Mô hình “ruộng lúa bờ hoa”: Giảm chi phí, bảo vệ môi trường

Hiện nay, tình trạng sử dụng thuốc BVTV trên các loại cây trồng nói chung và cây lúa nói riêng đang ngày càng gia tăng phức tạp. Hậu quả làm ô nhiễm môi trường, tiêu diệt các sinh vật có ích trên hệ sinh thái đồng ruộng và làm cho sâu hại trở nên kháng thuốc, khó phòng trừ, tăng chi phí sản xuất, giảm lợi nhuận...

Để hạn chế sâu bệnh hại, gia tăng quần thể thiên địch, bảo vệ lúa và môi trường, nâng cao thu nhập, năm 2018, được sự hỗ trợ của các ban ngành, Hợp tác xã Hưng Vĩnh, phường Đông Vĩnh (TP. Vinh,  Nghệ An) đã triển khai thực hiện thí điểm mô hình “Quản lý dịch hại tổng hợp trên ruộng lúa bằng công nghệ sinh thái”, được nông dân gọi là “ruộng lúa bờ hoa”, với diện tích 1.500m2 trong vụ lúa đông xuân.

Thực hiện mô hình,  Trạm Bảo vệ thực vật TP. Vinh đã tập huấn kỹ thuật cho 30 hộ dân; hỗ trợ các giống hoa, thuốc BVTV nguồn gốc sinh học.

Bà con nông dân và cán bộ kỹ thuật địa phương đều đánh giá mô hình “ruộng lúa bờ hoa” mang lại hiệu quả rất lớn. Vì nó dẫn dụ thiên địch tìm đến và ăn các loại côn trùng có hại như: rầy nâu, sâu cuốn lá, nhện gié... nên không cần phun thuốc BVTV. Áp dụng mô hình này giúp giảm ô nhiễm môi trường, tạo được cân bằng sinh thái trên đồng ruộng và nâng cao trình độ kỹ thuật của người dân, nhất là trong quản lý dịch hại trên ruộng lúa. Qua đó giúp bà con nông dân trồng lúa giảm chi phí sản xuất, tăng lợi nhuận, bảo vệ sức khỏe và môi trường sống. Đây là mô hình có triển vọng, phù hợp với việc phát triển nền nông nghiệp bền vững.

Qua mô hình thí điểm thành công, có thể thấy: Để thực hiện hiệu quả sản xuất lúa theo công nghệ sinh thái, cần thiết kế thửa ruộng có bờ cao, độ rộng hợp lý, nhất là không bị ngập úng hay mặt bờ quá hẹp. Các loài hoa lựa chọn trồng trên bờ phải có tác dụng thu hút, nhân nuôi tốt các loài côn trùng có ích, nhất là loài ong ký sinh, bao gồm: hoa sao nhái, hoa cẩm chướng, hoa cúc, hoa quỳ, hướng dương, bông trang,... Những loài hoa này nên trồng trước khi gieo cấy lúa, tốt nhất là khoảng một tháng, để thu hút các loài côn trùng có ích trước khi cây lúa cần bảo vệ.