Những người từ 15 đến 30 tuổi được gọi là thanh niên. Đây là lứa tuổi đang trưởng thành, đang vào đời, bắt đầu hành trình lập thân lập nghiệp.
Đặc điểm nổi bật của tuổi trẻ là, dồi dào các tiềm năng để phát triển, từ thể chất đến trí tuệ, luôn hướng tới cái mới, dễ thích ứng với đổi mới, có nhu cầu phong phú về cả vật chất và tinh thần, văn hóa tinh thần. Tuổi trẻ gắn liền với Đức tin và Niềm tin. Nếu có Đức tin và Niềm tin, họ sẵn sàng noi gương những hình mẫu nhân cách mà họ ngưỡng mộ.
Thời kỳ nào cũng vậy, thanh niên - tuổi trẻ có vai trò rất lớn trong xã hội, nhất là đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, phòng chống thiên tai, xây dựng đất nước…
Nói về vị trí, vai trò của thanh niên, sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Danh nhân Văn hóa thế giới, Anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất, lãnh tụ vĩ đại, Người Thầy kính yêu của Đảng và Dân tộc ta, nhiều lần khẳng định: Thanh niên đóng vai trò quan trọng trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, là “lực lượng nòng cốt để xây dựng xã hội mới”, “nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên”.
Giám đốc HTX Thanh niên Phương Tiến (Vị Xuyên - Hà Giang) Nguyễn Xuân Tiến giới thiệu mô hình khởi nghiệp "vườn dưa 4.0".
Nhắc nhở thanh niên, Bác nói: Không có việc gì khó/ chỉ sợ lòng không bền/Đào núi và lấp biển/ Quyết chí ắt làm nên.
Thực hiện lời dạy của Bác, thanh niên ta – thanh niên thời đại Hồ Chí Minh đã cùng Đảng ta, Dân tộc ta lập nên trang sử vàng trên tất cả các mặt trận, từ đấu tranh quân sự, ngoại giao trong giành độc lập, thống nhất đất nước, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ đến xây dựng nước Việt Nam Hòa bình, từng bước vượt qua nghèo nàn, lạc hậu, tiến đến Dân giàu, Nước mạnh, sánh vai cùng các cường quốc 5 châu mà vẫn giữ vững cốt cách Việt Nam.
Nhận xét về thanh niên, tại Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh khóa XII nhiệm kỳ 2022 - 2027, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước, thanh niên nước ta, hết thế hệ này đến thế hệ khác đã luôn luôn nêu cao truyền thống yêu nước, chí khí anh hùng, bất khuất của dân tộc, không ngại gian khổ, không sợ hy sinh, sẵn sàng dấn thân, hăng hái xông pha đi tiên phong trên mọi lĩnh vực, có nhiều cống hiến to lớn vào sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Từ khi có Đảng lãnh đạo, các thế hệ thanh niên Việt Nam đã nối tiếp nhau cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đánh đuổi các thế lực thực dân, phong kiến, đế quốc, giành lại độc lập, tự do cho dân tộc, thống nhất đất nước.
Về vai trò của thanh niên trong giai đoạn cách mạng hiện nay, Tổng Bí thư khẳng định: Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không; đất nước ta có hội nhập và sánh vai được với các cường quốc năm châu như Bác Hồ mong muốn và căn dặn hay không; cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không; một phần lớn là tuỳ thuộc vào lực lượng thanh niên và phụ thuộc vào việc bồi dưỡng, rèn luyện, đào tạo thế hệ trẻ.
Chúng ta đang trên hành trình hiện thực hóa mục tiêu xây dựng đất nước mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra. Trong đó có việc thực hiện mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh. Thách thức, khó khăn là rất lớn nhưng thuận lợi, cơ hội cũng không nhỏ nếu chúng ta bám sát định hướng của Đảng, có kế hoạch chi tiết, cụ thể, rõ ràng với sự đồng bộ “dọc ngang thông suốt” và tận dụng tốt cơ hội cuộc cách mạng 4.0 mang lại.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sức trẻ, tinh thần sáng tạo và sự nhiệt huyết của tuổi trẻ, nhất là của đoàn viên thanh niên thời đại Hồ Chí Minh, thanh niên đã, đang và tiếp tục khẳng định vai trò lực lượng xung kích trong xậy dựng nước Việt Nam cường thịnh, nhất là bắt kịp, tiến cùng cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (Công nghiệp 4.0) đang diễn ra mạnh mẽ trên thế giới để cùng Dân tộc tạo bứt phá.
Xin phép được dùng ý kiến phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh khóa XII nhiệm kỳ 2022 – 2027 thay cho lời kết bài viết: Đoàn Thanh niên của chúng ta là Đoàn thanh niên tiên phong. Thanh niên phải tiên phong trong việc trau dồi đạo đức cách mạng với tinh thần khiêm tốn, giản dị, cầu tiến bộ; dưỡng tâm trong, rèn trí sáng, xây hoài bão lớn; phải có khát vọng vươn lên để cống hiến và coi đó là lẽ sống của mình. Thanh niên phải tiên phong trong học tập, rèn luyện để có trình độ chuyên môn cao, có năng lực thực tiễn giỏi, là những người đi đầu, tích cực nhất trong hội nhập sâu rộng với thế giới. Thanh niên phải tiên phong trong lao động, sản xuất, sáng tạo, thực hiện chủ trương đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia; phát triển kinh tế số trên nền tảng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo. Thanh niên phải tiên phong, tình nguyện trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị; trong những việc khó, việc mới; sẵn sàng chia sẻ vì cộng đồng; xung phong đến với những vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn; đến với những người nghèo, người yếu thế; sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì mà Tổ quốc cần. Thanh niên phải tiên phong trong việc bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, dân tộc; giữ vững an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội”.