Quảng Ngãi có gần 76.000ha trồng lúa và 58.641ha trồng rau màu, ngô, lạc, đậu các loại và cây công nghiệp ngắn ngày. Để ứng phó với tình hình biến đổi khí hậu, tỉnh đặc biệt chú trọng công tác chuyển đổi vùng sản xuất lúa không chủ động nước tưới, kém hiệu quả sang trồng các giống cây trồng cạn như lạc, ngô, mè đen, rau màu các loại…
Chuyển đổi đất lúa sang trồng rau, màu là hướng đi đúng đắn trong điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay.
Thực hiện chủ trương chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả, thiếu nước tưới vụ hè sang cây trồng cạn, ngay trong vụ hè thu năm 2016, huyện Mộ Đức đã chuyển đổi được 212ha ở hầu hết các xã, thị trấn trên địa bàn. Những địa phương có phong trào chuyển đổi mạnh và hiệu quả như: Đức Phú 119ha, Đức Tân 16ha, Đức Nhuận 14ha, thị trấn Mộ Đức 31ha.
Theo bà con nông dân, giá trị kinh tế của sản xuất cây trồng cạn trên diện tích chuyển đổi tăng hơn 20 - 25% so với sản xuất lúa, đặc biệt, có những cây trồng như lạc, rau màu giá trị tăng gấp 3-4 lần.
Huyện Mộ Đức còn phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Ngãi, Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai dự án ứng dụng các giải pháp kỹ thuật thực hiện tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp tại xã Đức Phú trên quy mô 80 ha/vụ, trong đó có 50ha lạc, 15ha ngô và 15ha mè đen. Kết quả, lạc cho năng suất 30 tạ/ha, ngô 65 tạ/ha, mè đen 10 tạ/ha. Dự án đã đào tạo 15 nông dân sản xuất giỏi xã Đức Phú trở thành kỹ thuật viên cơ sở, đồng thời tập huấn hướng dẫn kỹ thuật canh tác ngô, lạc và mè đen cho 340 lượt nông dân; trang bị cho Hợp tác xã Nông nghiệp Đức Vĩnh 1 máy làm đất, 2 bình phun thuốc bảo vệ thực vật, 1 máy ép dầu lạc và 1 máy tách hạt ngô.
Huyện Bình Sơn cũng là địa phương đi đầu trong công tác chuyển đổi cây trồng cạn trên chân đất lúa thiếu nước tưới. Trong vụ đông xuân 2016 - 2017, huyện đã chỉ đạo các xã chuyển đổi trên 444ha, tăng gần 80ha so với vụ đông xuân năm trước. Các cây trồng được chuyển đổi phổ biến vẫn là ngô 65,3ha, lạc 85,2ha, rau các loại 197ha,... Theo đánh giá của huyện, bình quân lợi nhuận thu được từ 1ha đất thực hiện chuyển đổi cao hơn từ 7-10 triệu đồng so với sản xuất lúa.
Tính đến cuối năm 2016, toàn tỉnh Quảng Ngãi đã chuyển đổi được gần 1.400ha đất trồng lúa không chủ động nước tưới, kém hiệu quả sang trồng ngô, lạc, mè và rau màu các loại. Các mô hình đều cho thu nhập cao gấp 2,5 - 3 lần so với trồng lúa trên cùng điều kiện và diện tích sản xuất.
Bên cạnh giải pháp chuyển đổi cây trồng cạn phù hợp trên chân đất lúa thiếu nước tưới, ngành nông nghiệp Quảng Ngãi cũng khuyến cáo nông dân sản xuất theo hướng luân canh như lúa đông xuân - lạc hè thu, lúa đông xuân - ngô hè thu, lúa đông xuân - rau các loại hè thu và các mô hình xen canh, gối vụ hợp lý…; đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp tham gia tiêu thụ nông sản.
Ông Dương Văn Tô, Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Quảng Ngãi, cho biết: Hiện Sở đang chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh công tác chuyển đổi cây trồng cạn trên chân đất lúa không chủ động nước tưới, kém hiệu quả theo Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Đồng thời, sở đang xây dựng cơ chế, chính sách thu hút các doanh nghiệp tham gia chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm nông sản cho nông dân theo hướng nâng cao giá trị sản phẩm và phát triển bền vững.
Mạnh Hùng
Trong khuôn khổ Dự án “Tuyên truyền, vận động nông dân xử lý rác thải tại Việt Nam, góp phần vào nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính của cộng đồng quốc tế” giai đoạn 2022 - 2024". Hôm nay (23/10), 36 hội viên Hội Nông dân huyện Bảo Yên (Lào Cai) đã đi tham quan chia sẻ kinh nghiệm mô hình xử lý rác thải hữu cơ, nuôi giun (trùn) quế.