Phạm Văn Đồng với quê hương Quảng Ngãi và gia đình

Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp cách mạng của quê hương Quảng Ngãi. Sau khi mãn hạn tù ở Côn Đảo, bị thực dân Pháp đưa về quê quản thúc, trong thời gian này, ông đã giúp cho Đảng bộ Quảng Ngãi bắt được liên lạc với Xứ uỷ Trung Kỳ. Đồng thời, với cương vị đại diện của Trung ương Đảng và chính phủ, trực tiếp chỉ đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ở Nam Trung Bộ, ông đã lãnh đạo nhân dân Nam Trung Bộ góp phần rất lớn vào thắng lợi của cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ của dân tộc.

Thủ tướng Phạm Văn Đồng với các cháu ở quê nhà (xóm Cây Gạo, xã Đức Tân, Mộ Đức, năm 1984; ảnh tư liệu)

Thủ tướng Phạm Văn Đồng luôn dành nhiều tâm huyết động viên, giáo dục thế hệ trẻ Quảng Ngãi, lực lượng kế cận của đảng bộ và phong trào cách mạng của tỉnh nhà. Thể hiện tình cảm sâu đậm với lớp cán bộ cũ, những đảng viên từ trước cách mạng Tháng Tám, nhất là đồng bào dân tộc và miền núi Quảng Ngãi. Trong thời gian công tác tại Quảng Ngãi, Thủ tướng còn dành nhiều tâm huyết để chỉ đạo việc đẩy mạnh sản xuất, xây dựng kinh tế tự túc, tự cấp. Dưới sự chỉ đạo của ông, các kênh đập thuỷ lợi ở các huyện Mộ Đức, Tư Nghĩa, Sơn Tịnh… được xây dựng để phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. Xưởng in bạc tín phiếu đặt ở Quảng Ngãi đã in bạc tín phiếu phục vụ cho việc lưu thông hàng hoá trong vùng tự do Liên khu V….

Theo sự chỉ đạo của Thủ tướng, Trường Trung học bình dân Nam Trung Bộ ra đời ở Quảng Ngãi để nâng cao trình độ cho cán bộ. Sau này, hầu hết các học viên đều trở thành cán bộ lãnh đạo chính trị, quân sự, kinh tế, văn hoá của Nam Trung Bộ và của cả nước. Trường Trung học Lê Khiết cũng được thành lập ngay từ những năm đầu của cuộc kháng chiến…Trong 02 năm ở Quảng Ngãi để chỉ đạo cuộc kháng chiến, ông đã đặt những nền móng cơ bản, có tầm chiến lược và mang tính nhân văn sâu sắc. Những quyết sách của Thủ tướng thể hiện tầm nhìn xa, trông rộng, có tác dụng lâu dài, thể hiện rõ đức độ, bản lĩnh và tài năng của một nhà chính trị tài ba.

Với cương vị Thủ tướng Chính phủ, tuy rất bận công việc của đất nước, nhưng Thủ tướng vẫn dành tình cảm đặc biệt quan tâm đến đồng bào, chiến sỹ và theo dõi phong trào cách mạng ở quê nhà. Mỗi kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh hay khi chuẩn bị cho chiến dịch lớn, Thủ tướng đều có điện chúc mừng và động viên, nhắc nhở, khích lệ tinh thần và tạo thêm sức mạnh mới cho Đảng bộ và nhân dân Quảng Ngãi. Thủ tướng nghẹn ngào xúc động trước sự hy sinh của đồng bào, đồng chí và động viên mọi người tiếp tục chiến đấu đến thắng lợi hoàn toàn.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, tháng 6/1975, trở về thăm quê hương Quảng Ngãi sau 26 năm xa cách, Thủ tướng biểu dương những thành tích to lớn của Đảng bộ và nhân dân Quảng Ngãi, đồng thời cũng nhắc nhở việc ổn định tình hình an ninh chính trị, khắc phục hậu quả do chiến tranh để lại, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, thực hiện chính sách hoà hợp dân tộc. Thủ tướng thường xuyên căn dặn lãnh đạo tỉnh chú ý công tác xây dựng Đảng, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể; xây dựng và phát triển kinh tế, văn hoá, giáo dục, chăm lo đời sống và sức khoẻ của nhân dân. Tháng 10/1991, khi là Cố vấn của Ban chấp hành Trung ương Đảng, Thủ tướng về dự Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV và có bài phát biểu quan trọng, định hướng phát triển toàn diện cho quê hương Quảng Ngãi, mong muốn các cấp uỷ đảng và chính quyền phải nhìn thẳng vào sự thật, đưa ra những giải pháp, chỉ tiêu cụ thể. Thủ tướng nhắc nhiều đến sự đoàn kết trong Đảng và trong dân; lưu ý cần phải khắc phục những nhược điểm trong tính cách của con người Quảng Ngãi để phát triển. Đồng thời, Thủ tướng luôn nhắc nhở sự cần thiết của việc phát huy nội lực, năng động, sáng tạo trong lãnh đạo và thực hiện công cuộc xây dựng quê hương.

Đối với gia tộc, Thủ tướng luôn nhắc nhở bà con xây dựng gia đình văn hoá, phát triển kinh tế, chú tâm giáo dục con em trở thành những công dân tốt của xã hội, không được ỷ lại là con cháu của Thủ tướng. Trong những năm cuối đời, tuy tuổi cao, sức yếu, nhưng năm nào Thủ tướng cũng về thăm quê, vừa là dịp để tri ân đối với gia tiên, đồng thời dành nhiều thời gian để lắng nghe và chỉ bảo nhiều ý kiến cho việc xây dựng quê hương, thăm đồng chí, đồng bào trong tỉnh cũng như quê hương Đức Tân, Mộ Đức.

Những tình cảm của Thủ tướng dành cho quê hương luôn trọn vẹn, thể hiện một nhân cách cao cả, cán bộ và nhân dân Quảng Ngãi đều cảm thấy tự hào.

Thủ tướng Phạm Văn Đồng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; là một trong những học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà lãnh đạo xuất sắc của cách mạng Việt nam trong thế kỷ XX. Thủ tướng Phạm Văn Đồng, người con ưu tú của quê hương Quảng Ngãi với 75 năm hoạt động cách mạng, trong đó có 35 năm là Ủy viên Bộ Chính trị, 32 năm là Thủ tướng Chính phủ, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã có nhiều cống hiến to lớn đối với sự nghiệp cách mạng của nước ta.

                                                                                                                     Hải Yến