Trồng rau theo phương pháp canh tác tự nhiên ở Quảng Trị: Mô hình cần nhân rộng

 Nông dân thôn An Trú chăm sóc rau.

Trước thực tế đó, được sự hỗ trợ của dự án Bảo vệ môi trường huyện Triệu Phong (tỉnh Quảng Trị), Trạm Khuyến nông huyện Triệu Phong đã triển khai các mô hình sản xuất rau theo phương pháp canh tác tự nhiên và đã thu được những kết quả hết sức khả quan.

Ông Nguyễn Văn Du ở thôn An Trú, xã Triệu Tài (huyện Triệu Phong) có gần 1 sào (1 sào Trung Bộ = 500m2) trồng rau màu các loại. Trước đây, theo cách trồng cũ, cứ phát hiện sâu bệnh là ông ra cửa hàng mua thuốc bảo vệ thực vật về để phun trừ. Trong quá trình trồng, để rau phát triển tốt, ông chủ yếu sử dụng các loại phân bón hóa học như urê, NPK. Được sự hỗ trợ của Trạm Khuyến nông huyện, ông mạnh dạn áp dụng thử nghiệm mô hình trồng rau theo phương pháp canh tác tự nhiên. Theo đó, trong quá trình trồng, ông hoàn toàn không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học mà chỉ sử dụng phân bón hữu cơ được ủ từ các phụ phẩm nông nghiệp. Còn thuốc trừ sâu bệnh được tạo ra dựa vào các chất liệu tự nhiên trong chính vườn của mình như nước gừng, tỏi, ớt…

Chỉ cho chúng tôi xem luống rau cải diện tích khoảng 30m2 đang lên xanh tốt, ông Du cho biết: Trên luống đất này, trước đây khi canh tác theo cách thông thường, do chủ yếu là sử dụng phân bón hóa học nên cây rau mặc dù rất xanh tốt nhưng lại không để được lâu, dễ bị héo nhũn. Trong khi trồng rau theo phương pháp canh tác tự nhiên, cây rau có màu xanh đẹp hơn, lâu hơn, sâu bệnh hại cũng ít hơn, khi đưa ra thị trường được người tiêu dùng ưa chuộng. Với luống rau cải này, bình quân cứ 15 ngày tôi thu hoạch 1 lần, sản lượng được khoảng 20 - 25kg, với giá bán hiện nay khoảng 20.000 đồng/kg, gia đình có một khoản thu nhập không nhỏ.

“Trước đây, khi trồng rau, cứ phát hiện có sâu bệnh là tôi lại sử dụng thuốc BVTV để phun. Mặc dù mang áo quần bảo hộ đầy đủ nhưng mỗi lần phun xong tôi vẫn mệt bã cả người. Trong khi với phương pháp canh tác tự nhiên này, thuốc trừ sâu bệnh được tạo ra từ gừng, tỏi, ớt... lên men nên rất an toàn cho con người cũng như môi trường. Có khi tôi đang phun cho luống rau bên này thì luống bên cạnh vợ tôi vẫn thu hoạch rau để bán, không ảnh hưởng gì cả. Sau khi biết rau của gia đình tôi được sản xuất theo phương pháp canh tác tự nhiên, nhiều người đã tìm tới tận vườn để mua về sử dụng, nhiều lúc không có đủ rau để bán”, ông Du nói.

Theo thạc sỹ Trần Thị Thúy, cán bộ trực tiếp chỉ đạo mô hình: Hiện nay, việc sử dụng phân bón hóa học và thuốc BVTV khá phổ biến trong hoạt động sản xuất rau của người dân. Tuy nhiên, do người dân đôi khi không hiểu rõ về các loại thuốc cũng như cách sử dụng mà lựa chọn và sử dụng theo giới thiệu của người bán hoặc truyền miệng. Điều này dễ dẫn đến việc sử dụng thuốc cấm, sử dụng quá liều lượng và thời gian cách ly không đảm bảo, đây chính là nguyên nhân của các vụ ngộ độc rau quả. Trong khi với phương pháp canh tác tự nhiên này, chủ yếu là ứng dụng công nghệ vi sinh để nhân các vi sinh vật có lợi trong đất, để lên men và làm ra các chế phẩm vi sinh tưới cho cây trồng. Theo đó, trong quá trình trồng, để rau phát triển tốt, thay vì sử dụng phân bón hóa học, nông dân chỉ sử dụng các chế phẩm được tạo ra từ trái cây, cá tạp, xương động vật, vỏ trứng... lên men. Còn để trừ sâu bệnh, thay vì sử dụng thuốc bảo vệ thực vật thì sử dụng các loại thảo mộc được người nông dân tạo ra từ gừng, ớt, tỏi… lên men. “Với mô hình canh tác tự nhiên này, chúng tôi “nói không” với phân bón hóa học và thuốc BVTV. Vì vậy, sản phẩm làm ra hoàn toàn đảm bảo cho sức khỏe người tiêu dùng”, chị Thúy cho hay.

Ông Đào Văn Đức, quản lý Dự án Bảo vệ môi trường huyện Triệu Phong, cho biết: Do đây là phương pháp sản xuất mới, có nhiều công đoạn nên ban đầu khi triển khai mô hình này người dân còn đôi chút e ngại. Tuy nhiên, nhờ sự kiên trì hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật nên lâu dần thành quen, đến nay bà con đều thành thạo trong việc sản xuất phân bón hữu cơ, các chế phẩm sinh học và áp dụng vào vườn rau của gia đình mình. “Tính đến thời điểm này, chúng tôi đã thành lập được 12 nhóm sản xuất rau theo phương pháp canh tác tự nhiên tại 4 xã Triệu Thượng, Triệu Tài, Triệu Sơn và Triệu Trung với 60 hộ tham gia, tổng diện tích thực hiện là 7.500m2. Trên cơ sở những kết quả đạt được, dự kiến trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục mở rộng mô hình này ra các xã trong và ngoài vùng dự án nhằm góp phần bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và nâng cao thu nhập cho bà con nông dân”, ông Đức cho hay.

Thúy Trần - Thục Quyên