Thầy và trò vùng cao chế tạo mũ bảo hiểm thông minh

Với đam mê sáng tạo cùng lòng yêu nghề, thầy Lê Thanh Nghị, Phó hiệu trưởng Trường THCS Liên Sơn (Lương Sơn - Hòa Bình) đã cùng học trò của mình sáng tạo “Mũ bảo hiểm thông minh”, một trong những sản phẩm đạt giải cao trong cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật (KHKT) của tỉnh, mang lại nhiều lợi ích trong cuộc sống cũng như khích lệ, nuôi dưỡng sự sáng tạo cho các em học sinh.

Đam mê sáng tạo

Nhìn qua cửa sổ thấy thầy Lê Thanh Nghị say sưa giảng bài cho học sinh, chúng tôi lặng lẽ chờ đợi tiết học kết thúc. 15 năm đứng lớp, thầy giáo trẻ luôn khắc khoải, trăn trở làm cách nào để các em học sinh vận dụng được những kiến thức đã học vào cuộc sống.

Tháng 9/2016, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Lương Sơn tổ chức cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật đối với học sinh THCS trên toàn huyện. Thầy Nghị đã cùng em Lương Minh Hoàng, học sinh lớp 9A xây dựng ý tưởng làm ra một sản phẩm đem đến cuộc thi.

Xuất phát từ những lần tan trường, thầy Nghị thấy hầu hết các em học sinh điều khiển xe đạp điện đều không đội mũ bảo hiểm. Người thầy trẻ đã trăn trở tìm cách nào đó để mọi người khi ngồi trên xe máy, xe đạp điện buộc phải đội mũ đầy đủ để đảm bảo sức khỏe, tính mạng của bản thân và người xung quanh.

“Chứng kiến nhiều vụ tai nạn thương tâm do không đội mũ bảo hiểm, tôi đã nảy sinh ý tưởng thiết kế chiếc mũ bảo hiểm thông minh nhằm nâng cao ý thức, văn hóa của người tham gia giao thông. Hoàng là một học trò có niềm đam mê đặc biệt với kỹ thuật ứng dụng nên tôi đã chọn em làm người đồng hành cùng mình. Những ngày cuối tháng 10/2016, hai thầy trò tôi đi khắp nơi để tìm vật liệu phù hợp cho ý tưởng của mình nhưng không được”, thầy Nghị chia sẻ.

Từ đó, ý tưởng sáng tạo “Mũ bảo hiểm thông minh” ra đời, thầy Nghị đã cùng em Lương Minh Hoàng sáng tạo thành công. Chiếc mũ bảo hiểm với tính năng nhắc nhở người tham gia giao thông phải đội mũ trước khi chạy xe, nếu không đội mũ bảo hiểm thì sẽ không thể nổ máy. Đây là ý tưởng có ý nghĩa to lớn nhằm nâng cao ý thức, văn hóa của người tham gia giao thông.

“Đây thực sự là sân chơi mà em mong muốn sẽ lan tỏa đến với nhiều bạn học sinh khác đam mê nghiên cứu kỹ thuật. Điều này giúp chúng em học đi đôi với hành, việc vận dụng kiến thức vào thực nghiệm sẽ giúp chúng em tránh được việc phải lãng phí thời gian vào các trò chơi vô bổ khác”, Hoàng chia sẻ.

Trái ngọt ban đầu

Gần 2 tháng ròng, hai thầy trò cứ ngoài giờ lên lớp lại miệt mài lao vào thực hiện ý tưởng. Những ngày đầu, khó khăn nhất là việc chọn linh kiện, vật liệu và phương tiện để thử nghiệm. Gần một tháng tìm đủ mọi phương án, cả hai thầy trò đã đi đến thống nhất sử dụng các linh kiện điện tử hỏng và phần “ruột” bộ điều khiển của chiếc ôtô đồ chơi của trẻ em để phục vụ ý tưởng. Khi thấy 2 thầy trò “bí” không có phương tiện để thử nghiệm, cô Chu Thị Lương, giáo viên chủ nhiệm lớp Hoàng đã nhiệt tình mang chiếc xe máy điện của gia đình giúp thầy Nghị và Hoàng sử dụng.

Cô Lương cho biết: “Khi nghe hai thầy trò có ý tưởng làm “mũ bảo hiểm thông minh”, tôi hết sức bất ngờ và vui. Thực sự đây là ý tưởng tuyệt vời, nó có tác dụng rất lớn đối với các em học sinh và những người tham gia giao thông. Chính vì thế, tôi luôn ủng hộ, giúp đỡ bất cứ thứ gì mà hai thầy trò cần. Tôi rất tin tưởng vào sự thành công, bởi Hoàng là học sinh rất thông minh, em ấy có đam mê sáng tạo, nghiên cứu khoa học từ những năm học trước”.

