Chủ động và quyết liệt triển khai, Lào Cai vượt khó xây dựng NTM

Nhân dịp đầu Xuân Quý Mão 2023, ông Nguyễn Trung Kiên, Phó Chánh Văn phòng điều phối NTM Lào Cai đã có những chia sẻ với phóng viên Tạp chí Kinh tế nông thôn về những kết quả này.

Ông Nguyễn Trung Kiên, Phó Chánh Văn phòng điều phối NTM Lào Cai.

Thưa ông, ông có thể cho biết một số kết quả nổi bật trong xây dựng NTM tại Lào Cai năm 2022?

Năm 2022 là năm đầu tiên thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng NTM các cấp giai đoạn 2021-2025 (Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 8/3/2022). Ngày 29/4/2022, UBND tỉnh Lào Cai ban hành Bộ tiêu chí xã NTM, xã NTM nâng cao; ngày 1/6/2022, ban hành Bộ tiêu chí thôn NTM, thôn kiểu mẫu.

Đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức nhưng với sự quyết tâm, đồng lòng của cả hệ thống chính trị và Nhân dân các dân tộc trên địa bàn, năm 2022, Lào Cai đã tích cực thực hiện xây dựng NTM và đạt được một số kết quả, như: cứng hoá được trên 250km đường giao thông nông thôn; xoá trên 1.000 nhà tạm, dột nát; làm được 72,8km đường hoa nông thôn, 83km đường điện thắp sáng. Mặt trận Tổ quốc các cấp đã huy động, hỗ trợ sửa chữa, làm mới 424 nhà Đại đoàn kết. Nhân dân tích cực tham gia đóng góp 130 nghìn ngày công lao động, hiến trên 100.000m2 đất …

Qua đó, tỉnh có 62/127 xã được công nhận hoàn thành “Xã đạt chuẩn NTM”, trong đó có 4 xã được công nhận hoàn thành “Xã đạt chuẩn NTM nâng cao”. Thành phố Lào Cai hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Bảo Thắng đạt chuẩn huyện NTM. Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh có 237 thôn NTM, 177 thôn kiểu mẫu.

Theo ông, trong bối cảnh vừa trải qua đại dịch Covid-19, việc triển khai xây dựng NTM theo Bộ tiêu chí mới gặp những khó khăn gì?

Những năm gần đây, do tác động từ nhiều yếu tố bất lợi, nhất là dịch Covid-19 diễn biến phức tạp nên các xã trên địa bàn Lào Cai đăng ký phấn đấu đạt chuẩn NTM không thể “về đích” như kỳ vọng. Thời gian tới, Chương trình MTQG xây dựng NTM còn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức hơn. Bộ tiêu chí xã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2022 - 2025 có 12 chỉ tiêu, tăng chỉ tiêu đánh giá tiêu chí và 13 chỉ tiêu mới được ban hành so với Bộ tiêu chí xã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2016-2020.

Trong 13 chỉ tiêu mới ban hành, có một số tiêu chí khó khăn trong quá trình triển khai thực tế tại địa phương như: tiêu chí Lao động; chỉ tiêu Thực hiện truy xuất nguồn gốc các sản phẩm chủ lực của xã gắn với xây dựng vùng nguyên liệu và được chứng nhận VietGAP hoặc tương đương (tiêu chí Tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn); chỉ tiêu Tỷ lệ dân số có sổ khám - chữa bệnh điện tử (tiêu chí Y tế); một số chỉ tiêu mới của tiêu chí Môi trường và An toàn thực phẩm (Tỷ lệ hộ gia đình thực hiện phân loại chất thải rắn tại nguồn; Tỷ lệ chất thải nhựa phát sinh trên địa bàn được thu gom, tái sử dụng, tái chế, xử lý theo quy định; Tỷ lệ bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng và chất thải rắn y tế được thu gom, xử lý đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường).

