Kinh tế nông thôn
Kinh tế nông thôn
Thứ sáu, ngày 29 tháng 3 năm 2024  
Thứ năm, ngày 3 tháng 9 năm 2020 | 0:50

Cần xử lý nghiêm hành vi khai thác tài nguyên trái phép, xây dựng trên đất nông nghiệp

Xin cải tạo, san gạt, hạ cốt nền nhưng thực chất là chở đất bán; phá rừng trên diện rộng; biệt thự 'mọc' trên đất nông nghiệp là thực tế đang xảy ra tại Phú Thọ, Phú Yên, Đắk Lắk, rất mong cơ quan chức năng vào cuộc xử lý nghiêm.

San gạt, hạ cốt nền, khai thác đất đồi
 
Đó là tình trạng san gạt, hạ cốt nền, khai thác đất đồi ồ ạt trên địa bàn xã Thọ Văn (Tam Nông - Phú Thọ) trong suốt thời gian dài, làm ảnh hưởng tới đời sống của người dân nơi đây, nhất là vấn đề môi trường. Với tần suất khai thác lớn, xe tải nườm nượp ra vào chở tài nguyên đi nhưng không được che chắn kỹ, làm bụi, bẩn rơi vãi dày trên đường. Lúc nắng bụi mù mịt, lúc mưa lầy lội.
 
Tại đây nhiều ngày cuối tháng 8/2020, hoạt động khai thác đất diễn ra rầm rộ, máy xúc miệt mài xẻ đồi, núi “ăn” đất, đổ lên hàng loạt xe tải nối đuôi nhau chở đi tiêu thụ. Hoạt động khai thác sôi động, nhưng không có biển mốc, cảnh báo và sự quản lý, kiểm tra, giám sát của bất cứ một đơn vị nào.
 
Trước tình trạng nêu trên, ông Bùi Đức Trung, Chủ tịch UBND xã Thọ Văn đã thông tin với báo chí rằng, UBND huyện Tam Nông có Văn bản 819/UBND-TNMT (ngày 28/4/2020) chấp thuận cho hộ gia đình ông Nguyễn Văn Miên được hạ cốt nền, san gạt 4.555,9 m2 đất ở, đất trồng rừng sản xuất để phát triển kinh tế hộ gia đình. Tương tự như vậy, UBND huyện đã chấp thuận cho bà Nguyễn Thị Kim Tuyến cải tạo 2.273,5 m2 đất rừng sản xuất để phát triển kinh tế hộ gia đình. Cả hộ ông Miên và bà Tuyến đều ở khu 7, xã Thọ Văn; thời gian cải tạo là 4 tháng kể từ ngày được chấp thuận.
 
Được biết, trong tờ trình xin cải tạo, san gạt, hạ cốt nền, ông Miên và bà Tuyến đều trình bày rõ, đất chưa được nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và không có khả năng thực hiện san gạt tại chỗ. Nhưng không hiểu căn cứ vào đâu, UBND huyện Tam Nông vẫn chấp thuận cho phép cải tạo, san gạt, hạ cốt nền.
 
Khi UBND huyện Tam Nông ra văn bản chấp thuận cải tạo, san gạt, các hộ ngay lập tức ký hợp đồng với Công ty cổ phần xây dựng Đức Trí (xã Hương Nộn, Tam Nông) để Công ty Đức Trí được thực hiện cải tạo, san gạt, vận chuyển diện tích đất đã được UBND huyện chấp thuận.
 
2.jpg
Khu 7 xã Thọ Văn, hàng nghìn mét vuông đất đồi, rừng sản xuất đã bị đào, san phẳng chở đi tiêu thụ rầm rộ trong một thời gian dài (Ảnh: Xuân Hồng)
Với “lá bùa” là Văn bản 819 của UBND huyện Tam Nông, Công ty Đức Trí đã rầm rộ cho máy móc, phương tiện vào cải tạo đất, nhưng thực chất chỉ thực hiện xúc đất chở đi vào nhà máy gạch làm nguyên liệu sản xuất; san lấp các công trình xây dựng.
 
