Chăn nuôi an toàn sinh học, tiền đề thực hiện chuỗi liên kết

Xuất hiện 34 ổ dịch cúm gia cầm

Theo thống kê của Cục Thú y (Bộ Nông nghiệp và PTNT), năm 2019, Việt Nam có hơn 133.000 con gia cầm bị tiêu hủy do mắc cúm.

Hai tháng đầu năm 2020, cả nước xuất hiện 34 ổ dịch cúm gia cầm; trong đó có 29 ổ dịch do vi-rút cúm A/H5N6 và 5 ổ dịch do vi rút cúm A/H5N1 tại  Quảng Ninh, Bắc Ninh, Thanh Hoá, Nghệ An, Trà Vinh, Thái Bình, Bình Dương, Ninh Bình,  Hải Phòng và Hà Nội. Tổng số gia cầm chết, tiêu hủy là hơn 130.000 con. Tất cả các ổ dịch xảy ra tại các hộ chăn nuôi có đàn gia cầm chưa được tiêm phòng; đặc biệt trên các đàn vịt của các hộ mới chuyển sang nuôi gia cầm (trước đó nuôi lợn).

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có đàn vịt lớn nhất nước, ước đạt hơn 25 triệu con, chiếm 37% tổng đàn. Thời gian gần đây, dịch cúm gia cầm A/H5N1 đã xuất hiện tại tỉnh Trà Vinh;  hơn 1.000 con gia cầm buộc phải tiêu hủy. Đây là ổ dịch cúm gia cầm H5N1 đầu tiên được phát hiện ở khu vực phía Nam những tháng đầu năm 2020.

Chăn nuôi an toàn sinh học: Giải pháp căn cơ mùa cúm gia cầm

Nhằm giúp nông dân có định hướng về thị trường, điều tiết hợp lý trong chăn nuôi vịt, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia vừa tổ chức buổi tọa đàm chủ đề “An toàn sinh học gắn với chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm trong chăn nuôi vịt ở ĐBSCL” tại xã Mỹ Hòa (Tháp Mười - Đồng Tháp). 

Tại buổi tọa đàm, các chuyên gia đã trực tiếp trao đổi với người chăn nuôi nhằm cung cấp thông tin, giải đáp thắc mắc của một số bà con về bệnh cúm gia cầm như: triệu trứng và cách nhận biết bệnh cúm A/H5N1 và A/H5N6; quy trình phòng ngừa bệnh cúm gia cầm trên vịt; lịch tiêm phòng vắc-xin, biện pháp bảo quản và sử dụng vắc-xin hiệu quả,...

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng khuyến cáo bà con nuôi vịt thực hiện các giải pháp chăn nuôi an toàn sinh học, những lưu ý khi nuôi vịt chạy đồng để hạn chế dịch bệnh...

Theo TS. Hạ Thúy Hạnh, Phó giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia, hiện nay, nguy cơ lây lan, bùng phát dịch cúm gia cầm tại nước ta rất lớn. Bởi những yếu tố làm dịch cúm dễ xảy ra đều đang tồn tại, như mầm bệnh ở nhiều nơi, mật độ chăn nuôi cao, thời tiết cực đoan, tập quán buôn bán, giết mổ lạc hậu... Vì vậy, việc nâng cao ý thức và chủ động chống dịch ở các địa phương là vô cùng quan trọng.

Thời điểm này, nhiều địa phương tại khu vực ĐBSCL đang bước vào thu hoạch rộ vụ lúa đông xuân 2019 - 2020, đây cũng là thời điểm các chủ nuôi đưa đàn vịt chạy đồng tập trung về đây để tìm kiếm thức ăn. Nhưng do đang là thời điểm dịch bệnh cúm A/H5N6 và A/H5N1 bùng phát ở nhiều địa phương, nên khi đàn vịt về địa bàn tăng đột biến, sẽ tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh.

TS. Nguyễn Văn Bắc (Trung tâm Khuyến nông Quốc gia) cho biết, xu hướng chung hiện nay là chăn nuôi công nghiệp, tuy nhiên, tại vùng ĐSBCL, chăn nuôi vịt theo phương thức chạy đồng, đặc biệt là nuôi vịt đẻ để lấy trứng, còn khá phổ biến. Theo phương thức này, người nuôi có thể tận dụng nguồn thức ăn có sẵn trên đồng ruộng, giảm chi phí sản xuất vì trong chăn nuôi vịt, chi phí thức ăn chiếm 70 - 80% giá thành. Vấn đề đặt ra là, để đảm bảo an toàn sinh học khi nuôi vịt chạy đồng là phải kiểm soát đàn nuôi, tránh lây nhiễm từ nguồn bệnh khác, tránh nhiễm độc thuốc trừ sâu hoặc nhiễm độc tố gây ảnh hưởng đến chất lượng thịt và trứng. Đồng thời, phải tiêm vắc-xin đầy đủ, sử dụng chế phẩm sinh học hạn chế mùi hôi và ruồi muỗi,...

