Liên kết cùng phát triển

Ông Nguyễn Đình Đức, Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Thừa Thiên - Huế:

Cần thay đổi tư duy từ chuỗi cung ứng nông sản sang phát triển các chuỗi ngành hàng

Năm 2023, ngành Nông nghiệp và PTNT tỉnh Thừa Thiên-Huế thực hiện kế hoạch trong điều kiện có những thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen... Tuy nhiên, với sự thống nhất từ nhận thức đến hành động và việc tổ chức thực hiện chuyển đổi mạnh từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế nông nghiệp, từ phát triển đơn ngành sang hợp tác, phát triển đa ngành; thúc đẩy tích hợp đa giá trị trong sản phẩm nông - lâm - thuỷ sản chuyển từ chuỗi cung ứng nông sản sang phát triển các chuỗi ngành hàng theo đúng định hướng Nghị quyết “Tam nông” và Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững; nỗ lực vươn lên với phương châm “Đoàn kết kỷ cương, bản lĩnh linh hoạt, đổi mới sáng tạo, kịp thời hiệu quả”.

Ông Nguyễn Đình Đức, Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Thừa Thiên-Huế (giữa) tại buổi quảng bá triển lãm, quảng bá sản phẩm OCOP khu vực miền Trung tại Huế.

Ngành Nông nghiệp và PTNT Thừa Thiên-Huế đã đạt được nhiều kết quả khá quan như: Tăng trưởng GDP toàn ngành đạt 3,83%, cao nhất trong nhiều năm gần đây, đóng góp lớn vào mức tăng trưởng 5,05% của kinh tế địa phương. Nông nghiệp tiếp tục khẳng định vị thế quan trọng và là trụ đỡ của nền kinh tế, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực, các cân đối lớn của nền kinh tế và góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

Nhiều địa phương, HTX, trang trại đã mạnh dạn áp dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất nông nghiệp, như trồng lúa, trồng rau hữu cơ, VietGAP, trồng rau, củ, quả trong nhà màng; liên kết với các doanh nghiệp, công ty đầu tư trồng lúa, rau hữu cơ, VietGAP, chăn nuôi gia súc, gia cầm an toàn theo hướng trang trại, gia trại. Nâng cao trình độ nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao khoa học công nghệ, gắn với đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn; nâng cao hiệu quả đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững ngành. Qua đó, thúc đẩy phát triển các nhóm sản phẩm chủ lực bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm, nâng cao giá trị gia tăng.

Đến nay, Thừa Thiên-Huế đã có 68/ 94 xã đạt chuẩn NTM và 2 huyện đạt chuẩn NTM; toàn tỉnh có 60 sản phẩm  được công nhận sản phẩm OCOP.

Tuy vậy, phát triển nông nghiệp địa phương vẫn còn gặp nhiều khó khăn: Việc áp dụng phương thức sản xuất mới, các mô hình sản xuất tiên tiến còn khiêm tốn so với quy mô sản xuất và nhu cầu của nông dân. Nguồn lực từ ngân sách Nhà nước và nguồn vốn tín dụng trong đầu tư phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh còn hạn chế. Chi phí đầu tư cho các mô hình ứng dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất nông nghiệp rất lớn, đa số người dân không đủ điều kiện hoặc chưa dám đầu tư. Các tiêu chí về nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh cùng với các quy chuẩn, tiêu chuẩn, quy trình sản xuất cho từng đối tượng vật nuôi, cây trồng chưa được ban hành.

HTX nông nghiệp trên địa bàn có quy mô nhỏ, chủ yếu là HTX nông nghiệp sản xuất, kinh doanh  truyền thống nên hạn chế cả về nguồn vốn và khả năng huy động vốn. Việc ứng dụng chuyển đổi số vào khâu chế biến, quản lý, tiêu thụ và quảng bá sản phẩm chưa được quan tâm. Doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn còn quá ít...

Năm 2024, dự báo nền kinh tế tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, như: giá vật tư nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản vẫn ở mức cao, dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi tiềm ẩn nguy cơ bùng phát; mưa lũ diễn biến bất thường, nắng nóng gay gắt hơn, nguy cơ hạn hán, thiếu nước nặng nề do tác động của El Nino…, đặc biệt là tác động từ xung đột, bất ổn của thế giới.