Ngoài ra, một số tiêu chí thay đổi cách đánh giá so với giai đoạn trước cũng gây khó khăn cho quá trình thực hiện tiêu chí như tiêu chí Nghèo đa chiều. Theo hướng dẫn của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tại Quyết định số 757/QĐ-LĐTBXH ngày 18/8/2022 thì cách tính tỷ lệ nghèo đa chiều là tổng của tỷ lệ hộ nghèo và tỷ lệ hộ cận nghèo đa chiều theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025 (trừ số hộ nghèo, hộ cận nghèo đa chiều không có khả năng lao động). Giai đoạn 2016-2020 thì tiêu chí chỉ tính tỷ lệ hộ nghèo. Chỉ tiêu Tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể thấp còi (tiêu chí Y tế). Chỉ tiêu xã có ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, điều hành (tiêu chí Thông tin và Truyền thông); chỉ tiêu Tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn (tiêu chí Môi trường và An toàn thực phẩm).

Việc duy trì mức độ đạt chuẩn theo Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025 gặp nhiều khó khăn, do nhiều xã đạt chuẩn NTM giai đoạn trước, các chỉ tiêu mới chỉ “chạm ngưỡng” đạt chuẩn NTM nên việc duy trì, nâng cao được mức độ đạt chuẩn là rất khó khăn.

Ông Nguyễn Trung Kiên cùng đoàn công tác đi kiểm tra đường giao thông nông thôn xã Bản Lầu (Mường Khương, Lào Cai).

Lào Cai đã chủ động, quyết liệt như thế nào trong chỉ đạo thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia mới trong xây dựng NTM, thưa ông?

Sau khi ban hành Bộ tiêu chí NTM các cấp giai đoạn 2022-2025,UBND tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị phụ trách các chỉ tiêu, tiêu chí căn cứ hướng dẫn của Trung ương và điều kiện thực tế của địa phương để xây dựng hướng dẫn về trình tự, thủ tục, hồ sơ đánh giá, thẩm định tiêu chí NTM. Từ đó làm căn cứ để các huyện, thị xã, thành phố tổ chức triển khai thực hiện; chỉ đạo  lãnh đạo các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh được UBND tỉnh phân công giúp đỡ xã thường xuyên bám sát cơ sở để hướng dẫn, định hướng, cầm tay chỉ việc cấp uỷ, chính quyền cấp xã xây dựng kế hoạch cụ thể thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM. Đồng thời chỉ đạo UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức rà soát, đánh giá kết quả thực hiện Bộ tiêu chí NTM các cấp giai đoạn 2022-2025 trên địa bàn tỉnh Lào Cai và xây dựng kế hoạch duy trì và nâng cao chất lượng các chỉ tiêu, tiêu chí để hoàn thành các mục tiêu, kế hoạch đến năm 2025 đã đề ra.

Các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh; cấp uỷ, chính quyền các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện các nội dung, nhiệm vụ, đề ra mục tiêu, kế hoạch phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, cũng như đề ra những giải pháp để hoàn thành mục tiêu, kế hoạch của Trung ương, của tỉnh giao. Tiếp tục đánh giá, rà soát, nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh, bổ sung và xây dựng các cơ chế, chính sách hỗ trợ thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM phù hợp với điều kiện của địa phương và huy động, lồng ghép các nguồn lực để hoàn thành mục tiêu, kế hoạch.

Ngoài ra, UBND tỉnh chỉ đạo cơ quan thường trực Chương trình MTQG xây dựng NTM; các sở, ban, ngành, địa phương thường xuyên đánh giá tiến độ thực hiện Chương trình, kịp thời giải quyết và đề xuất giải pháp để tháo gỡ những tồn tại, khó khăn để Chương trình được thực hiện hiệu quả, thực chất, bền vững. Đề nghị Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp tăng cường nâng cao vai trò giám sát, đánh giá, phản biện xã hội trong thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh Lào Cai.

Xin Cảm ơn ông! Chúc cho Đảng bộ và nhân dân Lào Cai hoàn thành mục tiêu nhiệm vụ đề ra.