Theo ông Huỳnh Tất Đạt, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Đồng Tháp: Với lợi thế về tự nhiên, nguồn thức ăn và tập quán chăn nuôi, Đồng Tháp là tỉnh nuôi vịt lớn nhất ĐBSCL, ước năm 2019 toàn tỉnh đạt 6,8 triệu con vịt với sản lượng 273 triệu quả trứng. Năm 2020, Đồng Tháp sẽ phát triển tổng đàn vịt là 7,5 triệu con, sản lượng 291 triệu trứng.

Trước tình hình dịch bệnh cúm gia cầm có nguy cơ phát sinh, Sở Nông nghiệp và PTNT Đồng Tháp đã chủ động tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chuyên môn chủ động công tác phòng chống dịch cúm trên địa bàn tỉnh, xây dựng kế hoạch để chủ động thực hiện ngay từ đầu năm; chỉ đạo UBND các huyện giám sát chặt chẽ đàn gia cầm trên địa bàn; khuyến cáo các hộ nuôi tiêm phòng đầy đủ theo đúng chủng loại, thực hiện chăn nuôi an toàn sinh học, kịp thời báo cho cơ quan thú y khi có dịch bệnh xảy ra để hạn chế sự lây lan...

Theo các nhà chuyên môn, chăn nuôi vịt theo hướng an toàn sinh học phải lưu tâm đến chất lượng con giống (nhất là con giống bố mẹ), quy trình chăn nuôi đảm bảo từ lò ấp nở đến nguồn thức ăn, nước uống… Từ đó sẽ nâng cao sản lượng trứng đẻ, kích cỡ, lòng đỏ trứng. Đồng thời, xây dựng cơ sở vật chất, thay đổi tập quán sản xuất nhỏ lẻ, manh mún tạo thành hệ thống “vệ tinh sản xuất” tạo nguồn cung ứng ổn định cho các doanh nghiệp.

Tham gia chuỗi khép kín

Tại buổi tọa đàm, các chuyên gia, doanh nghiệp và nông dân đã trao đổi về liên kết đưa trứng vịt tham gia vào chuỗi khép kín từ nơi sản xuất đến bàn ăn, góp phần đảm bảo tiêu thụ ổn định mặt hàng gia cầm.

Bà Phạm Thị Huân, Giám đốc Công ty cổ phần Ba Huân, cho biết, trong khoảng 5 năm trở lại, nông dân nuôi vịt lao đao, mất dần vị thế, điều này đặt ra yêu cầu phải sản xuất theo hướng an toàn để phục vụ người tiêu dùng ở thị trường nội địa và quốc tế.

Theo bà Huân, doanh nghiệp tiêu thụ hàng hóa và xuất khẩu hàng tốt hay không tuỳ thuộc vào sự đồng đều, truy xuất nguồn gốc, đảm bảo quy trình chăn nuôi đến quả trứng xuất chuồng. Trong thời điểm hiện tại, công ty sẽ nghiên cứu kích cầu thị trường nội địa, “bắt tay” người chăn nuôi vịt an toàn để tạo đầu ra ổn định.

Doanh nghiệp sẽ chủ động thông tin thị trường để người dân có thể định hướng quy hoạch sản xuất; hỗ trợ kỹ thuật để sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng về an toàn vệ sinh thực phẩm, đặc biệt là tránh tình trạng trứng vịt nhiễm chất Sudan - hàm lượng chất tạo màu tồn tại trong lòng đỏ trứng.

Dự kiến trong tháng 4/2020, sản phẩm trứng vịt an toàn của Đồng Tháp sẽ có mặt tại các kênh phân phối và tiêu thụ của Công ty cổ phần Ba Huân trên cả nước.

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cam kết sẽ hỗ trợ người chăn nuôi thông qua việc tổ chức các lớp tập huấn về chăn nuôi an toàn sinh học và kết hợp các doanh nghiệp chuyên sản xuất lĩnh vực gia cầm tư vấn các giải pháp chăn nuôi con giống bố mẹ, quy trình ấp nở; cập nhật các kiến thức, kỹ thuật mới về chăn nuôi cho đàn vịt.