Trồng ổi sạch: Hướng phát triển bền vững ở Kỳ Thư

Mô hình trồng ổi của bà Trần Thị Cảnh cho hiệu quả kinh tế cao.

Sở hữu 1,5ha đất, bà Cảnh quyết định đầu tư trồng ổi trên toàn bộ diện tích này. Ngay từ đầu, bà đã xác định hướng đi của trang trại là cung cấp những sản phẩm sạch, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng, vì vậy từ khâu quy hoạch diện tích trồng ổi đã được bà thực hiện ở khu vực riêng, cách xa các vùng gây ô nhiễm.

Để trồng được đúng loại ổi sạch, bà chấp nhận chi phí cao hơn, áp dụng quy trình chăm sóc ổi hiện đại. Theo đó, ổi luôn được kiểm tra một cách chặt chẽ, tỉ mỉ ở từng khâu, từ khi ra hoa đến khi quả chín. Có được vườn ổi bắt mắt như hiện nay, bà Cảnh phải thuê người đào đất tạo thành các luống có rãnh ở giữa. Mùa nắng nóng, hạn hán, rãnh làm nhiệm vụ trữ nước, còn mùa mưa lại trở thành đường thoát nước nhanh chóng, giúp vườn ổi không bị úng ngập.

Vào mùa thu hoạch lúa, bà tìm về các vùng sản xuất mua rơm rạ, vớt thêm cây lục bình mang về ủ, tạo thành phân hữu cơ bón cho ổi. Không chỉ có vậy, bà còn liên hệ với những trại nuôi gà, vịt tìm nguồn phân, ủ hoai rồi bón vào gốc. Cỏ trong vườn lên nhiều, bà thuê người cuốc, vừa giúp đất tơi xốp, giữ được lớp đất mặt phù sa, vừa có cỏ ủ làm phân. Bà tuyệt đối không dùng thuốc trừ cỏ như nhiều người khác, “mặc dù thuê nhân công cuốc cỏ sẽ phải mất chi phí cao hơn phun thuốc, nhưng việc sử dụng phân hữu cơ không chỉ tốt cho đất, cho cây trồng, mà còn hạn chế sâu bệnh, ít tốn nước tưới, phù hợp với biến đổi khí hậu, an toàn với môi trường”, bà Cảnh phân tích.

Ổi là loại cây dù ít sâu nhưng không phải là không có, chính vì vậy, vườn ổi của gia đình được bà chăm sóc, phòng bệnh rất đặc biệt, tuyệt đối không dùng thuốc bảo vệ thực vật. Ngay khi cây ổi bắt đầu nở hoa, bà đã mua các nguyên liệu thảo dược để làm thuốc trừ sâu theo cách riêng của mình. Với 350 gốc ổi, bà chế biến 5kg tỏi, 2kg ớt, 4kg riềng, 5kg sả; tất cả xay nhỏ, trộn đều ngâm trong 20 lít rượu trắng, ủ trong vòng 10 ngày sẽ cho thành phẩm thuốc trừ sâu thảo dược. Sau khi ngâm ủ, bà pha thêm nước rồi phun cho cây ổi đang thời kỳ ra hoa để diệt sâu xanh, xua đuổi côn trùng không tới gần, kết quả là ổi phát triển tốt, lá xanh và kháng được một số loại sâu bệnh.

Để cây có đủ chất dinh dưỡng nuôi quả, quả ổi đạt chất lượng thương phẩm, bà  tiến hành tỉa bớt hoa, quả, chỉ giữ lại những quả đẹp nhất của mỗi chùm. Sau đó bà bao nylon giúp hạn chế sâu bệnh, ngăn chặn các loại côn trùng, sâu bọ tự nhiên tới đẻ trứng, tấn công quả trong suốt quá trình phát triển. Quả lớn lên sẽ có kích cỡ phù hợp, hình dáng đều và màu sắc sáng đẹp, hấp dẫn. Vào mùa thu hoạch, mỗi ngày vườn ổi của gia đình bà cắt bán hơn 50kg, với giá 20.000 đồng/kg, thu được trên 1 triệu đồng. Đây là nguồn thu ổn định và không hề nhỏ đối với vùng quê nghèo Kỳ Thư.

Bà Cảnh tâm sự: “Vì không sử dụng thuốc kích thích ra hoa, chống rụng trái, thuốc kích thích tăng trưởng… nên năng suất vườn ổi nhà tôi không cao, hiệu quả kinh tế thấp hơn những hộ làm vườn khác. Tuy nhiên, tôi vẫn chọn phương pháp canh tác truyền thống, sử dụng thuốc trừ sâu bằng thảo dược, không dùng thuốc kích thích nhằm tạo ra sản phẩm sạch cho người tiêu dùng. Tuy lợi nhuận không cao nhưng tôi tự tin khẳng định ổi trong vườn rất an toàn”.

Đó cũng chính là lý do vào vụ thu hoạch năm 2016, vườn nhà bà luôn tấp nập khách hàng tới mua, thậm chí còn thường xuyên rơi vào tình trạng “cung không đủ cầu”. Chị Nguyễn Thị Hoa, giáo viên Trường Tiểu học Kỳ Thư, cho biết: “Ổi vườn nhà bà Cảnh ăn rất ngon, ăn một lần là muốn ăn thêm lần nữa. Trái ổi chín da trắng đều, bên trong ruột mềm, thơm chứ không cứng hay có vị chua hoặc chát như các loại ổi khác. Đồng nghiệp của tôi cũng là khách hàng thường xuyên ở đây, đặt mua khá nhiều về sử dụng trong nhà”.

Với định hướng phát triển ổi sạch ngay từ khi bắt đầu trồng đã giúp vườn ổi của bà Cảnh trở nên nổi tiếng. Đây là hướng đi phù hợp với yêu cầu của thị trường và được người tiêu dùng ưa chuộng, và cũng thích hợp với mục tiêu phát triển nền nông nghiệp sạch, bền vững.

Hà An