Quan sát hoạt động san gạt tại khu 7, thấy rất rõ, chỉ có hoạt động múc đất chở đi. Hiện nay, cả một diện tích rất lớn đất đồi, rừng sản xuất đã bị hủy hoại, đang tiếp tục bị đào sâu dựng đứng hàng chục mét, bề mặt san phẳng, nhẵn nhụi. Bao nhiêu đất được máy xúc đào lên, được đưa hết vào xe tải chở đi tiêu thụ; hoạt động cải tạo, san gạt không theo đúng phương án đảm bảo về mục đích cải tạo, cốt độ cao, biện pháp bảo vệ môi trường.
 
Việc làm này, đã gây bức xúc trong quần chúng nhân dân. Người dân cho rằng, lợi dụng việc san gạt, cải tạo đất nền, Công ty Đức Trí đang ngang nhiên khai thác tài nguyên đất mang đi tiêu thụ trục lợi, gây lãng phí tài nguyên, thất thu ngân sách nhà nước.
 
Trước thông tin của người dân về việc khai thác đất rầm rộ, ngày 1/6/2020, UBND huyện Tam Nông đã ban hành Văn bản số 1082/UBND-TNMT về việc tạm dừng cải tạo đất khu 7 xã Thọ Văn.
 
Văn bản nêu rõ, “trong quá trình cải tạo, vận chuyển đất đi nơi khác để đổ thải, trên đường quốc lộ và tỉnh lộ, đơn vị (Công ty Đức Trí) vận chuyển đã chưa thực hiện đúng yêu cầu và kế hoạch bảo vệ môi trường. Do đó, yêu cầu tạm dừng việc cải tạo, hạ cốt nền, vận chuyển đất tại hộ Nguyễn Văn Miên, bà Nguyễn Thị Kim Tuyến để UBND huyện kiểm tra, xác minh làm rõ”.
 
Trong khi văn bản 1082 của huyện Tam Nông ban hành chưa kịp để người dân thấy rõ việc cải thiện, chấn chỉnh nghiêm hoạt động san gạt, hạ cốt nền đảm bảo đúng quy định, thì ngày 24/6/2020, UBND huyện Tam Nông lại ra Văn bản số 1284/UBND-TNMT về việc đồng ý cho ông Nguyễn Văn Miên tiếp tục cải tạo, hạ cốt nền, san gạt mặt bằng  đất trồng cây lâu năm để phát triển kinh tế hộ gia đình vẫn tại khu 7 xã Thọ Văn, trong thời gian 1 tháng kể từ khi chấp thuận.
 
Điều đáng bàn, ngày 24/6/2020, UBND tỉnh Phú Thọ ban hành Văn bản số 2706/UBND-KTN về việc chấn chỉnh hoạt động san gạt, hạ cốt nền, khai thác đất đồi trên địa bàn tỉnh.
 
Theo đó, để bảo vệ khoáng sản, ngăn chặn tình trạng khai thác khoáng sán trái phép, chấn chỉnh hoạt động san, hạ cốt nền bảo đảm đúng quy định, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ yêu cầu UBND các huyện, thành phố, thị xã tạm dừng chấp thuận cho san gạt mặt bằng hạ cốt nền đối với hộ gia đình, cá nhân, hạ cốt nền đối với đất sản xuất đất vườn đã được giao. Việc phát sinh khối lượng vật liệu (đất đồi, các loại khoáng sản khác) do cải tạo đất, san gạt mặt bằng, hạ cốt nền đất sản xuất, đất vườn, đất ở UBND cấp huyện phải báo cáo bằng văn bản với UBND tỉnh (thông qua Sở Tài nguyên và Môi trường) để xem xét, quyết định theo quy định tại Điều 64 và Điều 65 của Luật Khoáng sản năm 2010.
 
Chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ tại văn bản 2706 đã rất rõ mục đích để bảo vệ khoáng sản, ngăn chặn tình trạng khai thác khoáng sán trái phép, chấn chính hoạt động san, hạ cốt nền đảm bảo đúng quy định. Thế nhưng, văn bản chỉ đạo chưa kịp ráo mực thì lập tức, Chủ tịch UBND huyện Tam Nông Phạm Văn Quang trong ngày 24/6/2020 đã ký Văn bản số 1284/UBND-TNMT chấp thuận cho hộ ông Nguyễn Văn Miên tiếp tục được cải tạo, hạ cốt nền, san gạt mặt bằng; khối lượng đất cải tạo được vận chuyển đến san lấp các công trình. Đây là điều nghịch lý trong công tác quản lý hoạt động san gạt, hạ cốt nền trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.
 
Hơn nữa, thời gian san gạt, hạ cốt nền của hộ ông Miên tại khu 7 xã Thọ Văn dù được huyện Tam Nông chấp thuận chỉ thực hiện đến ngày 24/7 thì hết hạn, nhưng trên thực tế, hơn một tháng trôi qua, tình trạng này vẫn tiếp diễn, đặt ra những vấn đề bất cập trong công tác quản lý hoạt động cải tạo, san gạt, hạ cốt nền đất trên địa bàn xã Thọ Văn, huyện Tam Nông. Về việc này, Chủ tịch UBND xã Thọ Văn Bùi Đức Trung nhấn mạnh, việc san gạt, hạ cốt nền tại khu 7 phức tạp, khiến chính quyền xã đau đầu trong công tác quản lý. Hiện nay, hoạt động san gạt, hạ cốt, chở đất đi hoàn toàn sai quy định, bởi thời hạn UBND huyện cho phép đã hết hạn từ ngày 24/7. UBND xã tiến hành kiểm tra, xử lý lập biên biên bản, yêu cầu đối tượng dừng ngay việc đào đất, san gạt; báo cáo cơ quan có thẩm quyền cao hơn, xử lý nghiêm theo quy định.
3_kpto.jpg
Mặc dù, đã hết hạn được phép cải tạo, san gạt, hạ cốt nền nhưng tại khu 7, đến nay, hoạt động này vẫn ngang nhiên diễn ra. Tài nguyên đất, đang bị thất thoát, hủy hoại (Ảnh: Xuân Hồng)
Được biết, trước đó, vào ngày 31/7/2020, UBND xã Tam Nông cũng đã lập biên bản đình chỉ hoạt động khai thác, hạ cốt, vận chuyển đất của Công ty Đức Trí tại diện tích đất của hộ bà Nguyễn Thị Tuyến ở khu 7, do không cung cấp được giấy phép của cơ quan có thẩm quyền.
 
Rõ ràng, việc làm của UBND huyện Tam Nông cho thấy công tác quản lý hoạt động san gạt, hạ cốt nền, khai thác đất đồi tại tỉnh Phú Thọ chưa thực hiện thống nhất, đảm bảo quy định, yêu cầu đặt ra.
 

Phá rừng trên diện rộng

Dọc hai bên đường vào trung tâm xã Phú Mỡ, huyện miền núi Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên, ai cũng có thể bắt gặp trên các sườn núi loang lổ những mảnh rừng đã được dọn sạch, chờ xuống giống các loại cây trồng.

Cách trung tâm xã khoảng 4km đến tiểu khu 75, rất nhiều khu vực rừng bị chặt phá, có nơi đã được người dân trồng sắn, chuối. Trên đỉnh núi, hàng loạt cây rừng tự nhiên bị chặt hạ nằm ngổn ngang có đường kính từ 10 đến hơn 20cm.

“Trước đây, khu vực này bị “lâm tặc” chặt hạ hết các cây gỗ lớn. Qua thời gian dài, rừng đang tái sinh trở lại, nhưng tiếp tục bị tàn phá”, một người dân tiết lộ.

