Lăng vợ vua triều Nguyễn bị ủi làm bãi đỗ xe: Trách nhiệm thuộc về ai?

Khu vực lăng mộ vợ vua Tự Đức bị san phẳng làm bãi đỗ xe.

Chiều 24/6, Ban trị sự Nguyễn Phước Tộc cùng cơ quan chức năng đã tìm thấy tấm bia đá khắc tên vợ một vị vua triều Nguyễn ở khu vực bị san ủi làm bãi đỗ xe gần lăng Học Phi - vợ vua Tự Đức sau gần 3 ngày tìm kiếm.

Tấm bia đá rộng khoảng 30cm, cao 60cm khắc hàng chữ “Tiền triều Tài nhân Cửu giai Lê thị thụy Thục Thuận chi mộ” (có nghĩa là mộ của tài nhân hàm cửu giai của triều trước thụy là Thục Thuận mang họ Lê). Từ đây, Ban trị sự Nguyễn Phước tộc và cơ quan chức năng xác định, khu vực bị san ủi có lăng mộ của vợ một vị vua triều Nguyễn. Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế cho biết, trong các bài vị phi tần đang thờ tự tại lăng vua Tự Đức có bài vị của bà Tài nhân họ Lê thị thụy Thục Thuận, nghĩa là trùng với tên được khắc trên tấm bia đá.

Được biết, Dự án bãi đỗ xe khách tham quan lăng Tự Đức và lăng Đồng Khánh được UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế cấp phép vào tháng 4/2016. Bãi đỗ xe này rộng gần 17.000m2, nằm ngoài khu vực khoanh vùng bảo vệ di sản lăng vua Tự Đức với quy mô đỗ 100 xe ôtô, xe điện các loại và khoảng 120 xe máy. Dự án có tổng vốn đầu tư hơn 15 tỷ đồng, thời hạn hoạt động 30 năm, do Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Chuỗi Giá Trị làm chủ đầu tư theo hình thức xã hội hóa.

Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất TP.Huế, đơn vị giải phóng mặt bằng dự án bãi đỗ xe khách tham quan lăng Tự Đức-Đồng Khánh, cho hay: Trung tâm vẫn chưa bàn giao mặt bằng tổng thể của dự án cho chủ đầu tư là Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Chuỗi Giá Trị với lý do công ty này chưa hỗ trợ kinh phí cho 3 hộ có diện tích thu hồi lớn theo chủ trương của UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế và 3 hộ đang được điều chỉnh bổ sung giá trị bồi thường.

Lãnh đạo Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Huế khẳng định, trước việc san ủi lăng mộ nghi là của vợ vua Nguyễn như người dân phản ánh, trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư, vì chưa được bàn giao mặt bằng đã tiến hành thi công. Mặt khác, khi thi công phát hiện ở dưới đất có mồ mả nhưng lại không trình báo cho Trung tâm cũng như chính quyền địa phương mà tiến hành san ủi là hoàn toàn sai.

Tấm bia vợ vua triều Nguyễn được tìm thấy tại khu vực bị san ủi.

Liên quan đến sự việc khu lăng mộ nghi là của vợ vua Tự Đức bị san ủi làm bãi đỗ xe, chiều 26/6/2017, Thanh tra Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh Thừa Thiên - Huế, cùng chủ đầu tư là Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Chuỗi Giá Trị và Hội đồng dòng tộc Nguyễn Phước đã tổ chức một buổi họp để làm rõ sự việc.

Tại buổi họp, Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Chuỗi Giá Trị đã thừa nhận sai sót để xảy ra việc san ủi khu lăng mộ, đồng thời cũng gửi lời xin lỗi đến bà con trong Hội đồng trị sự Nguyễn Phước tộc. Công ty này hứa sẽ khắc phục bằng cách xây dựng lại khu lăng mộ theo hướng dẫn của Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế.

Theo ông Nguyễn Văn Hà, Chánh thanh tra Sở Văn hóa – Thể thao Thừa Thiên – Huế, dự án này không nằm trong khuôn viên bảo vệ lăng Tự Đức, không ảnh hưởng đến quần thể di tích và việc thực hiện dự án được chính quyền các cấp quản lý, giám sát.

“Ngay khi phát hiện sự việc (phát hiện ngôi mộ nghi là của vợ vua Tự Đức - PV), chúng tôi đã kịp thời vào cuộc, lập biên bản hiện trạng và yêu chủ đầu tư tạm dừng thi công”, ông Hà nói.

Khi nhắc đến trách nhiệm của sở, Chánh thanh tra chỉ nhắc lại việc “chủ đầu tư đã nhận trách nhiệm” và khẳng định “dự án không ảnh hưởng đến di tích”.

Ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế cho biết, đã nhận được đề xuất lập hồ sơ hiện trạng để phục dựng lăng mộ vợ vua Tự Đức tại khu vực dự án bãi đỗ xe.

“Tuy nhiên, việc phục dựng ngôi lăng mộ tại vị trí cũ hay chuyển đến địa điểm khác chúng tôi không quyết được mà phải xin ý kiến của tỉnh”, ông Hải cho biết.

Trao đổi với báo chí, luật sư Võ Công Hạnh (Công ty luật Công Khánh - Đoàn luật sư tỉnh Thừa Thiên - Huế) cho rằng: “Tấm bia, nền móng, tường thành… tìm thấy tại khu vực triển khai dự án, nghi liên quan đến ngôi mộ của bà Cửu giai Tài Nhân họ Lê được xem là những chỉ dấu cho thấy đó là hành vi xâm phạm mồ mả. Vì vậy, phía cơ quan công an cần sớm điều tra làm rõ”.

Tuy nhiên, theo luật sư Võ Công Hạnh, để kết luận đây là hành vi xâm phạm mồ mả thì ít nhất cũng phải có tư liệu hình ảnh.

Theo đó, cần xác định rõ, trước đó ngôi mộ tại khu vực triển khai dự án Bãi đỗ xe khách tham quan lăng Tự Đức và lăng Đồng Khánh (phường Thủy Xuân, TP. Huế) có nhìn thấy bằng trực quan hay không? Bằng chứng phía đơn vị thi công biết mà vẫn tự ý san ủi?

“Nếu thực sự vị trí đó là nơi chôn cất thi hài bà Cửu giai Tài nhân họ Lê (vợ một vị vua triều Nguyễn - PV) thì đó là hành vi cấu thành tội xâm phạm mồ mả. Trường hợp chỉ mang tính chất khảo cổ hay nghi vấn thì chưa đủ yếu tố cấu thành tội xâm phạm mồ mả”, luật sư Hạnh cho biết.

Được biết, Thanh tra Thanh tra Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh Thừa Thiên - Huế đã báo cáo sự việc lên UBND tỉnh để xin ý kiến chỉ đạo xử lý sự việc.

Việt Văn