Báo động thực trạng về khai thác đất trái phép ở khu vực nông thôn

Khai thác đất trái phép rầm rộ

Mặc dù UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành nhiều văn bản tăng cường kiểm tra, chấn chỉnh hoạt động san ủi, khai thác đất trái phép nhưng tình trạng này vẫn đang diễn tra tràn lan trên hầu hết 12 huyện và thành phố ở tỉnh này, gây thất thoát tài nguyên kéo theo nhiều hệ lụy về môi trường.

Những quả đồi ven trục đường tỉnh lộ 721 thuộc các huyện Đạ Huoai, Đạ Tẻh và Cát Tiên của tỉnh Lâm Đồng bị cày xới nham nhở. Từng đoàn xe tải, xe ben và máy múc hoạt động rầm rộ trên các quả đồi, núi cao đua nhau múc đất và vận chuyển đi tiêu thụ.

Nhiều khoảnh đồi điều, tràm… của người dân bị cày xới, cạo trọc và múc đất nham nhở lộ ra những rãnh hố sâu, đỏ lừ của đất bazan cực kỳ nguy hiểm. Nhiều đoạn đường thuộc tỉnh lộ 721 đoạn qua 3 huyện này bị xuống cấp, xuất hiện hàng loạt hố "gà", hố "voi", bụi mù vào mùa nắng và sình lầy sau mỗi trận mưa.

Tại khu vực trước bến xe huyện Đạ Tẻh, có tới 4 - 5 quả đồi cao bị các doanh nghiệp cho xe múc, xe tải thi nhau cày xới loang lổ, ven hai bên đường nhà cửa và hàng quán của người dân phải đóng cửa im ỉm vì bụi mù bám lớp lớp.

Bà Phan T.Tr (54 tuổi, ngụ xã Đạ Kho), một người dân sống gần các quả đồi bị cày xới, chia sẻ: "Giá đất đồi ở đây hiện đang rất sốt, các đơn vị khai thác bán ra rất cao nhưng nhu cầu người mua vẫn tấp nập nên các doanh nghiệp đua nhau đào bới, san gạt công khai, có khi san ủi cả quả đồi cả ngày lẫn đêm mà chả thấy lực lượng chức năng xử lý. Thời gian đầu, cách đây hơn 1 năm, do ô nhiễm vì bụi bặm, sình lầy quá nhiều, người dân chúng tôi phản ánh lên xã, huyện nhưng rồi cũng chán buông xuôi luôn, đóng cửa nhà kín mít các chú thấy đó" – bà Tr. bức xúc.

Tương tự, ông N.P, cho biết ở địa phương này mua đất đồi để san lấp mặt bằng khi có nhu cầu thì rất dễ dàng. "Các chú không tin, hãy lên liên hệ các chủ xe múc đang hoạt động đó hỏi mua là có giá cả ngay, thỏa thuận hợp lý là họ chở bán công khai chứ lén lút gì đâu mà e ngại" - ông P nói.

Quả thực vậy, khi chúng tôi mon men tìm hiểu thì gặp một tài xế xe tải tên N. Tại đây chúng tôi biết được các loại giá đất giao động từ 200.000 – 350.000 đồng/xe (đất tạp lẫn đá sỏi), đất đỏ bazan màu mỡ dùng để trồng cây có giá hơn 500.000 đồng/xe.

Chỉ tay về phía các xe múc đang hoạt động, tài xế N. cho biết hãy liên hệ chủ đất ở đó nếu có nhu cầu mua đất san lấp mặt bằng. "Giá cả giao động cao thấp tùy theo vị trí vận chuyển từ nơi khai thác đến điểm san lấp là xa hay gần, các anh bồi dưỡng thêm ít thì tụi em chở nhanh ngay ấy mà" - tài xế N nói. Tuy nhiên, khi chúng tôi tỏ vẻ thắc mắc về giấy phép khai thác thì tài xế bảo chỉ chở thuê, ai gọi thì chở thôi chứ không quan tâm phép tắc gì.

