Liên kết tạo sức mạnh và đưa sản phẩm vươn xa

Bưởi da xanh của HTX Bưởi da xanh Sông Xoài hiện là sản phẩm chủ lực, được các cơ quan chuyên môn của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng như chính quyền địa phương có kế hoạch hỗ trợ mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng để phục vụ xuất khẩu.

Từ trồng bưởi khi cải tạo vườn tạp

Hơn 10 năm trước, xã Sông Xoài (huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) chỉ có những vườn tạp.

Khi nhà vườn bắt đầu trồng bưởi, diện tích bưởi từ vài hecta tăng lên rất nhanh song song với hiệu quả kinh tế từ cây bưởi… Nông dân Sông Xoài cải tạo vườn tạp chuyển sang trồng bưởi ngày càng nhiều, nhờ đó, diện tích tăng từ 40ha (năm 2013), tăng lên 120ha (năm 2015), và hiện đạt gần 150ha.

Không phải là nông dân bản xứ, anh Hồ Văn Kiệt - quê gốc miền Tây, tìm đến Sông Xoài lập nghiệp vào năm 2013. Và chính anh là người đưa cây bưởi vào đất Sông Xoài. Nhen nhóm phong trào trồng bưởi tại địa phương, anh Kiệt cũng là người đứng ra tập hợp nông dân thành lập HTX Bưởi da xanh Sông Xoài.

Cũng năm 2013, Trung tâm Nghiên cứu cây ăn quả miền Đông Nam Bộ triển khai dự án “Xây dựng mô hình sản xuất bưởi da xanh đạt tiêu chuẩn VietGAP tại xã Sông Xoài”. Những hộ tham gia dự án - phần lớn là xã viên HTX Bưởi da xanh Sông Xoài - được trung tâm hướng dẫn quy trình sản xuất vừa tăng năng suất, vừa nâng chất lượng, vừa hạn chế đến mức thấp nhất dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Bưởi da xanh Sông Xoài theo đó có thêm cơ hội liên kết trong sản xuất, tiêu thụ và xây dựng thương hiệu.

Tháng 10/2017, kết thúc dự án, 12 hộ dân với 12,5ha bưởi da xanh của HTX Bưởi da xanh Sông Xoài được cấp giấy chứng nhận VietGAP. 

Đến bưởi VietGAP

HTX Dưởi da xanh Sông Xoài hiện thu hút 120 thành viên là nhà vườn trồng bưởi da xanh tại xã Sông Xoài với diện tích gần 150ha. Tính đến hết năm 2018, HTX có 22 hộ tham gia mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP với diện tích 20ha. Vài năm trở lại đây, bưởi da xanh Sông Xoài đã có tiếng và có giá cao tại nhiều thị trường lớn, như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội… Bưởi da xanh góp phần làm cho địa phương này trở nên nổi tiếng và đây là cây trồng chủ lực mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân xã Sông Xoài.

Phương thức hoạt động của HTX là liên kết với nhà vườn sản xuất bưởi da xanh dựa trên tiêu chí “xanh, sạch làm đầu, hướng sản xuất bưởi theo quy trình VietGAP”. Trách nhiệm HTX là tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật cho nhà vườn để trồng bưởi và thu mua sản phẩm khi thu hoạch. Về phía nhà vườn, phải tuân thủ các quy trình, tiêu chuẩn sản xuất VietGAP, đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng, an toàn, không có dư lượng phân, thuốc bảo vệ thực vật hóa học.

Với sự phối hợp và hỗ trợ của Chi cục Phát triển nông thôn, HTX đã thành lập “Hội quán bưởi da xanh” nhằm tạo điều kiện cho các thành viên trong HTX thường xuyên gặp gỡ trao đổi kinh nghiệm trong quá trình sản xuất và đưa thương hiệu  bưởi da xanh Sông Xoài vươn xa hơn nữa.

Song song đó, Trung tâm Khuyến nông tỉnh cũng phối hợp trong việc vận động, khuyến khích các thành viên tham gia Hội thi trái ngon - an toàn Nam Bộ do Sở Nông nghiệp và PTNT TP. Hồ Chí Minh tổ chức hàng năm với mục đích giới thiệu, quảng bá và tìm đầu ra cho sản phẩn. Ngoài ra, HTX còn xây dựng các mô hình điểm sản xuất bưởi hữu cơ nhằm hướng các thành viên dần chuyển sang sản xuất theo quy trình hữu cơ để cho ra sản phẩm sạch, từng bước nâng cao giá trị sản phẩm và thương hiệu bưởi da xanh vùng này.

Anh Hồ Văn Kiệt, Chủ nhiệm HTX, cho biết: “Việc thành lập HTX bưởi da xanh được sự thống nhất, đồng ý của đông đảo bà con quanh vùng. Khi đưa biên bản cam kết sẽ làm bưởi an toàn, ai cũng hăng hái ký  và chấp nhận chịu phạt nếu làm gian dối”. 

HTX đã đi đầu trong việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, như sử dụng phân hữu cơ để bón cho cây, vệ sinh vườn để hạn chế tác hại của bệnh vàng lá, thối rễ cũng như các loại sâu bệnh tấn công vườn bưởi… Ngoài ra, nhà vườn còn áp dụng biện pháp tưới nước tiết kiệm theo hình thức nhỏ giọt. Nhờ cách làm này mà bà con giảm được chi phí sản xuất, đồng thời chất lượng, năng suất bưởi tăng cao, trung bình đạt 20 tấn/ha/năm.

Theo anh Kiệt, thời gian qua, HTX nhận được nhiều đơn đặt hàng ngoài nước nhưng do sản lượng còn ít (bình quân mỗi năm HTX chỉ đạt hơn 200 tấn bưởi sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP) nên chưa dám ký. HTX đang có kế hoạch mở rộng số lượng thành viên sản xuất bưởi VietGAP để nâng tổng diện tích trồng bưởi theo chuẩn an toàn lên cao hơn nữa. Khi đó, sản lượng bưởi của HTX mới đủ cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu. Đây là nền tảng giúp bưởi Sông Xoài có thể vươn xa ra thị trường trong và ngoài nước.

Tân Thành xác định bưởi là cây trồng chủ lực và đặt mục tiêu đến năm 2020, toàn huyện có 400ha bưởi trồng theo quy trình VietGAP.