Trao đổi với báo chí về thực trạng nêu trên, ông La O Hóa, Chủ tịch UBND xã  Phú Mỡ cho hay, rừng bị chặt hạ để lấn chiếm đất sản xuất từ đầu tháng 7 đến nay. Trước đó, địa phương đã họp, bình xét cấp đất sản xuất cho 86 hộ với tổng diện tích 308ha tại các tiểu khu 74, 75, V2.2.

Khi biết chủ trương giao đất lâm nghiệp, không ít hộ dân đã tự ý vào rừng phát trắng, lấn chiếm đất, trong đó có cả rừng phòng hộ.

“Chúng tôi đã phối hợp lực lượng kiểm lâm đo, đếm từng tiểu khu từ ngày 6-7, nhưng đến nay vẫn chưa xong hoàn toàn do diện tích phá lớn, địa hình lại phức tạp”, ông Hóa phân trần.

Việc phát rừng này đã được UBND huyện Đồng Xuân yêu cầu xã Phú Mỡ khẩn trương triển khai các biện pháp ngăn chặn, đình chỉ tất cả mọi hoạt động tác động đến rừng; thành lập các tổ tuyên truyền, vận động người dân dừng ngay việc phá rừng.

Đồng thời, giao Hạt Kiểm lâm huyện, chậm nhất đến ngày 15/9, phải thống kê đầy đủ diện tích rừng, đất rừng bị phá. Sau đó, tổ chức khoanh vùng, phân loại theo quy hoạch rừng phòng hộ, rừng sản xuất, đưa ra giải pháp quản lý, bảo vệ chặt chẽ.

Theo thống kê sơ bộ của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Phú Yên, ít nhất 50ha rừng đã bị chặt phá; trong đó khoảng 40ha tại các tiểu khu 67, 74, 75 được quy hoạch là rừng sản xuất; 10ha thuộc tiểu khu 59, 72, 73 quy hoạch rừng phòng hộ. Riêng các tiểu khu 83 và V.2.2 đang được kiểm tra, đo đếm.

a.jpg
Người dân lấn chiếm rừng, đất rừng ở xã Phú Mỡ để làm đất sản xuất. (Nguồn: Nhân Dân)

Điều đáng nói ở đây là rừng bị phá trên quy mô lớn, dàn trải trên diện rộng, không phải chỉ những hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo thiếu đất sản xuất, mà cả những người hiểu biết pháp luật nhưng vẫn cố tình vi phạm.

Theo báo cáo mới nhất của Hạt Kiểm lâm huyện Đồng Xuân, trong vụ việc này, có tới 13 cán bộ, đảng viên tham gia phát dọn, lấn chiếm đất lâm nghiệp. Và trước đây (năm 2015), cũng tại xã Phú Mỡ đã xảy ra tình trạng phá rừng chiếm đất, khiến nhiều cán bộ, đảng viên, kể cả cấp huyện bị xử lý kỷ luật.

Phú Mỡ là xã vùng cao, xa nhất tỉnh Phú Yên. Người dân chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống và luôn xem rừng là nguồn sinh kế từ bao đời nay. Trên thực tế, nhiều hộ nghèo, thiếu đất sản xuất đã được bình xét công khai để bố trí đất, phát triển kinh tế. Cũng không ít người lý giải, họ thuộc hộ nghèo, thiếu đất nên lấn chiếm rừng để sản xuất, hoặc rừng này trước đây của cha ông canh tác, nay lấy lại để làm.

Về vấn đề này, ông Phạm Trung Chánh, Phó Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân nói: “Qua đối thoại, một số hộ dân cho rằng đất rừng là đất ông bà từ ngày xưa nên họ phát dọn để sản xuất. Thế nhưng, khi chính quyền thực hiện phương án giao đất tại một số tiểu khu cho các hộ dân sản xuất, cụ thể là ở các thôn Phú Tiến, Phú Giang, Phú Đồng, thì có hiện tượng người dân lợi dụng, muốn xâm lấn thêm để mở rộng diện tích”.