Thông tin báo chí, ông Tống Giang Nam, Chủ tịch UBND huyện Đạ Tẻh (Lâm Đồng), cho biết huyện quán triệt rõ ràng và làm rất quyết liệt tình trạng khai thác đất trái phép. Hiện tại địa bàn huyện Đạ Tẻh có 3 giấy phép khai thác đất được tỉnh cấp phép, còn lại một số đơn vị khác khai thác không phép có dấu hiệu vi phạm thì đều được UBND huyện tiến hành kiểm tra và xử phạt nghiêm.

Nói về tình trạng ô nhiễm bụi và sình lầy thường xuyên xảy ra đoạn đối diện bến xe liên huyện Đạ Tẻh, ông Nam cho biết thêm: "Chúng tôi thường xuyên cho doanh nghiệp tưới nước và quét đường liên tục. Hiện, đoạn đường này UBND huyện tiến hành làm vòng xoay nên bụi bặm là không tránh khỏi, người dân cũng phản ánh nhiều lắm nhưng đành chịu trong thời gian ngắn nữa khi được thảm nhựa sẽ đẹp thôi" - ông Nam nói.

Trước tình trạng san gạt, cải tạo mặt bằng trái phép, Sở TN-MT tỉnh Lâm Đồng vừa có văn bản gửi các địa phương trong tỉnh phối hợp xử lý. Trong đó, đề nghị chuyển hồ sơ các trường hợp vi phạm nhiều lần, cố tình vi phạm, ảnh hưởng đến cảnh quan môi trường, thất thoát tài nguyên sang cơ quan công an để điều tra, xử lý.

UBND tỉnh Lâm Đồng cũng có chỉ đạo nghiêm cấm lợi dụng việc nạo vét, khơi thông dòng chảy, san gạt cải tạo mặt bằng, cải tạo đất, đào ao, hồ để khai thác khoáng sản trái phép; xử lý nghiêm người đứng đầu nếu để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép.

Tuy nhiên, với mức xử phạt chưa đủ răn đe, trách nhiệm người đứng đầu chưa bị xử lý nghiêm nên tình trạng san gạt, khai thác đất ở Lâm Đồng vẫn diễn ra tràn lan mỗi ngày.

Xử phạt 168 triệu đồng

Công an huyện Yên Dũng (Bắc Giang) vừa tham mưu Chủ tịch UBND huyện Yên Dũng ra quyết định xử phạt hành chính số tiền 45 triệu đồng đối với ông Nguyễn Văn T (SN 1973, xã Yên Lư, huyện Yên Dũng) về hành vi khai thác khoáng (đất sản xuất gạch) làm vật liệu xây dựng thông thường không sử dụng vật liệu nổ công nghiệp mà không có giấy phép khai thác khoáng sản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Đồng thời buộc ông Nguyễn Văn T nộp số tiền 4,2 triệu đồng là giá trị khối lượng khoáng sản khai thác trái phép đã tiêu thụ (70,02m3 đất nguyên liệu sản xuất gạch). Ông T phải nộp khoản tiền tương đương giá trị phương tiện sử dụng trái phép để thực hiện hành vi vi phạm là 1 máy xúc bánh xích nhãn hiệu KOMATSU PC 200 với số tiền 119 triệu đồng vào ngân sách nhà nước để thay thế cho việc tịch thu phương tiện vi phạm hành chính.

Ông Nguyễn Văn T được yêu cầu phải chấm dứt ngay hành vi khai thác khoáng sản trái phép nêu trên, thực hiện các giải pháp cải tạo, phục hồi môi trường khu vực đã khai thác, đưa khu vực đã khai thác về trạng thái an toàn.

Ngoài ra, ông T phải nghiêm chỉnh chấp hành Quyết định xử phạt này, chấp hành nộp tiền tại Kho bạc nhà nước huyện Yên Dũng trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định này; nếu không tự nguyện chấp hành thì sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp luật.

Trước đó, ngày 16/12/2021, tại thôn Yên Tập, xã Yên Lư, ông Nguyễn Văn T đã điều khiển máy xúc khai thác trái phép 70,02m3 đất làm nguyên liệu sản xuất gạch.