Cần giám sát chặt chẽ thực phẩm “gắn mác” vào siêu thị

Đưa sản phẩm “gắn mác” vào siêu thị là hành vi gian lận thương mại

Có thể nói hành vi “gắn mác” rau sạch để đưa vào siêu thị của Công ty TNHH nông sản Trình Nhi là hành vi gian lận thương mại, không những ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng mà còn làm ảnh hưởng đến uy tín của siêu thị bày bán các sản phẩm thực phẩm từ những nhà cung cấp gian lận thương mại đó.

Đưa thực phẩm "gắn mác" vào siêu thị là hành vi gian lận thương mại

Bà Phạm Khánh Phong Lan, Trưởng Ban quản lý An toàn Thực phẩm (ATTP) TP Hồ Chí Minh cho biết, đây là vấn đề gian lận thương mại và không ai có thể chấp nhận bất kỳ sự gian lận nào liên qua đến sức khỏe của người tiêu dùng. Ngoài ra, việc gian lận này cũng ảnh hưởng không nhỏ đến các doanh nghiệp, nhà sản xuất chân chính đã xây dựng các mặt hàng đạt chuẩn thực phẩm “sạch” rất lâu để có chỗ đứng trên thị trường, nay bị một số doanh nghiệp khác vì lợi nhuận mà gắn mác thực phẩm “sạch” để hưởng chênh lệch, gây mất uy tín cho các doanh nghiệp chân chính và mất niềm tin của người tiêu dùng vào thực phẩm sạch.

Tuy nhiên, theo bà Phạm Khánh Phong Lan, để phát hiện thực phẩm sạch khó nhất là khâu đầu ra và ở khâu phân phối, bởi các cơ quan quản lý cũng không thể yêu cầu người tiêu dùng phải mua cái này, mua cái kia vì luật chưa bắt buộc. Ban Quản lý ATTP TP Hồ Chí Minh chỉ luôn khuyến khích các siêu thị, các hệ thống bếp ăn trường học, nhà hàng khách sạn nhập thực phẩm đầu vào ít nhất phải đạt chuẩn VietGAP hoặc GlobolGAP.

Theo bà Phong Lan, một trong những giải pháp ngăn chặn thực phẩm bẩn bày bán tràn lan trên chị trường là  tăng cường, đẩy mạnh tiêu thụ thực phẩm “sạch”. Khi đông đảo người dân dùng thực phẩm “sạch” sẽ bớt đi thực phẩm bẩn. Tuy nhiên, thách thức đặt ra đối với những người làm thực phẩm “sạch” là liệu có giữ được đúng chuẩn như đã cam kết ban đầu trước áp lực giá cả, cạnh tranh thị trường hay không.

Ngoài ra, việc rau chợ gắn mác rau VietGAP cũng không thể quy ra rau ở chợ là rau bẩn. Vì như thế, chẳng khác nào cho rằng người dân ăn thực phẩm ngoài chợ là không an toàn, thực phẩm bẩn, kém chất lượng. Xét cho cùng, dù thực phẩm bán ngoài chợ hay trong siêu thị vẫn phải có kiểm nghiệm của cơ quan quản lý và khi đạt chuẩn mới được bán ra thị trường. Điểm khác của các loại thực phẩm này là đối với hệ thống siêu thị có hệ thống quản lý chuyên nghiệp hơn, thực hiện kiểm soát, kiểm nghiệm đầu vào dễ hơn. Còn tại các chợ truyền thống, dù có hệ thống quản lý nhưng chi phí thấp và thiếu nhân lực nên việc quản lý khó hơn. Chưa kể, bên cạnh các chợ truyền thống còn có chợ vỉa hè, chợ tự phát nên cũng gây khó khăn cho công tác quản lý an toàn thực phẩm…

Do đó cần phải xử lý thật nghiêm đối với những hành vi gian lận thương mại, đưa các sản phẩm không đảm bảo an toàn thực phẩm vào các siêu thị.

Sau sự việc rau được “gắn mác” đưa vào bán trong siêu thị, Cục trưởng Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh yêu cầu người đứng đầu, người được giao quản lý các Đội quản lý thị trường khẩn trương thực hiện rà soát địa bàn để kịp thời phát hiện, phối hợp với các đơn vị có liên quan, đặc biệt là Đội quản lý an toàn thực phẩm tiến hành kiểm tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi tập kết, phân loại, đóng gói, kinh doanh rau, củ, quả không rõ nguồn gốc hoặc gian lận về nguồn gốc, không đảm bảo an toàn thực phẩm và các hành vi gian lận thương mại khác theo đúng quy định.

