Chi Trà ở VQG Tam Đảo có 16 loài và 01 thứ, chiếm 28% tổng số loài Trà hoa vàng của Việt Nam. Trong đó hai loài Trà hoa vàng Tam Đảo và Trà vàng pêtêlô là đặc hữu, là cây hoa và cây dược liệu quý. Đây là các loài có hoa to, màu vàng đậm, óng, rất đẹp. Trong quá trình nghiên cứu, Vườn quốc gia Tam Đảo đã xây dựng được quy trình nhân giống vô tính hai loài trà hoa vàng trên, với mục đích có thể nhân giống vô tính để trồng bảo tồn và giúp người dân vùng đệm phát triển kinh tế.
Lãnh đạo Trung ương HLV Việt Nam thăm khu nhân giống và bảo tồn Trà hoa vàng của Vườn Quốc gia Tam Đảo.
Những cây được chọn lọc để nhân giống phải có năng suất, chất lượng và tính chống chịu cao, ổn định. Vườn giống gốc để lấy hom giống cần được chăm sóc chu đáo, luôn sạch cỏ, sạch sâu bệnh, khi trồng mới bón lót 30-40 tấn phân hữu cơ và 600-800kg supe lân cho 1ha.
Khi Trà hoa vàng tuổi 2 đốn thân chính cách mặt đất 12-15cm, cành bên đốn 30-35cm. Đốn lần 2 (Trà hoa vàng tuổi 3): thân chính đốn cách đất 30-35 cm, cành bên đốn cách đất 40-45 cm. Sau khi đốn đợt đầu hái những lá cách mặt đất 40-45cm tạo mặt bằng; đợt 2 hái chừa 2 lá và 1 lá cá. Sau đốn lần 2 chỉ hái những búp cao hơn 70cm. Trước khi để hom 15-20 ngày cần bón lượng phân khoáng cân đối để tăng sản lượng và chất lượng hom, thường bón bổ sung cho 1 cây của vườn giống: đạm sunphát 20-25g (urê 10-12g), kaliclorua (hoặc kalisunphát) 10-15g, supelân 20 - 25g. Trong thời gian nuôi hom phải thường xuyên kiểm tra kịp thời sâu bệnh và hái những búp rìa tán, những búp nhỏ, sinh trưởng đợt sau ở phía dưới để tập trung dinh dưỡng vào cành để hom.
Tuỳ theo tuổi Trà hoa vàng mà số lượng hom có thể tính như sau: Trà hoa vàng 4-8 tuổi: 150-200 hom/cây, Trà hoa vàng trên 8 tuổi: 200-400 hom/cây. Trước khi cắt cành để lấy hom giâm 10-15 ngày cần tiến hành bấm ngọn để tạo điều kiện cho mầm nách hoạt động và các hom đều thuần thục.
Khi cắt cành về cần cắt ra hom ngay, dụng cụ cắt hom bằng kéo sắc, vết cắt yêu cầu gọn, nhẵn, không được giập xước. Kích thước hom cắt: mầm dài không quá 50mm (không ngắt ngọn), lấy hom màu nâu sáng và đang chuyển từ màu xanh sang màu nâu. Vết cắt trên và dưới theo mặt chiếu bên của hom có dạng hình thang cân.
Giâm hom vào 2 thời vụ chính: vụ đông xuân giâm từ trung tuần tháng 11 đến trung tuần tháng 2 (năm sau); vụ hè thu giâm từ trung tuần tháng 6 đến trung tuần tháng 8, vụ hè thu tỷ lệ sống thấp hơn vụ đông xuân. Sau khi chọn địa điểm xong, tiến hành san ủi mặt bằng thiết kế luống. Những nơi sản xuất nhiều cần phân nhỏ vườn thành những khu nhỏ khoảng 500m2, vườn cách vườn 2m để đảm bảo độ thoáng. Thiết kế luống Trà hoa vàng tuỳ theo lô đất, thường có độ dài 15-20m, rộng 1- 1,2m; giữa 2 luống chừa lại rãnh 30-40cm; xung quanh vườn đào hệ thống rãnh tiêu nuớc để đảm bảo vườn không bị úng khi mưa nhiều.
Đất đóng bầu cần tơi xốp, có thành phần cơ giới trung bình. Trước khi lấy đất đóng bầu cần gạt tầng đất mặt từ 10-20cm, đất được đập nhỏ (đường kính viên đất không quá 0,5cm); để đất đồng đều có thể qua sàng rồi đóng vào bầu.
Trước khi cắm hom bầu đất được tưới ẩm 80-85% bằng ô doa, hom Trà hoa vàng được cắm thẳng đứng, lá xuôi theo chiều gió, cuống lá gần sát đất, không được cắm sâu quá làm cho mầm tiếp xúc với đất, mầm dễ bị thối. Sau khi cắm xong phải tưới ngay, tốt nhất là tưới dạng sương mù.
Trong quá trình nhân giống cần tuân thủ theo các yêu cầu kỹ thuật như: Vườn giống cần chăm sóc đúng kỹ thuật, nuôi hom phải đúng thời điểm, hom giống phải đúng tiêu chuẩn, kỹ thuật vườn ươm và cây xuất vườn phải đúng tiêu chuẩn. Khi đưa cây ra trồng cần cuốc hố 40x40 bón lót cho cây, cây trồng với mật độ 5.000 cây/ha và nên trồng cây Trà hoa vàng vào mùa xuân là tốt nhất.
TS.Đỗ Văn Tuân, KS.Đặng Văn Thạch, Vườn Quốc gia Tam Đảo
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719) về phát triển vùng trồng dược liệu quý theo chuỗi giá trị, thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào DTTS&MN, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội việc làm, tăng thu nhập, góp phần nâng cao mức sống, xóa đói giảm nghèo cho bà con người DTTS.
Trong khuôn khổ Dự án “Tuyên truyền, vận động nông dân xử lý rác thải tại Việt Nam, góp phần vào nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính của cộng đồng quốc tế” giai đoạn 2022 - 2024". Hôm nay (23/10), 36 hội viên Hội Nông dân huyện Bảo Yên (Lào Cai) đã đi tham quan chia sẻ kinh nghiệm mô hình xử lý rác thải hữu cơ, nuôi giun (trùn) quế.