Lâm Đồng chủ động kiểm soát bệnh xoăn lá virus trên cây họ Cà

Chủ động các biện pháp kiểm soát bệnh xoăn lá virus trên cây họ Cà sẽ giảm thiểu những thiệt hại xảy ra.

Mỗi năm gieo trồng 14.000ha cây họ Cà

Thống kê 5 năm qua, diện tích rau họ Cà trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đạt từ 12.000 - 14.000ha/năm, trong đó diện tích cà chua, khoai tây, ớt ngọt  chiếm trên 90%; còn lại là cà tím, ớt cay, cà pháo…, tổng sản lượng 460.000 - 620.000 tấn/năm; tiêu thụ chủ yếu ở thị trường nội địa (chiếm 90%); phần còn lại xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore…

“Rau họ Cà là nhóm rau chủ lực có lợi thế cạnh tranh, vì vậy việc duy trì ổn định diện tích, thâm canh tăng năng suất, sản lượng luôn được ngành nông nghiệp Lâm Đồng quan tâm. Tuy nhiên, thời gian qua, dịch bệnh xoăn lá virus bùng phát mạnh, một số khu vực trồng cà chua bị nhiễm nặng như Tu Tra và Ka Đơn (huyện Đơn Dương) phải chuyển đổi 70% diện tích sang trồng rau thập tự, đậu leo, xà lách...”, Sở Nông nghiệp và PTNT Lâm Đồng đánh giá.

Chủ động kiểm soát bệnh

Qua điều tra, bệnh virus xoăn lá lây nhiễm trên rau họ Cà diễn biến phức tạp, năm 2011 chỉ có 940ha nhiễm bệnh, đến năm 2015 giảm còn 112ha. Nhưng từ tháng 7- 10/2016, bệnh xoăn lá virus gia tăng đột biến trên cây rau họ Cà, từ 30ha tại các xã Ka Đơn, Tu Tra  (Đơn Dương), Phú Hội (Đức Trọng) đã lây lan trên diện tích 1.350ha, trong đó 150ha phải tiêu hủy. Chỉ tính riêng 5 tháng đầu năm 2017, tổng diện tích cây rau họ Cà của Lâm Đồng nhiễm bệnh xoăn lá virus là 695ha (72ha phải nhổ bỏ tiêu hủy). Đáng lo ngại, dịch bệnh còn xuất hiện trên một số diện tích cà chua Beef trong nhà kính tại Đà Lạt.

Ngành nông nghiệp Lâm Đồng đã xác định các nguyên nhân bùng phát dịch virus hại rau họ Cà trên địa bàn là do thời tiết mưa - nắng thất thường kéo dài, phát sinh các loài virus ToMV, TMV, CMV gây xoăn lá và dễ dàng lây nhiễm từ cây bệnh sang cây khỏe qua dụng cụ cắt tỉa cành, tay người làm vườn, quần áo bảo hộ lao động, hạt giống… Trong đó, 98% diện tích sản xuất cà chua giống ghép Rita khá mẫn cảm với bệnh virus xoăn lá. Một số diện tích bị nhiễm nặng, nông dân không thu gom và tiêu hủy triệt để tàn dư, tạo môi trường cho bọ trĩ, bọ phấn, rầy rệp… phát triển và lan truyền mầm bệnh virus sang các khu vực lân cận. Ngoài ra, do canh tác liên tục cây họ Cà (cà chua, ớt, cà tím…) trên một diện tích, dẫn đến nguồn bệnh virus xoăn lá luôn tồn tại trong đất.

Để chủ động quản lý bệnh virus trên cây rau họ Cà, từ năm 2016 đến nay, ngành nông nghiệp Lâm Đồng tiếp tục triển khai nhiều giải pháp như: rà soát việc công bố tiêu chuẩn chất lượng cây giống xuất vườn; tập huấn, hướng dẫn cơ sở ươm giống cà chua về thiết kế vườn và quản lý cây giống sạch bệnh xoăn lá virus; kiểm tra, lấy mẫu phân tích virus đối với hạt giống, cây giống họ Cà; tổ chức phát động ra quân thu gom cây họ Cà nhiễm bệnh virus… Ngành nông nghiệp Lâm Đồng còn phối hợp với chính quyền hai xã Tu Tra, Ka Đơn ra quân thu gom 1,7ha cây họ Cà nhiễm bệnh; tổ chức khảo nghiệm xác định các loại thuốc phòng trừ; cấp phát 5.000 bẫy vàng cho nông dân diệt trừ các loại bọ phấn, bọ trĩ, ruồi đục lá… những loại “trung gian” truyền nhiễm bệnh.

Giải pháp trọng tâm, trọng điểm để quản lý bệnh xoăn lá virus giống rau họ Cà trong thời gian tới, ngành nông nghiệp Lâm Đồng xác định, trước hết phải tăng cường kiểm tra, hướng dẫn các cơ sở chỉ mua hạt giống từ các đơn vị có kiểm tra virus trước khi gieo ươm. Bên cạnh đó, phối hợp với các viện, trường, trung tâm nghiên cứu, doanh nghiệp triển khai các mô hình trình diễn giống cà chua có tính chống chịu bệnh xoăn lá virus, từ đó khuyến cáo nhân rộng sản xuất, khắc phục tình trạng độc canh giống cà chua Rita hiện nay.

Văn Việt