Giải pháp phát triển kinh tế số trong nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi

Hôm nay (01/11), Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Quảng Ngãi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) và Hội Khoa học kinh tế tỉnh cùng phối hợp tổ chức hội thảo “Thực trạng và giải pháp phát triển kinh tế số nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi”.

Các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp, tập trung thảo luận đi đến những ý kiến thống nhất về  thực trạng và giải pháp phát triển KTS NN trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.

Hội thảo nhằm cung cấp các căn cứ và luận cứ về quan điểm, chủ trương, phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ mới và giải pháp mang tính lý luận, tính pháp lý, tính khoa học và thực tiễn để làm cơ sở tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh nghiên cứu chỉ đạo xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách phù hợp đề ra các định hướng, giải pháp phù hợp, huy động sự tham gia tích cực, chủ động của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân trong phát triển kinh tế số (KTS) NN của tỉnh thời gian tới.

Thực trạng CĐS, phát triển KTS của ngành NN Quảng Ngãi

Trên cơ sở định hướng CĐS trong ngành NN của Chính phủ, Bộ NN&PTNT, UBND tỉnh Quảng Ngãi xây dựng những định hướng, mục tiêu, kế hoạch nhằm từng bước chuẩn bị điều kiện và tạo động lực để Quảng Ngãi chủ động CĐS trong NN, phát triển KTS NN. UBND tỉnh ban hành Quyết định số 66/QĐ-UBND ngày 16/01/2023 phê duyệt Kế hoạch CĐS ngành NN&PTNT giai đoạn 2023 - 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.

Chương trình CĐS quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó xác định NN là một trong 08 ngành được ưu tiên chuyển đổi số.

Trong đó, xác định CĐS, phát triển KTS trong ngành NN là “chìa khóa” cho phát triển bền vững ngành NN Quảng Ngãi; đặt mục tiêu đẩy mạnh CĐS, phát triển KTS NN theo hướng phát triển NN công nghệ cao, NN thông minh; quản trị và quản lý NN dựa trên công nghệ số, xây dựng hệ thống dữ liệu ngành về đất đai, cây trồng, vật nuôi; ứng dụng công nghệ số để tự động hóa các quy trình sản xuất, kinh doanh (SX, KD), quản lý giám sát nguồn gốc nông sản, chuỗi cung ứng sản phẩm; phát triển thương mại điện tử, tập trung vào các sản phẩm chủ lực, các sản phẩm OCOP.

Phát biểu tại hội thảo, ông Hồ Trọng Phương, Giám đốc Sở NN&PTNT Quảng Ngãi, cho biết: Bắt đầu triển khai từ năm 2022 đến nay, cả hệ thống chính trị của tỉnh đã thực sự vào cuộc đối với công tác CĐS, phát triển KTS NN và đạt được những kết quả bước đầu rất đáng khích lệ.

Giám đốc Sở NN&PTNT Quảng Ngãi Hồ Trọng Phương: “Ngành NN Quảng Ngãi đã và đang triển khai ứng dụng công nghệ số để thúc đẩy sự phát triển bền vững”.

Bước chuyển biến rõ nét nhất trong CĐS, KTS NN là người nông dân đã chủ động tiếp cận công nghệ số và tích cực tham gia thu thập và cung cấp dữ liệu mở phục vụ SX, chế biến, tiêu thụ nông sản; các nền tảng số phục vụ nhu cầu của người nông dân; các nền tảng dữ liệu số NN đang được các cơ quan quản lý đẩy mạnh việc tập huấn, đào tạo kết hợp tuyên truyền, vận động, hướng dẫn HTX và doanh nghiệp NN, hỗ trợ nông dân phát triển kỹ năng và tri thức số, sử dụng được cơ bản các công nghệ số ứng dụng trong NN, ưu tiên nhóm kỹ năng về sử dụng, khai thác các sàn giao dịch điện tử, thanh toán điện tử.

Tuy nhiên, công tác CĐS, đặc biệt phát triển KTS NN của Quảng Ngãi còn nhiều khó khăn, thách thức. Hạ tầng công nghệ còn hạn chế, gây khó khăn trong việc tiếp cận và ứng dụng công nghệ số trong SX NN. Nguồn nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng được so với nhu cầu, nguồn nhân lực có chuyên môn về công nghệ thông tin trong lĩnh vực NN còn thiếu, đặc biệt là trong các khu vực nông thôn.

