Thứ sáu, ngày 13 tháng 5 năm 2022 | 13:49

Phân bón giả, kém chất lượng: Cần có giải pháp xử lý dứt điểm

Tình trạng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón kém chất lượng xuất hiện tràn lan trên thị trường, đặc biệt là ở khu vực nông thôn, nơi có người nông dân chủ yếu làm vườn, làm nông nghiệp… Cần có giải pháp xử lý hiệu quả, triệt tiêu tận gốc.

Gia tăng phân bón lậu, hàng giả

Từ đầu năm 2022 đến nay, lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý nhiều vụ việc vi phạm. Mới đây nhất, Tổ liên ngành chống buôn lậu An Giang đã kiểm tra các hộ kinh doanh mặt hàng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón trên địa bàn, lực lượng liên ngành tỉnh đã phát hiện, thu giữ số lượng lớn thuốc bảo vệ thực vật và phân bón không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Lực lượng chức năng tỉnh An Giang kiểm tra, phát hiện phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giả, kém chất lượng, không rõ nguồn trên địa bàn.

Cụ thể, qua tin báo của quần chúng nhân dân, Tổ công tác liên ngành chống buôn lậu tỉnh An Giang phối hợp cùng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế - ma túy, Công an huyện Chợ Mới đã kiểm tra hộ kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật Bòn Hai (tại Tổ 14, ấp Trung, xã Mỹ Hiệp, huyện Chợ Mới), do ông Phạm Bòn Hai (sinh năm 1967) làm chủ hộ.

Qua kiểm tra, Tổ công tác phát hiện tại đây có trên 20.750 gói, chai, bao thuốc bảo vệ thực vật và phân bón các loại, không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Tại thời điểm kiểm tra, ông Phạm Bòn Hai không xuất trình được hóa đơn chứng từ, chứng minh nguồn gốc xuất xứ số thuốc bảo vệ thực vật và phân bón trên. Vụ việc đã được bàn giao cho Công an huyện Chợ Mới ra quyết định thu giữ tang vật để tiếp tục xác minh, làm rõ.

Diễn biến phức tạp

Tình trạng kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật và phân bón nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ và hết hạn sử dụng trên địa bàn tỉnh An Giang diễn biến phức tạp. Vì vậy, nhằm bảo vệ sức khỏe cũng như quyền lợi của người nông dân, Tổ liên ngành chống buôn lậu tỉnh tiếp tục tăng cường kiểm tra các hộ kinh doanh mặt hàng này để xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm theo quy định của pháp luật.

Trước đó, Đoàn kiểm tra Đội Quản lý thị trường số 2 phối hợp với Tổ công tác liên ngành số 3 tỉnh An Giang, Công an huyện Tri Tôn và Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật huyện Tri Tôn tiến hành kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong sản xuất, kinh doanh hàng hóa tại Công ty TNHH thương mại dịch vụ sản xuất Trang Điền do ông Nguyễn Phương Trí, sinh năm 1977 làm Giám đốc Công ty. Địa chỉ: Đường Nguyễn Văn Cừ, khóm 1, thị trấn Tri Tôn, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang.

Lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm trong sản xuất phân bón.

Qua kiểm tra thực tế tại Công ty phát hiện: 80 bao Nguyên liệu than bùn, loại 40kg/bao; 22 bao nguyên liệu bột sắt, loại 25kg/bao; 09 bao nguyên liệu amino acid, loại 20kg/bao; 2.300 bao bì (nhãn nước ngoài); 158 bao phân bón nhãn tiếng nước ngoài, loại 50kg/bao, ngày sản xuất 01/4/2022, hạn sử dụng 01/4/2027, giá bán 90.000 đồng/bao; 320 chai Phân bón vi lượng Bò Vàng 9999, loại 250ml/chai, ghi nhãn của Công ty TNHH TM DV SX Trang Điền, ngày sản xuất 01/4/2022, hạn sử dụng 02 năm, giá bán 11.000 đồng/chai và 160 chai phân bón vi lượng Bò Vàng 9999, loại 500ml/chai, ghi nhãn của Công ty TNHH TM DV SX Trang Điền, ngày sản xuất 01/3/2022, hạn sử dụng 02 năm, giá bán 18.000 đồng/chai. Tổng trị giá hàng hóa khoảng 25 triệu đồng.

