Thứ ba, ngày 27 tháng 4 năm 2021 | 22:52

Cần chấn chỉnh tình trạng “lách luật” để tận thu khoáng sản cát trái phép

Lợi dụng việc nạo vét lòng hồ để khai thác, tận thu khoáng sản cát xây dựng với mục đích thu lợi bất chính, làm thất thu ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, tình trạng này lại không hề vấp phải bất kì sự ngăn cản nào từ phía cơ quan chức năng.

Xin khai thác mỏ cát trắng lộ thiên mà không thông qua đấu giá?

Cát trắng là một trong những nguồn nguyên liệu vàng trong ngành Công nghiệp phục vụ đời sống. Mỏ cát trắng không có nhiều, chủ yếu nằm ở các tỉnh miền Trung. Các mỏ cát trắng này với trữ lượng lớn đa phần cát nằm lộ thiên nên rất dễ khai thác. Chính vì thế, trong thời gian qua, tại Đà Nẵng, doanh nghiệp đã lợi dụng việc mỏ cát trắng nằm lộ thiên này xin khai thác mà không thông qua đấu giá theo quy định.

Tại Khu công nghiệp Hoà Khánh là nơi có lượng cát trắng lộ thiên nằm rất nhiều trong khu vực này. Lợi dụng đặc tính nằm lộ thiên của cát trắng, doanh nghiệp đã lách trong việc khai thác theo kiểu cát nằm lộ thiên, thuê đất là khoa bãi, thuê đất đầu tư nhà máy gặp khoáng sản nên xin khai thác tận thu tránh lãng phí tài nguyên.

Từ năm 2016 đến nay, khi phát hiện tại khu vực Hòa Khánh (Đà Nẵng) có lượng cát trắng nằm lộ thiên, một Công ty đã sử dụng “chiêu” thuê đất đã thuê 5.000m2 đất của Công ty TNHH MTV cấp nước Đà Nẵng để khai thác cát trắng. Thế nhưng, khi được đối tác đồng ý cho thuê bãi, Công ty này đã đổi sang chiêu khác làm Công văn gửi chính quyền Đà Nẵng khi dọn dẹp mặt bằng thuê phát hiện có lượng cát trắng nên xin được tận thu nguồn cát tránh lãng phí tài nguyên. Với lý do đưa ra quá chính đáng này chính quyền Đà Nẵng đã đồng ý cho Công ty này được khai thác tận thu.

cát.jpg — Tài nguyên cát trắng khai thác theo kiểu tận thu được tập kết đổ đầy bãi tại đường số 7 Khu công nghiệp Hòa Khánh (Nguồn/Ảnh: Nguyễn Nam - Báo Xây dựng)

Không dừng ở đó, khi thấy được lượng cát trắng này thuộc loại khoáng sản có giá trị, Công ty này vẫn bám trụ thăm dò ở đây và tiếp tục xin phép khai thác cát trắng tận thu tại diện tích đất thuê để thực hiện dự án xây dựng nhà máy sản xuất dụng cụ thể thao của Công ty TNHH Daiwa Việt Nam. Diện tích được khai thác là 38,829m2, khối lượng cát trắng là 144.732m3 cát trắng nguyên khối, chiều dày lớp cát được phép khai thác trung bình là 4m.

Hiện nay, Công ty này đã khai thác tận thu lượng lớn cát trắng tại khu vực này. Được biết dự án xây dựng nhà máy sản xuất dụng cụ thể thao của Công ty TNHH Daiwa Việt Nam sẽ hoàn thành vào quý III năm 2021.

