan có thẩm quyền được quyền xử lý các hành vi: Tháo gỡ, lắp ghép, xây dựng thêm hoặc có hành vi khác làm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp trên theo quy định.

Đối với văn bản số 1408/CCTHADS của Chi Cục Thi hành án dân sự quận 2 về việc kết quả áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời gửi Toà án nhân dân quận 2, TP. Hồ Chí Minh nêu rõ, “hiện Chi Cục Thi hành án dân sự quận 2 đang tổ chức thi hành Bản án, Quyết định số 07/2019/QĐ-BPKCTT ngày 26/4/2019 của Toà án nhân dân quận 2, trong đó có các khoản phải thi hành như cấm chùa Long Vĩnh thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp đối với phần đất 6.215 m² thuộc vị trí thửa 1000, tờ bản đồ số 3 toạ lạc tại phường Bình Trưng Đông, quận 2”.

Ngay trong biên bản làm việc giữa UBND phường Bình Trưng Đông với các bên liên quan trước đây, lãnh đạo UBND phường Bình Trưng Đông xác định: Hiện thửa đất trên đang được tòa án xem xét giải quyết đơn tranh chấp, đến nay chưa có quyết định cuối cùng. Do đó, UBND phường yêu cầu các bên liên quan giữ nguyên hiện trạng chờ kết quả giải quyết của tòa án. Nếu bên nào cố tình thay đổi hiện trạng đất làm ảnh hưởng đến quá trình giải quyết tranh chấp, UBND phường sẽ xử lý theo quy định pháp luật.

Nói một đằng, làm một nẻo

Nhất quán quan điểm giữ nguyên hiện trạng khu đất là vậy. Tuy nhiên, thực tế việc xây dựng tại khu đất đã diễn ra bất chấp văn bản của ngành chức năng. Về vấn đề này, theo lãnh đạo phường Bình Trưng Đông trả lời cơ quan báo chí trước đó cho rằng: “Việc lắp dựng tường rào, chùa Long Vĩnh đã nộp hồ sơ đề nghị cấp phép tại UBND phường. Nếu không đủ điều kiện được cấp phép xây dựng, yêu cầu nhà chùa tháo dỡ, trả nguyên hiện trạng cũ”.

Câu hỏi đặt ra, dựa vào cơ sở nào để phường cấp phép cho nhà chùa xây dựng tường rào trên thửa đất nông nghiệp mà nhà chùa đã bị bác đơn khởi kiện đòi quyền sử dụng đất, vị lãnh đạo này đưa ra lý do rằng: “Bên phía nhà chùa có một số sư cô đang ở và sinh hoạt tại đây, nên để đảm bảo an toàn, an ninh cho các sư cô, phường đã đồng ý cấp phép cho nhà chùa dựng tường rào, gắn camera an ninh”… Thực tế, việc xây dựng này được làm trên phần đất không còn thuộc quyền quản lý sử dụng của nhà chùa nên đây là lý do rất thiếu thuyết phục.

Một diễn biến khác, Chi cục Thi hành án dân sự quận 2 đã phối hợp cùng chính quyền địa phương xác minh, ghi nhận hiện trạng thực tế tại các phần diện tích đất sau khi áp dụng biện pháp khẩn cấp của Toà. Qua xác minh, đối tượng đang quản lý, sử dụng đất là ông Võ Phương Lâm đã có các hành vi làm thay đổi hiện trạng tài sản như phát cỏ, san mặt bằng và làm tấm đan (gạch lót đường) là do ông Võ Phương Lâm thực hiện hoặc thuê người khác làm. Đồng thời, ông Võ Phương Lâm trước đây được trụ trì chùa (ông Thích Minh Nghị) uỷ quyền quản lý, sử dụng đất nhưng hiện tại uỷ quyền đã hết hiệu lực. Hiện tại ông Lâm chỉ là đại diện theo uỷ quyền để thực hiện đại diện cho chùa thực hiện một số hành vi nhất định liên quan đến việc giải quyết tranh chấp tại Toà có thẩm quyền.

