Quảng Trị: Nhân rộng mô hình trồng mướp đắng trong nhà lưới

Đó là nhấn mạnh của thạc sỹ Võ Thị Tuyết Trinh - Trạm trưởng Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật huyện Gio Linh (Quảng Trị), khi cùng chúng tôi đi thăm mô hình trồng mướp đắng trong nhà lưới chắn côn trùng được triển khai tại Hợp tác xã Lại An (HTX), ở xã Gio Mỹ.

Thu lãi cao

Vườn mướp đắng của gia đình ông Phan Văn Gia rộng 4 sào (1 sào Trung Bộ= 500m2), trong đó có 2 sào trồng trong nhà lưới. Trao đổi với chúng tôi, ông Gia cho biết, gia đình trồng mướp đắng hơn 10 năm nay, nhưng đây là năm đầu tiên ông áp dụng mô hình trồng mướp đắng trong nhà lưới nhằm hạn chế sâu bệnh và tăng năng suất. Sau thời gian trồng thử nghiệm, dự kiến năng suất tăng gần 1,5 lần so với trồng theo cách truyền thống. Đặc biệt, trồng theo mô hình này không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) nên an toàn cho người sản xuất cũng như người tiêu dùng.

“Bình quân, trừ chi phí, thu lãi khoảng 13 - 15 triệu đồng/sào mướp đắng. Tuy nhiên, do trồng ngoài trời nên những năm trở lại đây, khi gặp thời tiết lạnh là cây ngừng sinh trưởng, lá vàng và rụng dần. Thời điểm ra hoa, đậu quả thì thường bị các loại sâu bệnh phá hoại như ruồi đục quả, sâu đục quả, bọ rùa ăn lá… làm giảm năng suất và giảm chất lượng quả. Nhưng năm nay, mặc dù thời tiết có những thời điểm xuống  ngưỡng rét đậm, rét hại nhưng trong nhà lưới, cây mướp đắng vẫn sinh trưởng, phát triển bình thường, đặc biệt, không bị các loại côn trùng gây hại. Đến thời điểm chuẩn bị thu hoạch như hiện nay, tôi chưa sử dụng bất kỳ loại thuốc BVTV nào. Đây là yếu tố quan trọng để hướng đến trồng mướp đắng theo tiêu chuẩn VietGAP mà HTX đã định hướng cho nông dân”, ông Gia cho hay.

Ông Nguyễn Văn Đắc, Giám đốc HTX Lại An, cho biết thêm: HTX có khoảng 30ha trồng rau và cây gia vị như mướp đắng, bí xanh, cây bầu, cây ớt... Trong đó, có hơn 15ha trồng mướp đắng với gần 100 hộ tham gia. Năng suất mướp đắng bình quân đạt 1 tấn/sào, trừ chi phí, thu lãi 10 - 15 triệu đồng/sào.

Từ khi được sự hỗ trợ của Trạm Trồng trọt, BVTV và Phòng Nông nghiệp huyện Gio Linh, HTX đã vận động xã viên triển khai mô hình trồng mướp đắng trong nhà lưới với tổng diện tích 2ha.

Hệ thống nhà lưới được đầu tư khá đơn giản nhưng chắc chắn với trụ bê tông, khung sắt, giăng dây thép và phủ lưới chắn côn trùng. Vốn đầu tư nhà lưới khoảng 17 - 20 triệu đồng/sào. Đồng thời, nông dân cũng tiến hành phủ bạt nylon nhằm chống xói mòn và hạn chế sự xâm lấn của cỏ dại. Lắp đặt hệ thống tưới phun mưa, khi cần chỉ việc đóng van nước.

Nhân rộng mô hình

Theo ông Đắc, đối với người nông dân thì kinh phí bỏ ra để thực hiện mô hình là hơi cao nhưng những gì đạt được là thỏa đáng. Sản phẩm làm ra đảm bảo an toàn thực phẩm. Nhận thấy hiệu quả mang lại từ mô hình, bên cạnh những hộ được hỗ trợ, đến nay đã có thêm 10 hộ tự đầu tư làm nhà lưới trồng mướp đắng.

Theo Thạc sỹ Võ Thị Tuyết Trinh, bên cạnh việc hỗ trợ nhà lưới, bạt nylon, trong quá trình sản xuất đều có sự hướng dẫn, giám sát của cán bộ kỹ thuật từ khâu ngâm hạt giống, gieo trồng cho tới việc xới đất, phơi và xử lý đất, chăm sóc đúng kỹ thuật; dùng nguồn nước sạch để tưới, tuyệt đối không sử dụng nước thải chưa qua xử lí. Đối với thuốc BVTV, nông dân được hướng dẫn cách chọn các loại thuốc có nguồn gốc sinh học, thảo mộc và tuân thủ đúng thời gian cách ly. Sử dụng thêm các loại phân bón qua lá để tăng sức sinh trưởng của cây trong lúc ra hoa, đậu quả.

Thạc sỹ Võ Thị Tuyết Trinh cho rằng, mô hình trồng mướp đắng trong nhà lưới chắn côn trùng là phù hợp với chủ trương khuyến khích xây dựng các mô hình nông nghiệp công nghệ cao của Quảng Trị, giúp tăng năng suất, tăng thu nhập cho người dân và thân thiện với môi trường.

Tuy nhiên, mô hình này vẫn còn một số hạn chế như: sử dụng hệ thống nhà lưới vào mùa hè dẫn đến nhiệt độ bên trong  cao hơn bên ngoài nên cần tăng cường tưới phun mưa để giảm nhiệt độ. Ngoài ra, sử dụng nhà lưới còn hạn chế quá trình thụ phấn tự nhiên, cần nuôi thêm ong để thả vào trong giai đoạn mướp đắng ra hoa.

Thời gian tới, Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật huyện Gio Linh sẽ đề xuất với UBND huyện, Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh để nhân rộng mô hình ra các địa phương khác, trên các loại cây trồng khác. Đây cũng chính là cơ sở để hình thành các vùng trồng rau quả an toàn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.