Một điều lạ là diện tích đất Công ty TNHH Daiwa Việt Nam thuê làm nhà xưởng sản xuất nhưng khai thác tận thu nguồn khoáng sản cát trắng này lại là một Công ty khác. Điều đặt ra, nếu như Công ty TNHH Daiwa Việt Nam là doanh nghiệp có vốn nước ngoài không được khai thác khoáng sản thì tại sao việc khai thác tận thu cát trắng này không được đem ra đấu giá đảm bảo tránh thất thoát tài nguyên khoáng sản mà lại chỉ định giao cho một Công ty khác. Một sự ngược đời đang diễn ra, Công ty này sao lại được ưu ái tận thu khoáng sản trên đất thuê làm nhà máy sản xuất của Công ty khác mà vẫn được chấp thuận.

Sau việc tận thu thành công trong thời gian qua của Công ty này thì trong thời gian tới có hay không việc tiếp tục khai thác theo kiểu tận này vẫn tiếp tục được thực hiên, điều này cần được cơ quan chức năng Đà Nẵng thông tin rõ ràng.

Liệu có vấn đề khuất tất nào ở đây hay không? Công ty đó là ai mà được nhiều ưu ái như vậy?

Lợi dụng dự án nạo vét và tận thu khoáng sản cát xây dựng

Ngày 17/4/2019, UBND Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Lê Tuấn Phong ký Quyết định số 963/QĐ-UBND về việc cho phép Công ty TNHH Thiết kế - Xây dựng và Thương mại Hoài Đức (thôn 4, xã Đức Tân, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận) là chủ đầu tư Dự án: “Nạo vét và tận dụng khoáng sản cát xây dựng trong lòng hồ Tà Pao”, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận.

Quyết định số 963/QĐ-UBND ngày 17/4/2019 của UBND tỉnh Bình Thuận cho phép Công ty TNHH Thiết kế - Xây dựng và Thương mại Hoài Đức là chủ đầu tư dự ánh (Nguồn/ảnh: Nguyễn Hải - Kim Huệ: Tạp chí Ngày mới Online)

Mục tiêu của dự án, nạo vét làm giảm khối lượng bùn cát bồi lắng và làm tăng dung tích nước của lòng hồ đập; tận dụng cát bồi để tránh lãng phí tài nguyên, đáp ứng nhu cầu cát xây dựng đang thiếu hụt tại địa phương. Phạm vi Dự án thuộc lòng hồ công trình hệ thống thủy lợi Tà Pao có diện tích nạo vét là 3,3 ha nằm trong phạm vi của lòng sông La Ngà; chiều dài dọc sông là 1,8km; chiều rộng nạo vét bình quân 18,5 m và khu vực bãi tập kết có diện tích 1,5 ha. Công suất nạo vét cát nguyên khối 19.800 m3/năm; Công suất nạo vét cát nguyên khai 22.275 m3/năm (Hệ số nở rời của cát: 1,125); Công suất cát sau thu hồi 19.068 m3/năm; Công suất nạo vét 90 m3 /ngày; thời gian của giấy phép 2 năm kể từ ngày kí (17/4/2019-17/4/2021).

Tuy nhiên, theo phản ánh của Nhân dân địa phương, dù hết hạn giấy phép, nhưng Công ty Hoài Đức vẫn ngang nhiên hoạt động, khai thác cát, vận chuyển và bán như thời điểm chưa hết hạn. Mà không vấp phải bất kì ngăn chặn nào từ phía chính quyền hay các cơ quan chức năng.

Công ty Hoài Đức còn tự ý làm bãi tập kết cát ngay chân đập, hàng ngày rất nhiều xe tải ben, cơi nới thùng chở cát quá trọng tải chạy trên đập, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho hồ đập. Nhưng không bị cơ quan chức năng nào lập biên bản, xử lý. Thậm chí, người dân cho rằng nhiều lần Công ty Hoài Đức phát biểu là người nhà cấp Trung ương.UBND tỉnh Bình Thuận cho phép Công ty Hoài Đức tận dụng nạo vét cát diện tích 3,3ha, chiều dài 1,8km. Nhưng thực tế, Công ty Hoài Đức khai thác cát vượt xa (khoảng 70ha) so với chỉ giới được chấp thuận, nhằm tận thu để hưởng lợi bất chính.