Để cho mũ bảo hiểm và chiếc xe đạp điện ăn nhịp vận hành theo nguyên lý thông minh, chiếc mũ được lắp một bộ phận điện tử có cảm biến ở ngay rìa và một công tắc nhỏ ở trên đỉnh. Ở rìa mũ còn có một chiếc ăngten thu nhận sóng. Đồng thời, chiếc xe máy điện cũng được lắp một bộ biến trở ở trong cốp với các linh kiện điện tử được nhặt nhạnh từ đồ bỏ đi.

Muốn chiếc xe vận hành, người điều khiển xe buộc phải đội mũ bảo hiểm. Khi mũ bảo hiểm được đội lên đầu, công tắc nguồn sẽ khởi động, chiếc xe phát ra tín hiệu nhận “lệnh” thì xe mới nổ máy được.

Nói về nguyên lý hoạt động, Hoàng cho biết: “Khi đội mũ, mạch điện ở mũ sẽ phát ra tần số sóng và mạch trên xe nhận tần số sóng sẽ đóng rơle mạch điện vận hành và đóng mạch điện phát ra âm thanh tuyên truyền giao thông với nội dung: “Chúc quý khách thượng lộ bình an. Học sinh trường THCS Liên Sơn luôn chấp hành luật giao thông”.

Thầy Nghị chia sẻ: “Khó khăn lớn nhất khi vận hành là các bộ phận do có từ trường nên rất dễ bị nhiễu sóng làm cho xe và mũ không cùng một mối liên hệ với nhau. Phải qua 3 lần xử lý, tách rời các bộ phận với nhau tạo những khoảng cách hợp lý thì chiếc mũ mới hoạt động trơn tru. Sau hơn 2 tháng miệt mài làm việc, tôi và em Hoàng đã hoàn thành sản phẩm với tên gọi “mũ bảo hiểm thông minh” đem đi dự thi tại cấp huyện và tỉnh. Sản phẩm đã đạt 2 giải Nhì tại cuộc thi do Phòng GD&ĐT huyện Lương Sơn và Sở Khoa học Công nghệ Hòa Bình tổ chức”.

Nói về sản phẩm đặc biệt và người bạn cùng trang lứa, bạn Lương Văn Đạt chia sẻ: “Chúng em thường xuyên phải tham gia giao thông, tuy nhiên việc đội mũ bảo hiểm vẫn chưa được coi là thói quen hàng ngày, chỉ khi được nhắc nhở tận nơi thì mới đội mũ. Khi biết bạn Hoàng và thầy Nghị có sản phẩm “mũ bảo hiểm thông minh”, em thấy rất hay, nó là sản phẩm thiết thực. Bạn Hoàng là người rất thông minh, chịu khó tìm tòi, nghiên cứu, chiếc “mũ bảo hiểm thông minh” của bạn ấy được giải cao là hoàn toàn xứng đáng cho những nỗ lực, cố gắng của bạn. Đây cũng là động lực rất lớn để mỗi học sinh chúng em cần cố gắng, cần học tập để sau này giúp ích được cho đời”.

Mới đây, sản phẩm đã đạt giải nhất ở thể loại Khoa giáo trong Liên hoan phim quốc gia về an toàn giao thông do Ủy ban ATGT quốc gia phối hợp với Cục Cảnh sát giao thông tổ chức. Hoàng cười hiền khô khi nói về sản phẩm phối hợp làm với thầy: “Từ nhỏ em đã đam mê nghiên cứu các kỹ thuật ứng dụng. Không biết bao lần em đã phá hỏng đồ điện tử trong nhà chỉ vì muốn được tìm tòi nguyên lý hoạt động của vật dụng. Quy trình làm mũ bảo hiểm thông minh cũng không phức tạp, không tốn kém, nhưng làm sao để nó vận hành được đã khiến em và thầy nhiều hôm mất ngủ. Em nghĩ, để chiếc mũ đi đến thực tế và mang lại ứng dụng cao trong cuộc sống thì cần phải cải tiến nhiều sao cho đảm bảo tính thẩm mỹ, sự tiện dụng. Em mong rằng sản phẩm này sẽ giúp mọi người nâng cao ý thức khi tham gia giao thông”.