Mở rộng hợp tác, giải pháp nâng tầm không gian hoạt động khuyến nông

Hơn nữa, Việt Nam đã chính thức là thành viên của Tổ chức Thương mại quốc tế (từ năm 2007), việc chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, công nghệ cao ngày càng trở nên cấp thiết để người nông dân được trang bị đầy đủ hơn kiến thức khoa học kỹ thuật và kỹ năng tay nghề hiện đại, phù hợp với đòi hỏi mới của thị trường, nâng cao sức cạnh tranh của hàng hoá nông sản, sản xuất theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

Công tác khuyến nông cùng với đó cũng phải đổi mới để thích ứng với bối cảnh mới, đồng thời, cần tập trung đẩy mạnh hợp tác thu hút các nguồn lực, tranh thủ tiến bộ kỹ thuật trên thế giới. Để làm được điều đó, hợp tác quốc tế và hợp tác công tư trong hoạt động khuyến nông chính là hướng đi tất yếu của thời đại mới.

Hợp tác trong khu vực ASEAN và quốc tế

Năm 1995, Việt Nam gia nhập ASEAN, đánh dấu bước tiến mới trong quan hệ ngoại giao và hợp tác quốc tế. Cùng với sự hội nhập đó, Việt Nam tham gia Mạng lưới ASEAN về đào tạo nông nghiệp và khuyến nông (gọi tắt là AWGATE). Mạng lưới AWGATE có sự tham gia của tất cả thành viên trong khối ASEAN, là sự kiện thường niên, được tổ chức luân phiên tại các quốc gia. Tại các phiên họp của AWGATE, các vấn đề liên quan đến hợp tác về đào tạo nông nghiệp và khuyến nông được chia sẻ giữa các thành viên. Các chương trình, dự án được đề xuất thông qua AWGATE được Ban thư ký ASEAN tổng hợp, và xin ý kiến chỉ đạo tại các cuộc họp cấp cao hơn trong ASEAN diễn ra thường niên, đó là các cuộc họp cấp Vụ trưởng (SOM), và cấp Bộ trưởng (AMAF) trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn của ASEAN.

Các đại biểu tham dự Hội nghị thường niên lần thứ 5 Liên minh học tập mở rộng Mekong (MELA).

Việt Nam tham gia MELA (The Mekong Extension Learning Alliance) - Liên minh các tổ chức khuyến nông khu vực sông Mê Kông được khởi xướng từ tháng 3/2015 tại Hà Nội. Nhiệm vụ của tổ chức này là mạng lưới cho các nước thành viên học hỏi, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm thực tế tốt nhất trong lĩnh vực dịch vụ tư vấn nông nghiệp, tiếp thị và phát triển nông thôn bền vững, đồng thời xây dựng chiến lược và kế hoạch hành động khuyến nông của các nước tham gia.

Hội nhập quốc tế, nâng cao năng lực

Những năm qua, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã tranh thủ tối đa nguồn lực từ bên ngoài thông qua nhiều hoạt động hợp tác quốc tế, góp phần quan trọng trong quá trình hội nhập quốc tế của ngành Nông nghiệp và PTNT.

Điển hình là, trong giai đoạn 2016 - 2020, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia được Bộ Nông nghiệp và PTNT giao làm chủ đầu tư 02 dự án đầu tư viện trợ cho Chính phủ Lào (sử dụng vốn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Việt Nam cho Chính phủ Lào).

Chủ trì thực hiện dự án ODA do Chính phủ Nhật Bản tài trợ thông qua JICA với kinh phí 3 triệu đô la Mỹ được thực hiện trong 4 năm, từ 2022 đến 2026.

Ngoài ra, còn chủ trì nhiều dự án hợp tác quốc tế với các tổ chức quốc tế như FAO, UNDP, Pepsico, GCP...: Dự án “Nâng cao giá trị chuỗi thịt lợn Việt Nam theo định hướng quốc tế: Chương trình A - G2G: Kiểm soát và nâng cao chất lượng sản phẩm trong chuỗi thịt lợn”; Dự án VnSAT; Dự án “Hỗ trợ hạn hán và xâm nhập mặn của 6 tỉnh: Ninh Thuận, Bình Thuận, Gia Lai, Đắk Lắk, Bến Tre, Kiên Giang”; Dự án “Giảm thiểu rủi ro và quản lý các mối đe doạ sức khoẻ con người theo chuỗi giá trị động vật-EPT2”...