Tuy nhiên, việc UBND phường Bình Trưng Đông đang chấp nhận uỷ quyền đã hết thời hiệu làm căn cứ xem xét cho các hành vi làm thay đổi hiện trạng khu đất là điều khó hiểu. Dư luận hoàn toàn có quyền nghi ngờ về năng lực quản lý, trình độ am hiểu pháp luật có vấn đề hay cố tình hiểu sai, làm ngơ cho các sai phạm trên?

Về vấn đề này, theo Luật sư Nông Minh Đức, Công ty Luật Tùng Dương thuộc Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh không có cơ sở cho việc cấp phép xây dựng trên phần đất đang tranh chấp mà chưa có bản án hoặc quyết định cuối cùng. Việc cấp phép trên phần đất đang tranh chấp hoàn toàn sai với các quy định của pháp luật.

Mặt khác, để đảm bảo quá trình giải quyết vụ án được thuận lợi, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản, thu thập chứng cứ, bảo vệ chứng cứ, bảo toàn tình trạng hiện có tránh gây thiệt hại không thể khắc phục được hoặc việc thi hành án thì Tòa án có quyền áp dụng những biện pháp khẩn cấp tạm thời khi có căn cứ theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự 2015. Trong số các biện pháp khẩn cấp tạm thời được Tòa án áp dụng có biện pháp “cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp”.

Liên quan đến vụ việc, mới đây Trung tâm báo chí TP. Hồ Chí Minh đã có văn bản số 01/PC-TTBC ký ngày 23/8 về việc chuyển hồ sơ đơn thư tố cáo đến UBND quận 2 xem xét, giải quyết dứt điểm. Theo đó, ngày 21/8/2019, Trung tâm báo chí TP. Hồ Chí Minh tiếp nhận đơn thư tố cáo của ông Lê Duy Phương, đại diện Công ty TNHH Ngôi Sao Sài Gòn và Công ty Kinh doanh & Phát triển nhà Lê Vũ về việc “Khu đất 2ha của công ty TNHH Ngôi Sao Sài Gòn và Công ty Kinh doanh & Phát triển nhà Lê Vũ tại ấp Đông, phường Bình Trưng Đông, quận 2, TP. Hồ Chí Minh đang bị chiếm giữ bất hợp pháp”.

Trước đó, phóng viên đã nhiều lần điện thoại trực tiếp vào số của Chủ tịch UBND phường Bình Trưng Đông để đặt lịch làm việc, được vị này hướng dẫn để lại thông tin bộ phận văn phòng sẽ bố trí lịch tiếp. Theo hướng dẫn, gần nhất vào ngày 25/7/2019, phóng viên đã để lại câu hỏi trong phiếu đăng ký với nội dung: “Báo cáo UBND quận 2 gửi Quận uỷ quận 2 cùng các quyết định của Toà án, Chi cục thi hành án dân sự quận 2 đều nhất quán quan điểm giữ nguyên hiện trạng khu đất đang tranh chấp. Tuy nhiên, ghi nhận thực tế việc xây dựng vẫn được tiến hành. Vậy trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc quản lý địa bàn, việc làm thay đổi hiện trạng trên đất đang tranh chấp mặc dù có yêu cầu phải giữ nguyên hiện trạng khu đất…..?”.

Điều đáng nói, trước thời điểm để lại nội dung làm việc vào ngày 25/7/2019, phóng viên liên hệ làm việc cũng chính Chủ tịch UBND phường Bình Trưng Đông quận 2 với lý do bận họp, hướng dẫn để lại thông tin sẽ trả lời. Tuy nhiên, nhiều tháng trôi qua vẫn k có bất kỳ động thái nào được xem cơ quan báo chí sẽ có câu trả lời. Việc quận 2 cùng các quyết định của Toà án, Chi cục thi hành án dân sự quận 2 chỉ đạo một đằng, dưới phường Bình Trưng Đông làm một nẻo. “Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” là thực tế đang diễn ra tại đây.