Ở góc độ khác cùng sự việc, ông Lê Văn Bé, Chi cục trưởng Kiểm lâm tỉnh Phú Yên cho rằng, công tác giao đất cho người dân để phát triển rừng trong thời gian qua còn nhiều tồn tại. Việc giao đất, giao rừng chưa thể hiện được vị trí rừng sản xuất, rừng phòng hộ trên thực địa. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến người dân dễ lấn chiếm đất.

Trong một tình tiết khác liên quan, năm 2017, tỉnh Phú Yên đã rà soát và quy hoạch lại ba loại rừng là rừng đặc dụng (hơn 19.000ha), rừng phòng hộ (hơn 102.000ha) và rừng sản xuất (hơn 153.000ha). Trong đó, huyện Đồng Xuân là địa phương có diện tích rừng phòng hộ lớn nhất với 32.600ha, tập trung chủ yếu ở xã Phú Mỡ, địa bàn được xem là nếu mất rừng diện tích lớn, vùng hạ du sẽ chịu hậu quả tàn khốc. Minh chứng là cơn lũ lịch sử cuối năm 2009, toàn huyện có 35 người chết, 11 người bị thương.

Theo ông Tôn Thất Thịnh, Giám đốc Trung tâm Quy hoạch và Thiết kế rừng, Sở NN-PTNT tỉnh Phú Yên, mặc dù đã có quy hoạch ba loại rừng, nhưng chưa đồng bộ với quy hoạch sử dụng đất. Có khi đất được quy hoạch mục đích là sản xuất, nhưng rừng lại là phòng hộ. Để tránh tình trạng kế hoạch sử dụng đất của xã không phù hợp huyện và quy hoạch chung phát triển rừng, cần có tính đồng bộ giữa quy hoạch đất với quy hoạch rừng.

 

Nhiều biệt thự 'mọc' trên đất nông nghiệp  

Thanh tra Bộ Xây dựng vừa có văn bản đề nghị UBND tỉnh Đắk Lắk chỉ đạo các cơ quan chức năng kiểm tra, xác minh thông tin “Hàng loạt biệt thự xây dựng trên đất nông nghiệp” mà thời gian qua báo chí đã phản ánh.

“Kết quả kiểm tra, xác minh và xử lý các sai phạm báo cáo về Bộ Xây dựng (qua Thanh tra Bộ) số 37 Lê Đại Hành, Quận Hai Bà Trưng, Thành Phố Hà Nội trước ngày 30/9/2020 để tổng hợp báo cáo Bộ trưởng”, trích văn bản của Bộ Xây dựng.

Cùng ngày, ông Bùi Hồng Quý - Chánh Văn phòng UBND tỉnh Đắk Lắk xác nhận, đã giao cho Sở Xây dựng chủ trì tổng hợp để báo cáo Thanh tra Bộ Xây dựng về dự án nói trên.

Cụ thể, tại dự án nhà ở thương mại tại tổ dân phố 7, phường Tân Lợi, TP Buôn Ma Thuột do Cty TNHH xây dựng Nam Sơn làm chủ đầu tư trên diện tích 8,6 ha, còn nguyên thổ là đất nông nghiệp (đất rẫy cà phê-PV).


Văn bản của Bộ Xây dựng gửi UBND tỉnh Đắk Lắk (Nguồn: Tiền Phong)

Năm 2018, khi mới chỉ có chủ trương thực hiện dự án, chủ đầu tư đã triển khai rầm rộ các hạng mục hạ tầng, các công trình nhà ở biệt thự trên đó. Toàn bộ diện tích làm dự án của Cty Nam Sơn chưa được cấp có thẩm quyền giao đất để chuyển đổi từ đất nông nghiệp sang đất ở thương mại.

UBND tỉnh Đắk Lắk đã nhiều lần chỉ đạo bằng văn bản, yêu cầu Cty Nam Sơn dừng mọi hoạt động bên trong dự án, nhưng doanh nghiệp này không chấp hành.

