Các tổ chức tín dụng (TCTD) huy động tiền gửi của cá nhân (bao gồm ngân hàng thương mại, ngân hàng Hợp tác xã, quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, trừ ngân hàng chính sách) đều phải tham gia bảo hiểm tiền gửi (BHTG). Người gửi tiền sẽ được bảo hiểm đối với khoản tiền gửi của mình trong trường hợp TCTD bị phá sản hoặc mất khả năng chi trả, quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền luôn được đảm bảo.
Ở Việt Nam hiện nay có duy nhất một tổ chức BHTG là Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) - tổ chức tài chính nhà nước, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, thực hiện chính sách BHTG, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các TCTD, bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng.
Ảnh minh họa. Nguồn: TBNH
Nhận biết TCTD đã tham gia BHTG
Người gửi tiền có thể nhận biết tổ chức tín dụng đã tham gia BHTG bằng cách nào?
Điều 15, Luật BHTG quy định: “Tổ chức tham gia BHTG phải niêm yết công khai bản sao Chứng nhận tham gia BHTG tại tất cả các điểm giao dịch có nhận tiền gửi”.
Bản sao Chứng nhận tham gia BHTG là bản sao do BHTGVN cấp từ sổ gốc. Chứng nhận tham gia BHTG là văn bản thể hiện việc một tổ chức tín dụng đã tham gia BHTG. Người gửi tiền tại các tổ chức tham gia BHTG sẽ được BHTGVN bảo vệ không chỉ thông qua chính sách chi trả tiền bảo hiểm khi tổ chức tín dụng đó lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả hoặc phá sản, mà còn được bảo vệ qua các nghiệp vụ kiểm tra, giám sát, tham gia kiểm soát đặc biệt, cho vay đặc biệt…
Chứng nhận tham gia BHTG phải được niêm yết công khai
Tổ chức tín dụng đã tham gia BHTG phải niêm yết công khai bản sao Chứng nhận tham gia BHTG tại các địa điểm sau đây:
(1) Tại trụ sở chính của tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi;
(2) Tại trụ sở chi nhánh của tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi
(3) Tất cả các điểm giao dịch có nhận tiền gửi của cá nhân
Do đó, người gửi tiền có thể nhận biết TCTD đã tham gia BHTG qua việc quan sát điểm giao dịch của TCTD có niêm yết bản sao Chứng nhận tham gia BHTG hay không. Bản sao Chứng nhận tham gia BHTG có đầy đủ thông tin của Chứng nhận tham gia BHTG, gồm: Tên tổ chức BHTG; tên tổ chức tham gia BHTG; nội dung khác theo quy định của BHTGVN.
Tổ chức tín dụng tham gia BHTG không niêm yết công khai bản sao chứng nhận tham gia BHTG tại tất cả các điểm giao dịch có nhận tiền gửi thì tổ chức tham gia BHTG bị phạt theo điểm a khoản 1, điểm a khoản 6, Điều 38 Nghị định 88/2019/NĐ-CP ngày 14/11/2019 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng như sau:
“Điều 38. Vi phạm quy định về bảo hiểm tiền gửi
1. Phạt cảnh cáo đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:
a) Không niêm yết công khai bản sao chứng nhận tham gia bảo hiểm tiền gửi tại tất cả các điểm giao dịch có nhận tiền gửi;
b) Nộp phí bảo hiểm tiền gửi không đầy đủ hoặc không đúng thời hạn theo quy định của pháp luật;
c) Vi phạm thời hạn nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận tham gia bảo hiểm tiền gửi theo quy định tại khoản 1 Điều 14 Luật Bảo hiểm tiền gửi…”
Như vậy, tổ chức tham BHTG không niêm yết công khai bản sao chứng nhận tham gia BHTG tại tất cả các điểm giao dịch có nhận tiền gửi thì bị phạt cảnh cáo. Đồng thời, buộc niêm yết công khai ngay bản sao chứng nhận tham gia BHTG đối với hành vi vi phạm này.
Tiền gửi của người gửi tiền là cá nhân tại các tổ chức tham gia BHTG được bảo hiểm một cách tự động
Người gửi tiền là cá nhân khi gửi tiền vào TCTD đã tham gia BHTG không phải đóng phí BHTG. Các TCTD có huy động tiền gửi của cá nhân phải tham gia BHTG và chịu trách nhiệm nộp phí BHTG đầy đủ và đúng thời hạn.
Luật Bảo hiểm tiền gửi hiện hành quy định phí BHTG là khoản tiền mà tổ chức tham gia BHTG phải nộp cho BHTGVN để bảo hiểm cho tiền gửi của người gửi tiền được bảo hiểm tại tổ chức tham gia BHTG.
Phí BHTG hiện nay là 0,15%/năm tính trên số dư tiền gửi bình quân của các loại tiền gửi được bảo hiểm tại tổ chức tham gia BHTG. Mức phí này được duy trì từ khi thành lập BHTGVN đến nay. Phí BHTG được tính và nộp định kỳ hàng quý trong năm tài chính.
BHTGVN chịu trách nhiệm tính và thu phí BHTG đối với tổ chức tham gia BHTG. Cơ quan này cho biết, hầu hết các tổ chức tham gia BHTG đã chấp hành tốt quy định về tính và nộp phí BHTG theo quy định của pháp luật về BHTG và hướng dẫn của BHTGVN.
Về phía các TCTD cũng cần có trách nhiệm với người gửi tiền, nộp phí BHTG đầy đủ và đúng hạn, phối hợp với BHTGVN giải quyết các vướng mắc của người gửi tiền được BHTG, nghiêm chỉnh tuân thủ quy định pháp luật về BHTG và an toàn trong hoạt động ngân hàng.
Những ngày qua, do ảnh hưởng của cơn bão số 3 (bão Yagi), các tỉnh, thành phố phía Bắc bị thiệt hại nặng nề. Với tinh thần “tương thân, tương ái”, “lá lành đùm lá rách”, cán bộ, đoàn viên Công đoàn và người lao động NHCSXH đã và đang dốc lòng, dồn sức cùng chung tay khắc phục hậu quả của bão lũ, chia sẻ, ủng hộ Nhân dân vùng bị thiệt hại do bão lũ gây ra.