Tại thời điểm kiểm tra, Công ty chưa xuất trình được hóa đơn, chứng từ để chứng minh nguồn gốc, xuất xứ bao bì nhãn nước ngoài; chưa xuất trình được hóa đơn, chứng từ nguyên liệu đầu vào và chưa xuất trình được chứng nhận hợp quy, thông báo tiếp nhận hợp quy.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh An Giang khuyến cáo người nông dân nên sản xuất theo tổ hợp tác xã. Bởi trong tổ hợp tác xã sẽ có những thông tin trao đổi về kĩ thuật và chúng ta sẽ biết những sản phẩm nào tin cậy. Đồng thời, khi mua những sản phẩm nên yêu cầu xuất hóa đơn để chứng minh được cửa hàng đó bán sản phẩm có vi phạm hay không, đồng thời khi có tranh chấp, khiếu kiện thì các cơ quan pháp lý cũng như hội bảo vệ người tiêu dùng mới có đủ điều kiện giúp người nông dân đòi lại được quyền lợi của mình.

Nhồi đất sét, bột đá vào phân bón

Tương tự, mới đây, lực lượng chức năng tỉnh Đắk Nông đã phát hiện và thu giữ 10 tấn phân bón NPK 16-16-8 nhãn hiệu MACROFARM FERTILIZER nhập lậu không có nhãn phụ bằng tiếng Việt Nam tại cở sở kinh doanh phân bón Gia Bảo, địa chỉ thôn 8 xã Nhân Cơ, huyện Đắk RLấp. Tại thời điểm kiểm tra, ông Đoàn Văn Yên - chủ cơ sở kinh doanh cho biết đã mua lô phân bón trên từ một đơn vị tại TP Hồ Chí Minh về bán, số phân bón trên không có nhãn phụ bằng tiếng Việt Nam, chủ cơ sở chưa cung cấp được hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ hàng hóa.

Lực lượng Hải quan phối hợp Công an tăng cường kiểm tra phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép phân bón qua biên giới.

Tại tỉnh Đồng Nai, quý I/2022, các cơ quan chức năng bắt giữ 10 vụ phân bón không rõ nguồn gốc. Đặc biệt, ngày 4/3, cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an khởi tố bị can, cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Nguyễn Trọng Dần (SN 1974, ngụ tỉnh Đồng Nai, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Châu Rhino), Nguyễn Văn Tuấn (SN 1989) và Trần Văn Học (SN 1982), cùng ở TP Hồ Chí Minh về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả”.

Trước đó, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT - Bộ Công Thương) phối hợp với Bộ Công an kiểm tra nhà xưởng sản xuất của Công ty TNHH Thương mại Châu Rhino, phường Trảng Dài, thành phố Biên Hòa, phát hiện 8,5 tấn thành phẩm phân bón 111 HLS Super Lân canxi, 28,5 tấn phân bón hữu cơ trùn quế, khoảng 5 tấn phân hạt đen chưa đóng bao bì, 25m3 nguyên liệu, bột màu dùng để sản xuất phân, 100m3 đá nguyên liệu và 31.700 vỏ bao bì phân bón các loại. Kết quả điều tra ban đầu xác định, Dần, Tuấn, Học đã cùng nhau góp vốn vào Công ty TNHH Thương mại Châu Rhino, thuê đất làm xưởng sản xuất phân bón giả bán ra thị trường kiếm lời.

Sử dụng nhiều thủ đoạn…

Về thủ đoạn buôn lậu phân bón, theo các lực lượng chức năng, các đối tượng buôn lậu phân bón sử dụng nhiều thủ đoạn, như vận chuyển nhỏ lẻ rồi tập kết tại một điểm gần biên giới để chuyển vào nội địa tiêu thụ; lợi dụng địa hình biên giới hiểm trở, nhiều đường mòn, lối mở để vận chuyển trái phép phân bón qua biên giới; lợi dụng việc kiểm tra chất lượng ở các cửa khẩu để nhập khẩu phân bón không đảm bảo chất lượng, khai sai số lượng hàng nhập khẩu…

Trong khi đó, ở trong nội địa, theo lực lượng chức năng tỉnh An Giang, tại các địa bàn trọng điểm về trồng trọt, sản xuất nông nghiệp của địa phương thời gian qua đã xuất hiện tình trạng của hàng, cơ sở sản xuất, bán phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giả, nhái thương hiệu thường lợi dụng quy định của pháp luật để sản xuất phân bón kém chất lượng. Thậm chí, trộn thêm tạp chất như bột đá, đất sét... để tăng khối lượng các sản phẩm phân bón. Hàng hóa có nhãn ghi không đúng quy định, nhãn hàng hoá có thông tin không đúng bản chất, sự thật, hoặc ghi nhãn hiệu, thành phần, địa chỉ trên bao bì mập mờ vi phạm về nhãn hiệu, bao bì để gây nhầm lẫn, ngộ nhận, đánh lừa người tiêu dùng.

Tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường

Theo ông Nguyễn Văn Trãi, Phó Cục trưởng phụ trách Cục QLTT tỉnh Đắk Nông, thời điểm này người dân đang chuẩn bị có nhu cầu sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật nhiều để chăm sóc cho các loại cây trồng. Kết hợp với việc giá cả tăng mạnh, rất dễ xuất hiện các mặt hàng giả, hàng kém chất lượng trà trộn vào thị trường để kiếm lợi nhuận bất chính.

Hiện, Cục QLTT Đắk Nông đang tích cực bám sát địa bàn nhằm kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến hoạt động kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giả, kém chất lượng trên trên địa bàn. Qua đó, từng bước bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, hạn chế thấp nhất những ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của người dân.

Nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý vi phạm; nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác phòng, chống buôn lậu, sản xuất, kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, trong thời gian tới, các lực lượng sẽ phối hợp với các cơ quan, địa phương tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý nghiêm những vi phạm trong lĩnh vực này. Đồng thời, vận động người dân chủ động tố giác và không tiếp tay cho các đối tượng vi phạm để góp phần hạn chế các hành vi vi phạm.

Đại diện sẽ tổng kiểm tra, rà soát tất cả các doanh nghiệp, cơ sở, cá nhân sản xuất, kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; xác định những doanh nghiệp chấp hành đúng pháp luật, những doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm; tập trung thanh tra, kiểm tra, điều tra, xác minh làm rõ các vụ việc phức tạp, nổi cộm để chấn chỉnh, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi sản xuất, kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giả, kém chất lượng, nhập lậu, không rõ nguồn gốc.

Kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu đối với mặt hàng phân bón

Đại diện Tổng cục Hải quan cho biết, Tổng cục Hải quan thường xuyên chỉ đạo các đơn vị chủ động tổ chức lực lượng, phương tiện nghiệp vụ, triển khai đồng bộ các biện pháp để kiểm soát chặt chẽ mặt hàng này; tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu đối với mặt hàng phân bón, nhằm phát hiện kịp thời các lô hàng nhập khẩu kém chất lượng, không đảm bảo điều kiện nhập khẩu. Cụ thể, các đơn vị chú ý về xuất xứ hàng hóa, giấy phép nhập khẩu, giấy chứng nhận kiểm tra chất lượng hàng hóa, tem, nhãn, mác…

Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan chỉ đạo các đơn vị tiến hành thống kê, lập danh sách toàn bộ doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh, xuất khẩu, nhập khẩu qua địa bàn, số lượng, chủng loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật xuất khẩu, nhập khẩu. Từ việc rà soát, sàng lọc, cơ quan hải quan xác định các doanh nghiệp trọng điểm, mặt hàng trọng điểm để tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát. Đồng thời, ngành Hải quan tăng cường công tác thu thập thông tin, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng trên địa bàn quản lý như Công an, biên phòng, cảnh sát biển, QLTT,… chia sẻ thông tin, tuần tra kiểm soát, xây dựng kế hoạch và triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ trong phòng ngừa và đấu tranh chống buôn lậu, vận chuyển trái phép phân bón qua biên giới.

Trình Chính phủ quy định thống nhất mức thuế xuất khẩu 5% với mặt hàng phân bón

Theo Bộ Tài chính, thời gian gần đây nhận được kiến nghị của nhiều cơ quan đề nghị rà soát, xem xét chính sách thuế xuất khẩu với phân bón trong bối cảnh giá phân bón tăng cao. Bộ Tài chính đã có báo cáo Chính phủ về tổng quan thị trường phân bón. Theo đó, giá các loại phân bón thị trường thế giới và trong nước liên tục tăng cao do hầu hết nguyên liệu phải nhập khẩu và tăng giá mạnh thời gian qua. Thêm vào đó, việc khan hiếm container rỗng và thiếu nguyên liệu phục vụ cho sản xuất (như thiếu quặng apatit tuyển để sản xuất phân bón NPK) khiến giá phân bón tăng cao. Để góp phần hạ giá phân bón trong nước, ổn định nguồn cung, Bộ Tài chính trình Chính phủ quy định thống nhất mức thuế xuất khẩu 5% với mặt hàng phân bón, không phân biệt theo tỷ lệ tài nguyên khoáng sản trong phân bón.

Hữu Thắng - Tổng hợp