Đặc biệt, năm 2022, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Viện Nghiên cứu lúa quốc tế (IRRI) và Hiệp hội Nông nghiệp Đức (DLG) tổ chức thành công sự kiện AGRITECHNICA ASIA Live 2022 tại thành phố Cần Thơ. Đây là sự kiện quốc tế trọng điểm mang dấu ấn của ngành Nông nghiệp và PTNT trong năm 2022 nhằm thúc đẩy canh tác nông nghiệp bền vững thông qua ứng dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến, hiện đại.

Thông qua các dự án, chương trình hợp tác quốc tế, năng lực của hệ thống khuyến nông Trung ương và nhiều địa phương được tăng cường rõ rệt. Khoảng 500.000 lượt cán bộ khuyến nông và nông dân được tham gia tập huấn tăng cường năng lực tại các dự án, hợp phần, tiểu dự án, tiểu hợp phần mà Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với các dự án quốc tế thực hiện, hàng trăm lượt cán bộ khuyến nông các cấp tham dự nhiều khóa học, hội thảo, tập huấn về khuyến nông tại Hàn Quốc, Thụy Sỹ, Israel, Nhật, Mỹ, Australia, Đài Loan, Thái Lan, Trung Quốc…

“Bung nở” hợp tác công - tư, thu hút nguồn lực đầu tư khuyến nông

Song hành với hoạt động hợp tác quốc tế, với mục đích đổi mới cách tiếp cận khuyến nông, hướng tới khuyến nông dịch vụ, hệ thống khuyến nông đã chú trọng đến vai trò của khối tư nhân thông qua hợp tác công - tư (PPP). Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã hợp tác với nhiều tổ chức quốc tế (UN Women, GCP, Syngenta, IRRI, Bayer, Baywa, GIZ, FAO, HIS, các NGO quốc tế,…); tăng cường hợp tác PPP về khuyến nông với các đối tác: Công ty Bình Điền, Tập đoàn Lộc Trời, Tập đoàn Bồ Đề, Tập đoàn Nespice, Tập đoàn CP, Diễn đàn cà phê toàn cầu (GCP), Trung tâm Phát triển Cộng đồng (CDC),…

Thoả thuận hợp tác chương trình canh tác lúa thông minh khu vực ĐBSCL giữa NAEC-Bình Điền.

Đặc biệt, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia được Bộ Nông nghiệp và PTNT giao nhiệm vụ là trưởng nhóm công trong hợp tác công tư ngành hàng lúa gạo tại Việt Nam. Ngoài ra, còn một số hợp tác PPP nổi bật như: Hợp tác với tổ chức Grow Asia và Công ty Bayer Việt Nam thực hiện hỗ trợ gói giải pháp toàn diện cho nông dân 7 tỉnh ĐBSCL; Hợp tác với Quỹ Phát triển Nông nghiệp bền vững Syngenta nâng cao kiến thức về sản xuất rau an toàn theo VietGAP; Hợp tác với Công ty TNHH Syngenta tại Việt Nam hỗ trợ nông dân xây dựng mô hình và nâng cao năng lực về các giải pháp bảo vệ thực vật Syngenta trong mô hình cơ giới hóa sản xuất lúa; Hợp tác với Công ty cổ phần Phân bón Bình Điền nâng cao hiệu quả sản xuất lúa, tăng thu nhập cho người dân và giảm phát thải khí nhà kính; Hợp tác với diễn đàn cà phê toàn cầu (GCP - dự án CAI) triển khai dự án sử dụng vật tư có trách nhiệm trong ngành hàng cà phê; Hợp tác với Cơ quan Liên Hợp quốc về bình đẳng giới (UN Women tại Việt Nam) tăng cường năng lực cho phụ nữ về khả năng tiếp cận từ các cơ hội kinh tế, tài nguyên, khuyến nông, dịch vụ, nông nghiệp và phát triển nông thôn, thích ứng với biến đổi khí hậu và rủi ro thiên tai…

Thời gian tới, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia tiếp tục chủ động, tích cực xây dựng ký kết chương trình, kế hoạch hợp tác về khuyến nông với một số nước, tổ chức quốc tế, bao gồm: tài trợ không hoàn lại, hỗ trợ phát triển (ODA), liên kết, hợp tác, đào tạo nhân lực, hỗ trợ kỹ thuật,...; tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế trong việc chứng nhận các kết quả hoạt động khuyến nông theo tiêu chuẩn quốc tế; tăng cường hợp tác giữa hệ thống khuyến nông với các tổ chức, doanh nghiệp theo hình thức hợp tác PPP từng chuỗi giá trị sản phẩm, ngành hàng, góp phần nâng cao năng lực và vị thế của hệ thống khuyến nông Việt Nam trong khu vực và quốc tế.