Sau khi bị phản ánh, những vấn đề liên quan đến xây dựng trái phép tại dự án này, toàn bộ dự án mới bị đình chỉ xây dựng chờ các cấp có thẩm quyền giải quyết.

UBND tỉnh Đắk Lắk đã “phê bình nghiêm khắc” Cty Nam Sơn và chỉ đạo UBND TP Buôn Ma Thuột “rút kinh nghiệm khi thực hiện nhiệm vụ”, yêu cầu các cơ quan chức năng hoàn thiện hồ sơ để Cty Nam Sơn làm các thủ tục chuyển đổi từ đất nông nghiệp sang đất ở đô thị để thực hiện dự án nhà ở thương mại tại địa chỉ nói trên… nhưng, đến nay vẫn đang trong giai đoạn tiếp tục “rà soát lại”.

tp_cty_nam_son_xay_hang_loat_biet_thu_tren_dat_nong_nghiep__evae.jpg
Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Phạm Ngọc Nghị chỉ đạo các cấp rà soát những lô đất của Cty Nam Sơn. Trong ảnh, một căn biệt thự hoành tráng mọc trên đất nông nghiệp (Nguồn: Tiền Phong)

Trong khi đi kiểm tra tại dự án này, ông Phạm Ngọc Nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk giao các cấp phải rà soát trong những lô này. Theo đó, vị này nói: “Có lô nào của cán bộ nhà mình không?”

Thiết nghĩ, cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc kiểm tra, xử lý những trường hợp vi phạm trên đất rừng, đất nông nghiệp là vô cùng cần thiết, bên cạnh đó cần sớm đưa ra những chủ trương, kế hoạch bảo vệ đất rừng, đât nông nghiệp để phát triển lâm nghiệp, nông nghiệp bền vững, giúp người dân vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ tài nguyên rừng, tài nguyên đất.

Ngoài ra, cần sớm vào cuộc kiểm tra, xử lý người đứng đầu đã buông lỏng quản lý để xảy ra sai phạm mà không kịp thời phát hiện hoặc phát hiện nhưng không xử lý, tạo “kẽ hở” cho sai phạm. Qua những sai phạm nêu trên có thể nói, không thể không kể đến trách nhiệm của các ngành liên quan và các cấp chính quyền địa phương.

 

 

 

Hữu Thắng (Tổng hợp)
Ý kiến bạn đọc
  • Chó thả rông, hiểm họa lớn

    Chó thả rông, hiểm họa lớn

    Tình trạng chó thả rông cắn người gây hậu quả vô cùng nghiêm trọng xảy ra không chỉ ở vùng nông thôn, ngoại thành, mà ngay cả ở các thành phố lớn. Rất nhiều người từ già đến trẻ bị chó thả rông tấn công dẫn đến tử vong hoặc mang thương tích.

  • Tình trạng tự phát cắm cọc nuôi vẹm trong đầm, vịnh: Tăng cường quản lý

    Tình trạng tự phát cắm cọc nuôi vẹm trong đầm, vịnh: Tăng cường quản lý

    Thời gian qua, trong đầm, vịnh trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa, việc người dân tự phát cắm cọc, giăng dây nuôi vẹm xanh, vẹm đất ở ngoài vùng quy hoạch nuôi trồng thủy sản (NTTS) đã để lại nhiều hệ lụy. Cơ quan chức năng, chính quyền các địa phương ven biển đang triển khai nhiều giải pháp nhằm vận động người dân tháo dỡ, không để phát sinh khu vực nuôi mới.

  • Bắc Giang xử lý 234 trường hợp vi phạm pháp luật về thủy lợi, đê điều

    Bắc Giang xử lý 234 trường hợp vi phạm pháp luật về thủy lợi, đê điều

    Bắc Giang tồn tại 234 trường hợp vi phạm về thủy lợi, đê điều, phòng chống thiên tai. Chủ tịch UBND tỉnh này yêu cầu các sở, UBND các huyện, thị xã, thành phố và các Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Top