Ngoài ra, Cục trưởng Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh cũng yêu cầu người đứng đầu, người được giao quản lý các Đội quản lý thị trường thực hiện nghiêm nội dung chỉ đạo, báo cáo kết quả thực hiện về Phòng Nghiệp vụ - Tổng hợp theo quy định.

Phải chủ động kiểm soát nhà cung cấp

Hầu hết các loại thực phẩm đang được bày bán tại các siêu thị đều do các nhà cung cấp có thương hiệu và uy tín cung cấp, tuy nhiên cũng sẽ không tránh khỏi việc gian lận từ ngay những nhà cung cấp thực phẩm này để thu lợi nhuận cao trong quá trình kinh doanh của mình.

Lãnh đạo TP Hà Nội kiểm tra các sản phẩm được bán tại siêu thị

Ông Nguyễn Ngọc Thắng, Giám đốc vận hành chuỗi Co.opmart cho biết, trong quá trình kinh doanh, đơn vị thường xuyên thực hiện khảo sát, đánh giá trực tiếp quy trình sản xuất và các điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm tại các cơ sở sản xuất cung cấp hàng hóa kinh doanh trong hệ thống. Ngay tại trung tâm phân phối, sản phẩm trước khi được đưa vào kinh doanh sẽ qua bước kiểm tra đầu vào đối với một số chỉ tiêu kháng sinh trong thủy hải sản, test nhanh dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, các chỉ tiêu vi sinh, chất tăng trọng và chất tẩy trắng.

Ngoài việc kiểm tra, kiểm soát thường xuyên các đơn vị cung cấp thực phẩm cho siêu thị, các siêu thị cũng nên có biện pháp lấy mẫu xét nghiệm để bảo đảm cho công tác giám sát thực phẩm từ những nhà cung cấp, bảo đảm các thực phẩm được bày bán tại các siêu thị an toàn.

Theo các chuyên gia an toàn vệ sinh thực phẩm, việc lấy mẫu kiểm tra, phân tích có ý nghĩa rất quan trọng trong phục vụ công tác giám sát an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, thực tế số lượng mẫu để được kiểm tra còn là khiêm tốn. Kết quả test nhanh mới chỉ có tính chất sàng lọc một số hoạt chất cơ bản, chưa phải là test chuyên sâu. Test chuyên sâu đòi hỏi phải nhiều ngày mới cho kết quả trong khi đặc thù thực phẩm tươi sống có thời hạn sử dụng ngắn, nếu test cho kết quả không vi phạm thì cơ quan chức năng phải đền bù thiệt hại cho chủ hàng. Trường hợp không giữ hàng, chỉ chọn mẫu test ra kết quả vi phạm thì hàng hóa cũng đã được bán đi, chỉ có thể phạt nguội, truy xuất nguồn gốc, cảnh báo.

Bà Phạm Khánh Phong Lan cho biết, trong những năm vừa qua, kết quả lấy mẫu kiểm nghiệm các loại thực phẩm tại TP Hồ Chí Minh có kết quả 95% đạt yêu cầu, còn 5% đạt vi phạm. Riêng đối với những mặt hàng thuộc chuỗi thực phẩm an toàn từ trang trại đến bàn ăn, đạt tỷ lệ 97%. Nhưng đây là con số tổng thể, mang tính đại diện chứ các cơ quan chức năng không thể kiểm nghiệm tất cả mọi thứ trong khi tình hình sản xuất, chế biến, kinh doanh trái luật ngày càng tinh vi và ảnh hưởng nghiêm trọng hơn đến đời sống…

“Ngay cả phía Ban Quản lý ATTP, mặc dù công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra lấy mẫu kiểm nghiệm là thường xuyên nhưng số lượng công việc phải làm rất nhiều, chưa kể còn tùy thuộc vào ngân sách”, bà Phong Lan lý giải.

Theo bà Phong Lan vẫn phải đòi hòi những giải pháp đồng bộ, trước tiên cần phải tăng cường, phân định rõ trách nhiệm của các ngành chức năng, từ trung ương đến cơ sở trong công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát các khâu sản xuất, chế biến, nhập khẩu thực phẩm trước khi đưa vào lưu thông, tiêu dùng; công tác kiểm tra về ATTP cần được tiến hành thường xuyên, định kỳ, mở rộng và kiểm tra sâu hơn…