Do đó, để đạt được những mục tiêu đề ra, toàn ngành Nông nghiệp tiếp tục đẩy nhanh và mạnh cơ cấu lại theo hướng phát triển nông nghiệp sinh thái, hiện đại, kinh tế tuần hoàn; nhất là “Nông nghiệp bền vững, minh bạch và có trách nhiệm”, thực hiện chuyển mạnh từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp; từ phát triển đơn ngành sang hợp tác, phát triển đa ngành; thúc đẩy tích hợp đa giá trị trong sản phẩm nông - lâm - thủy sản; chuyển từ chuỗi cung ứng nông sản sang phát triển các chuỗi ngành hàng.

Ông Trần Đình Bắc, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Đakrông (Quảng Trị):

Đẩy mạnh đổi mới công nghệ, chuyển đổi số trong nông nghiệp

Được sự quan tâm hỗ trợ của các cấp, ngành, địa phương, các HTX, tổ hợp tác trên địa bàn huyện đã có nhiều cố gắng trong việc điều hành sản xuất kinh doanh, liên kết với doanh nghiệp, tìm kiếm thị trường đầu ra, tiêu thụ sản phẩm cho các thành viên và nông dân, góp phần tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở miền núi.

Chị Hồ Thị Hằng ở xã Tà Rụt  (Đa Krông - Quảng Trị) thăm vườn của Tổ hợp tác trồng chuối lùn.

Việc ứng dụng quy trình công nghệ mới, công nghệ cao, nhất là các thành tựu của cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ tư giúp giảm bớt sức lao động, tăng hiệu quả quản lý sản xuất, nâng cao năng suất. Nhiều sản phẩm đã xây dựng được thương hiệu và tiếp cận thị trường trong nước và quốc tế, được chứng nhận sản phẩm OCOP và có trên 90% sản phẩm OCOP được giao dịch trên các sàn thương mại điện tử như: Chuối lùn khu vực Tà Rụt, Trà Tía tô của HTX Hồng Vân, dưa hấu Mò Ó công nhận ocop 3 sao. Đây là những kết quả bước đầu nhưng đã góp phần quan trọng, tạo tiền đề cho việc nhân rộng các dự án, mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh đó, sản xuất nông nghiệp ở địa phương vẫn còn gặp nhiều khăn như: Diện tích các loại cây trồng còn phân tán, nhỏ lẻ, diện tích canh tác bình quân trên hộ thấp nên khó hình thành vùng sản xuất tập trung theo quy mô lớn. Phương thức sản xuất truyền thống chưa mang tính hàng hóa cao.

Các chuỗi nông sản, đặc sản bước đầu hình thành, thu hút được người tiêu dùng với sự tham gia của nhiều tác nhân nhưng thiếu tính hợp tác và liên kết bền vững. Chất lượng sản phẩm vẫn còn thấp, không ổn định do không có sự kiểm soát nghiêm ngặt về nguyên liệu, quy trình sản xuất, phân loại, bảo quản, đóng gói, xây dựng thương hiệu, nguồn gốc xuất xứ. Việc áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào trồng trọt và bảo vệ thực vật còn hạn chế, chưa phát huy hết tiềm năng năng suất, chất lượng của các loại cây trồng. Nông sản người dân sản xuất ra chủ yếu phụ thuộc thương lái, các sản phẩm chưa có sức cạnh tranh cao.

Để thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp, huyện Đakrông đã đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng - vật nuôi. Tập trung xây dựng mô hình có tính liên doanh, liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm; xây dựng chăn nuôi theo hướng trang trại và gia trại quy mô lớn. Áp dụng các biện pháp thâm canh tăng năng suất; tăng cường ứng dụng công nghệ sinh học và tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất; đồng thời đẩy mạnh quảng bá nông sản đã được đăng ký nhãn hiệu địa phương.

Thúc đẩy phát triển HTX và các mô hình hợp tác trong nông nghiệp; nhân rộng các mô hình liên kết theo chuỗi giữa nhà nông, nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng. Đẩy mạnh đổi mới công nghệ, chuyển đổi số trong nông nghiệp, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ chế biến, bảo quản sau thu hoạch. Đa dạng hóa sản phẩm nông sản, đẩy mạnh chế biến tinh, chế biến sâu. Đẩy mạnh xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm và thương mại điện tử; phát triển đa dạng chuỗi cung ứng vật tư đầu vào và thị trường tiêu thụ nông sản…

Tổ chức tuyên truyền, phổ biến, khuyến khích, hỗ trợ người dân trong việc thực hiện đăng ký thành lập hộ kinh doanh, thành lập HTX qua mạng điện tử với nhiều hình thức, giúp tổ chức và cá nhân chuẩn bị hồ sơ, nộp hồ sơ mà không cần trực tiếp đến bộ phận một cửa cấp huyện, giảm thời gian và chi phí, tạo thuận lợi tối đa cho người dân.