Vụ buôn thuốc giả tại VN Pharma: Làm rõ chi 14 tỉ đồng tiền hoa hồng

 Bị cáo Nguyễn Minh Hùng (nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc VN Pharma) được đưa đến tòa (ảnh CAND).

Mặc dù, có gần 200 cá nhân bị triệu tập nhưng số lượng người tới tòa rất ít. Trong đó, ông Trương Quốc Cường (hiện là Thứ trưởng Bộ Y tế, thời điểm xảy ra vụ án là Cục trưởng Cục quản lý dược) cũng vắng mặt.

Vai trò của ông Cường được xác định trong vụ án là vào thời điểm thẩm định, cấp phép nhập khẩu, hồ sơ giấy tờ của VN Pharma nộp có rất nhiều sai sót. Tuy nhiên, các chuyên gia của Cục Quản lý Dược vẫn lập biên bản thẩm định đánh giá hồ sơ đạt và đề xuất ông Trương Quốc Cường ký công văn cho VN Pharma nhập khẩu 200.000 hộp H-Capita.

Đến ngày 11/4/2014, khoảng 9.300 hộp thuốc H-Capita được nhập về Việt Nam để tại kho của Công ty VN Pharma. Ngày 1/8/2014, Cục Quản lý Dược có công văn yêu cầu VN Pharma tạm ngừng nhập khẩu, lưu hành thuốc. Đồng thời, đề nghị cơ quan điều tra xác minh nguồn gốc lô thuốc và phát hiện thuốc không đạt chất lượng.

Ngày 16/9/2019, Thanh tra Chính phủ kết luận nhiều vi phạm việc cấp giấy phép nhập khẩu, giấy đăng ký lưu hành đối với 10 loại thuốc, cấp giấy phép hoạt động cho Công ty Helix và việc trúng các gói thầu cung cấp thuốc cho các bệnh viện của Công ty cổ phần VN Pharma.

Thanh tra Chính phủ chuyển kết luận thanh tra sang Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ, Đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm nêu trên.

Thanh tra Chính phủ chuyển kết luận thanh tra đến Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an để có thêm thông tin, tài liệu phục vụ cho công tác điều tra liên quan đến việc Công ty Cổ phần VN Pharma nhập khẩu thuốc, bán thuốc H-Capita do Công ty Helix sản xuất và các loại thuốc do Công ty Health 2000 sản xuất, xử lý theo thẩm quyền mà Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an đang tiến hành.

Trước khi phiên tòa sơ thẩm lần 2 diễn ra, ngày 18/9/2019, Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an ra quyết định khởi tố vụ án hình sự "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Cục Quản lý dược - Bộ Y tế và các cơ quan, đơn vị có liên quan.

Một trong những nội dung quan trọng lần này phiên tòa sẽ làm rõ là trách nhiệm của Cục Quản lý dược Bộ Y tế trong việc cấp phép cho VN Pharma nhập khẩu các lô thuốc kém chất lượng, không rõ nguồn gốc. Bên cạnh đó, tòa cũng làm rõ có hay không việc VN Pharma chi hàng chục tỉ đồng tiền "hoa hồng" để đưa thuốc giả vào bán tại các bệnh viện.

Kết quả điều tra cho thấy Nguyễn Minh Hùng và ban giám đốc VN Pharma đã có chủ trương chi tiền cho trình dược viên sử dụng vào mục đích tiếp cận bác sĩ, dược sĩ, điều dưỡng để phục vụ cho hoạt động bán thuốc.

Thực tế, từ tháng 10/2014 đến tháng 5/2015, VN Pharma đã sử dụng 14,1 tỉ đồng để chi phí cho hoạt động bán thuốc vào các bệnh viện.

Đây là số tiền VN Pharma nâng khống giá thuốc nhập khẩu, tuy nhiên cơ quan điều tra không xác định được đây là tiền nâng giá của lô nào. Do tiền nâng khống giá được VN Pharma nhận lại bằng tiền mặt nên không có hóa đơn chứng từ, không có sổ sách ghi chép việc thu chi.

Viện KSND tối cao đã kết luận việc chi hoa hồng chỉ có lời khai của trình dược viên VN Pharma, không có tài liệu, chứng cứ vật chất chứng minh việc đưa tiền, đưa quà nên không đủ tài liệu kết luận về hành vi nhận "hoa hồng" của các cán bộ, bác sĩ bệnh viện. Tuy nhiên, vấn đề hoa hồng vẫn sẽ tiếp tục được HĐXX làm rõ tại phiên tòa.

Trước đó, VKSND Tối cao ban hành cáo trạng truy tố Nguyễn Minh Hùng, cựu Tổng giám đốc Công ty CP VN Pharma cùng 11 đồng phạm về tội buôn bán hàng giả là thuốc thuốc ung, thu lời bất chính gần 7 tỷ đồng. Tội danh truy tố có mức án cao nhất tử hình.

Không lâu sau, TAND Cấp cao tại TP.HCM đã hủy án sơ thẩm, đề nghị điều tra lại tội danh. Hơn 2 năm điều tra lại, cơ quan công an đã khởi tố thêm 3 bị can và thay đổi tội danh truy tố 12 bị can thành Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh.

Theo VKS Tối cao sau khi VN Pharma đưa hồ sơ giả xin thẩm định cho phép nhập thuốc, Cục Quản lý Dược đã lập tổ thẩm định. Khi làm việc, nhiều giấy tờ bị làm giả nhưng tổ thẩm định vẫn đánh giá hồ sơ đạt yêu cầu và đề nghị Cục Quản lý Dược cấp phép nhập khẩu đơn hàng của VN Pharma.

Kết quả điều tra đủ căn cứ xác định các chuyên gia và cán bộ Cục Quản lý Dược đã không làm hết trách nhiệm, để trót lọt lô thuốc ung thư giả vào Việt Nam.

VKS yêu cầu cơ quan điều tra khởi tố vụ án hình sự về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng để làm rõ sai phạm của những người liên quan. Tuy nhiên, do thời hạn điều tra đã hết nên cơ quan công an tách hồ sơ, xử lý sau.

Trên cơ sở đó, VKS đề nghị tiếp tục làm rõ, xử lý trong giai đoạn tiếp theo đối với sai phạm của một số cán bộ thuộc Cục Quản lý Dược và những người liên quan khác.

Ngày mai, 25/9/2019, phiên tòa tiếp tục diễn ra phiên xét xử.