Được biết, tại khu vực khai thác và bãi tập kết cát phạm vi dự án thuộc lòng hồ công trình hệ thống thủy lợi Tà Pao có diện tích nạo vét là 3,3 ha với chiều dài là 1,8 km, chiều rộng nạo vét bình quân 18,5 m và Khu vực bãi tập kế có diện tích 1,5 ha, của Công ty TNHH Thiết kế - Xây dựng và Thương mại Hoài Đức, tại xã Đồng Kho và Đức Bình, huyện Tánh Linh.

Ngày 22/4/2021, Công ty TNHH Thiết kế - Xây dựng và Thương mại Hoài Đức vẫn ngang nhiên hút trộm cát (Nguồn/ảnh: Nguyễn Hải - Kim Huệ: Tạp chí Ngày mới Online)

Mặc dù, UBND tỉnh Bình Thuận cho phép nạo vét từ 17/4/2019-17/4/2021 là hết hạn và phải dừng hoạt động, nhưng theo ghi nhận thực tế của phóng viên trong 3 ngày từ ngày 21-23/4/2021 thậm chí đến ngày hôm nay, Công ty Hoài Đức vẫn hoạt động khai thác và bán cát rầm rộ, các xe tải ben cỡ lớn, cơi nới thùng chở quá trọng tải ngang nhiên vào bến bãi tập kết để vận chuyển cát trên bờ hồ đập. Mà không hề gặp phải bất kì sự ngăn chặn nào từ các cơ quan chức năng từ xã cho đến tỉnh. Phải chăng có sự “bảo kê” hay buông lỏng quản lý từ các cán bộ?. Dẫn đến Công ty Hoài Đức ngang nhiên “trộm cắp” tài nguyên khoáng sản và thất thu ngân sách nhà nước?.

Để làm rõ hành vi vi phạm pháp luật của Công ty TNHH Thiết kế - Xây dựng và Thương mại Hoài Đức. Đề nghị UBND tỉnh Bình Thuận, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện Tánh Linh, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình Thủy Lợi vào cuộc làm rõ những sai phạm pháp luật nghiêm trọng của Công ty Hoài Đức và thu hồi giấy phép của Công ty Hoài Đức. Nếu xét thấy đủ yếu tố hành vi cấu thành tội, thì chuyển Công an tỉnh Bình Thuận khởi tố vụ án, khởi tố bị can.

Bắt quả tang hai đối tượng khai thác cát trái phép

Sáng 23/4 vừa qua, thông tin từ Công an huyện Đăk G’long, tỉnh Đắk Nông cho biết, đơn vị vừa bắt quả tang 2 đối tượng đang sử dụng máy nổ khai thác cát trái phép dưới lòng sông Đăk Măng.

Trước đó ngày 16/4, Công an huyện Đăk G’long phối hợp với Công an xã Quảng Hòa phát hiện, bắt quả tang Bùi Văn Bình (ngụ tỉnh Lâm Đồng) và Lò Văn Tế (ngụ huyện Đăk G’long), đang dùng máy nổ (đặt trên bè tự chế) hút cát dưới lòng sông Đăk Măng (đoạn qua thôn 8, xã Quảng Hòa).

cát-3.jpg — *Một trong 2 đối tượng khai thác cát bị công an phát hiện. Ảnh: Quang Yên.*

Khi công an đến hiện trường vụ khai thác cát trái phép, Tế chạy trốn nhưng đã bị cảnh sát truy đuổi, đưa về trụ sở làm việc.

Tại trụ sở công an, 2 đối tượng không xuất trình được giấy phép khai thác khoáng sản liên quan đến vị trí trên. Nhóm này cho biết việc khai thác cát trái phép do người khác thuê.

Qua kiểm tra Bình và Tế đã khai thác được khoảng 60m3 cát. Công an huyện Đắk G’long đã lập biên bản tạm giữ tang vật, phương tiện để xử lý theo quy định.

Hữu Thắng (Tổng hợp)