Ứng dụng khoa học công nghệ nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế VAC

Diễn đàn do Hội Làm vườn Việt Nam phối hợp với Cục Trồng trọt, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (Bộ Nông nghiệp và PTNT), Hội Làm vườn, Sở Nông nghiệp và PTNT thành phố Hải Phòng, Bắc Ninh, Bắc Giang, Phú Thọ tổ chức.

Tại diễn đàn, ông Phan Huy Thông, Phó chủ tịch HLV Việt Nam cho biết, vườn truyền thống là hệ sinh thái tuần hoàn khép kín của các hoạt động sản xuất V-A-C diễn ra trong một không gian gắn liền với nhà ở, mục đích chủ yếu là tự cung cấp các loại thực phẩm thiết yếu để cải thiện đời sống hộ gia đình và một phần cho xã hội, đồng thời đáp ứng nhu cầu giải trí của người dân.

 Toàn cảnh diễn đàn tại điểm cầu chính Hà Nội.

Cùng với tiến trình phát triển phạm vi của kinh tế vườn ngày càng mở rộng. Từ thập niên cuối của Thế kỷ XX, không gian của kinh tế vườn đã vượt ra ngoài khuôn viên nhà ở của hộ gia đình, bên cạnh việc cải tạo các vườn tạp truyền thống thành vườn hàng hóa, các mô hình "vườn ruộng“, “vườn đồi, vườn rừng” (VACR) sản xuất hàng hóa chuyên canh hoặc đa canh ngày càng phát triển và chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu sản xuất nông nghiệp.

Theo kết quả thống kê sơ bộ, hiện lĩnh vực kinh tế VAC hộ gia đình, trang trại quy mô nhỏ và vừa của các nhóm hộ, Tổ HT, HTX (không bao gồm các trang trại quy mô lớn của các doanh nghiệp) chiếm trên 90% sản lượng rau, trên 80% sản lượng quả các loại, trên 70% sản lượng thịt, trứng và sản lượng nuôi trồng thủy sản.

 Diễn dàn thu hút nhiều Sở Nông nghiệp, HLV các tỉnh tham gia.

Kinh tế VAC cũng đóng góp trên 65% sản lượng xuất khẩu rau, quả, thủy sản của cả nước, tạo việc làm và thu nhập cho hàng triệu hộ nông dân với hàng chục triệu lao động khu vực nông thôn, góp phân quan trọng vào công cuộc chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới.

Tại miền Bắc, phong trào làm VAC phát triển từ rất sớm và ngày càng phát triển cả về quy mô và chất lượng, cả về chiều rộng và chiều sâu. Nhiểu vùng sản xuất tập trung quy mô lớn với hàng trăm loại sản phẩm hàng hóa đặc trưng, sản phẩm làng nghề (OCOP) đã và đang được hình thành và phát triển từ mô hình kinh tế vườn VAC.

Đặc biệt, từ khi thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, nhiều cơ chế chính sách quan trọng đã được ban hành, triển khai kịp thời và thường xuyên cập nhật, hoàn thiện, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp nói chung và kinh tế vườn nói riêng rất hiệu quả.

Theo kết quả của Cục Trồng trọt, từ năm 2017 - 2020, cả nước đã có gần 550.000 lượt ha đất lúa được chuyển đổi sang nuôi trồng các cây, con khác có giá trị kinh tế cao hơn và thích ứng với biến đổi khí hậu. Đồng thời, tạo nguồn nguyên liệu để phát triển công nghiệp chế biến, xuất khẩu nông sản, góp phần công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.

Theo ông Chu Văn Chuông, Trưởng ban Hợp tác quốc tế HLV Việt Nam, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, việc các FTA thế hệ mới có hiệu lực sẽ mang lại nhiều cơ hội phát triển kinh tế cho Việt Nam, nhất là kinh tế nông nghiệp, trong đó có kinh tế trang trại (kinh tế VAC). Thông qua việc mở rộng sản xuất theo Global GAP, đầu tư và ứng dụng khoa học công nghệ theo chuỗi giá trị và mở rộng thị trường xuất khẩu sang các thị trường cao cấp và nâng tầm giá trị rau quả Việt.

PGS.TS Nguyễn Xuân Hồng, Chủ tịch Hội Làm vườn Việt Nam cho biết, HLV phối hợp với Trung tâm Khuyến nông quốc gia tổ chức diễn đàn “Giải pháp ứng dụng khoa học công nghệ nâng cao hiệu quả mô hình kinh tế VAC” là cơ hội tốt để các hội viên trong toàn quốc thảo luận cùng các chuyên gia về lĩnh vực làm vườn, lĩnh vực VAC, đồng thời, cùng đề xuất giải pháp góp phần phát triển bền vững kinh tế vườn và VAC.

Theo ý kiến của các nhà khoa học trên thế giới và trong nước, VAC ở Việt Nam là mô hình nông nghiệp tuần hoàn đơn giản nhất mang tính truyền thống dựa vào tự nhiên. Hiện nay, vai trò của mô hình VAC trong sản xuất nông nghiệp, hướng tới sự phát triển nền nông nghiệp tuần hoàn ngày càng khẳng định được vai trò rõ nét hơn trongđiều kiện biến đổi khí hậu, Chủ tịch HLV cho biết.

Nếu mô hình VAC của chúng ta được cập nhật thêm những tiến bộ khoa học kỹ thuật, được hoàn thiện thêm, được nâng tầm thêm hơn nữa sẽ góp phần phát triển bền vững ngành nông nghiệp Việt Nam, góp phần bảo vệ môi trường, góp phần đảm bảo chất lượng an toàn thực phẩm, án toàn hiệu quả nghề làm vườn và sản xuất nông nghiệp nói chung, Chủ tịch HLV nhấn mạnh.

Ông Hoàng Văn Hồng, Phó giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết, sản xuất lúa là truyền thống ở nước ta, tuy nhiên, hiệu quả mang lại không cao so với các loại cây trồng khác. Vì vậy, kinh tế vườn theo nghĩa rộng chúng ta có thể chuyển đổi những diện tích lúa kém hiệu quả sang sản xuất các cây trồng hiệu quả cao hơn để nâng cao hiệu quả trên đơn vị sản xuất, cũng như nâng cao giá trị thu nhập cho hộ gia đình, từ đó nâng cao giá trị sản xuất của ngành nông nghiệp.

Tại Diễn đàn các cơ quan chức năng của Bộ NN và PTNT, Hội Làm vườn Việt Nam và một số nhà khoa học đã trao đổi cung cấp thông tin về chủ trương, định hướng, các cơ chế chính sách mới trong lĩnh vực nông nghiệp giới thiệu các tiến bộ khoa học công nghệ nổi bật phục vụ phát triển kinh tế VAC.