Một giải pháp chống hạn ở Tây Nguyên: Xây dựng ao, hồ nhỏ

Mỗi ao, hồ rộng tối thiểu 500m²

Hồ thủy lợi tự đào đắp của người dân xã Tu Tra đã chủ động nguồn nước tưới tiêu quanh năm cho nhiều diện tích đất nông nghiệp. 

Theo Đề án hỗ trợ phát triển hệ thống ao, hồ nhỏ trên địa bàn Lâm Đồng đến năm 2020 đã được phê duyệt, việc xây dựng ao, hồ nhỏ tại các vị trí sinh thủy mạch ngầm, lưu vực, thềm suối… là giải pháp thủy lợi để tích trữ nguồn nước bơm tưới cho cây trồng với phương thức nhân dân tự đầu tư hoặc nhân dân đầu tư, nhà nước hỗ trợ. Cụ thể, đối với người sản xuất cây trồng được chọn thụ hưởng trực tiếp nguồn nước tưới từ ao, hồ nhỏ khi xây dựng hoàn thành thì sẽ có trách nhiệm đóng góp ngày công lao động, kinh phí, diện tích đất (không tính toán đền bù, giải phóng mặt bằng) và tự duy tu, bảo dưỡng định kỳ. Nhà nước hỗ trợ kinh phí đào ao, hồ nhỏ với giá trị tối đa 70% ở các địa bàn xã nghèo, thôn nghèo và 50% ở các địa bàn thôn, xã còn lại. Quy mô tối thiểu mỗi ao, hồ nhỏ phải đảm bảo diện tích mặt nước 500m² và dung tích nước 1.500m³, đáp ứng nhu cầu chống hạn cho ít nhất 3 hộ dân hoặc cho mỗi hợp tác xã, tổ hợp tác, trang trại sản xuất.

“Giao UBND cấp huyện căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội, đời sống và khả năng đóng góp của cộng đồng dân cư ở các khu vực trên địa bàn để quyết định mức hỗ trợ cụ thể, nhưng không vượt quá mức hỗ trợ tối đa về kinh phí thi công đào ao, hồ nhỏ nêu trên…”, văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh Lâm Đồng nêu rõ.

Hàng năm, UBND tỉnh Lâm Đồng căn cứ nguồn vốn Trung ương giao, nguồn thu ngân sách và các nguồn vốn khác để phân bổ cho UBND cấp huyện bố trí cùng nguồn vốn của nhân dân triển khai xây dựng từng công trình ao, hồ nhỏ, phù hợp với điều kiện tưới tiêu của mỗi gia đình và các tổ chức sản xuất.

Dự kiến, với tổng kinh phí gần 125,6 tỷ đồng (vốn ngân sách nhà nước 50%, vốn huy động nhân dân 50%), đến năm 2020, Lâm Đồng sẽ xây dựng hơn 5.580 ao, hồ nhỏ ở các vùng sản xuất nông nghiệp, tương ứng với hơn 558ha mặt nước, phục vụ nhu cầu tưới tiêu cho hơn 8.370ha cây trồng, nhất là đối với những diện tích cây trồng vào mùa hạn hán. So sánh với tổng diện tích cây trồng được tưới tiêu qua hệ thống thủy lợi hiện có thì tỷ lệ diện tích tưới tiêu từ công trình ao, hồ nhỏ xây dựng mới, đưa vào sử dụng vào năm 2020 sẽ tăng thêm hơn 3,5%, góp phần hoàn thành mục tiêu đạt hơn 65% diện tích cây trồng ở Lâm Đồng chủ động được nguồn nước tưới tiêu.    

Năm 2016: Xây mới hơn 1.140 ao, hồ nhỏ

Cũng theo chỉ đạo của UBND tỉnh Lâm Đồng, trong năm 2016, các địa phương trong tỉnh phải khẩn trương xây dựng mới, đưa vào sử dụng hơn 1.140 ao, hồ nhỏ; 4 năm còn lại (2017 đến 2020), mỗi năm phấn đấu hoàn thành từ 1.110 - 1.165 ao, hồ nhỏ. Từng công trình được giao cho cộng đồng dân cư tại chỗ hoặc giao cho các đối tượng hưởng lợi trực tiếp (hộ gia đình, tổ hợp tác, hợp tác xã sản xuất các loại cây trồng…) làm chủ đầu tư, tổ chức thi công. UBND cấp xã được giao nhiệm vụ quyết định đầu tư, phê duyệt dự toán công trình (dự toán được thiết lập theo mẫu hướng dẫn thống nhất ban hành từ Sở Nông nghiệp và PTNT Lâm Đồng). UBND cấp huyện có trách nhiệm chỉ định các cơ quan chuyên môn trực thuộc hỗ trợ UBND cấp xã trong công tác thẩm định kế hoạch đầu tư. Trong quá trình đầu tư xây dựng, UBND cấp xã thành lập Ban giám sát cộng đồng với các thành phần tham gia gồm: đại diện HĐND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức, đoàn thể chính trị và cộng đồng dân cư địa phương… Ban giám sát cộng đồng sẽ cùng với chủ đầu tư chịu trách nhiệm tổ chức nghiệm thu, thanh quyết toán và bàn giao công trình đưa vào sử dụng.

Với quy trình lập kế hoạch phê duyệt từng công trình khá chặt chẽ nêu trên, các sở, ngành chức năng và tổ chức đoàn thể chính trị trong tỉnh Lâm Đồng cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng trong từng khu vực canh tác cây trồng nông nghiệp, tích cực vận động nông dân, doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế khác cùng nhau hợp tác góp vốn, góp công, diện tích đất… để sớm triển khai thi công đạt và vượt tiến độ chỉ tiêu xây dựng ao, hồ nhỏ, góp phần đáp ứng nhu cầu tưới tiêu cấp thiết trước mắt trong mùa hạn hán năm 2016 và nhu cầu tưới tiêu ổn định trong 5 năm tới.

Văn Việt