Dữ liệu về NN hiện nay còn rời rạc, chưa được số hóa và quản lý một cách tập trung, đồng bộ, khiến cho việc triển khai các hệ thống phân tích, dự báo và ra quyết định trở nên khó khăn. Thiếu các chính sách hỗ trợ cụ thể, Chính phủ đã có nhiều chủ trương lớn nhưng việc triển khai chi tiết vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế, gây khó khăn cho các địa phương trong quá trình thực hiện.

Trong quá trình số hóa, vấn đề bảo mật thông tin dữ liệu NN chưa được chú trọng đầy đủ. Các hệ thống công nghệ dễ bị tấn công, gây ra mất mát hoặc lộ lọt thông tin quan trọng, ảnh hưởng đến hoạt động KD của các doanh nghiệp.

Giải pháp phát triển KTS trong nông nghiệp

Kỷ yếu Hội thảo gồm 20 bài nghiên cứu và tham luận tập trung khai thác dưới những góc nhìn đa chiều các chủ đề lớn: Đánh giá thực trạng và sự ảnh hưởng của CĐS, KTS NN đối với sự phát triển KT-XH tỉnh Quảng Ngãi, giai đoạn 2022 – 2025; đề xuất hệ thống các giải pháp các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả CĐS, phát triển KTS trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian qua; những đề xuất, kiến nghị với Bộ NN&PTNT, UBND tỉnh.

Từ đầu năm đến nay, Sở NN&PTNT tiếp tục tăng cường tuyên truyền, phổ biến đến công chức, viên chức và người lao động về các chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật, chiến lược về ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện CĐS của Đảng và Nhà nước. Sở đã xây dựng và ban hành Kế hoạch truyền thông về CĐS năm 2024; đồng thời, chỉ đạo các phòng, ban, cơ quan, đơn vị trực thuộc tăng cường cung cấp tin, bài, hình ảnh, video về công tác CĐS để cập nhật lên Cổng Thông tin điện tử của Sở… nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác tuyên truyền.

Sở đã trang bị đường truyền Internet cáp quang, duy trì ổn định, đáp ứng yêu cầu truy cập, khai thác thông tin trên Internet để phục vụ công việc hằng ngày của công chức, viên chức, người lao động và tổ chức, cá nhân đến liên hệ công tác.

Ngành NN Quảng Ngãi đang dần hoàn thiện các cơ sở dữ liệu (CSDL) số liên quan đến cây trồng, vật nuôi, đất đai, thời tiết và thị trường nông sản nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và nông dân tiếp cận thông tin chính xác, giúp nâng cao hiệu quả ra quyết định.

Tập trung phát triển và mở rộng các mô hình NN có liên kết chặt chẽ từ SX đến tiêu thụ sản phẩm, phù hợp với định hướng tái cơ cấu ngành NN. Khuyến khích nông dân tham gia liên kết, phát triển các vùng SX ATTP, đạt chuẩn VietGAP, đồng bộ quy trình trên diện rộng, từ đó tạo ra khối lượng sản phẩm lớn và chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Tăng cường phát triển nuôi trồng thủy sản phù hợp với từng vùng sinh thái, chú trọng bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Khuyến khích nuôi trồng thủy sản trên biển theo hướng công nghiệp, ứng dụng công nghệ tiên tiến, thân thiện môi trường và đảm bảo ATTP, hướng đến phát triển bền vững và nâng cao giá trị kinh tế.

Hướng dẫn các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp liên kết phát triển rừng bền vững, đảm bảo sự ổn định và phát triển lâu dài cho ngành lâm nghiệp, đặc biệt là rừng trồng SX. Tổ chức các chương trình đào tạo và tập huấn về công nghệ thông tin, thương mại điện tử và các kỹ năng số cho nông dân, giúp họ tự tin áp dụng công nghệ vào SX&KD.

GS.TS Võ Xuân Vinh, Viện Nghiên cứu Kinh doanh tham luận tại Hội thảo

Tham luận tại Hội thảo, GS.TS Võ Xuân Vinh, Viện Nghiên cứu Kinh doanh, đề nghị: Về phát triển hạ tầng số, Quảng Ngãi cần tiếp tục triển khai thực hiện các giải pháp nhằm đảm bảo hạ tầng kỹ thuật, CSDL để triển khai sử dụng hiệu quả phần mềm quản lý văn bản, điều hành dùng chung của tỉnh (phần mềm iOffice); phần mềm quản lý nhiệm vụ của UBND tỉnh giao; Cổng dịch vụ công - Hệ thống thông tin một cửa điện tử tỉnh; Cổng thông tin điện tử; Thư điện tử công vụ tỉnh; Hệ thống thông tin báo cáo; Hệ thống quản lý hồ sơ cán bộ, công chức, viên chức tỉnh…