Phát triển nông nghiệp sinh thái và cùng hưởng lợi từ kinh tế tập thể

Vườn nho tại xã Đồng Du (Bình Lục), một trong những điểm thu hút khách đến tham quan, trải nghiệm.

Hà Nam: Phát triển nông nghiệp theo hướng sinh thái

Thị xã Duy Tiên hiện có tổng số 4.800ha đất nông nghiệp, gồm: 3.250ha đất lúa, 800 ha đất nuôi thủy sản, còn lại là diện tích trồng rau màu, cây ăn quả… Sản xuất nông nghiệp của thị xã đang phát triển theo hướng hiện đại, có giá trị gia tăng cao, thân thiện với môi trường sinh thái. Đồng thời, hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp với quy mô lớn, tập trung phát triển các sản phẩm chủ lực phù hợp với tiềm năng, lợi thế, đặc biệt là các sản phẩm du lịch nông thôn.

Những năm gần đây, thị xã Duy Tiên đã đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, cơ cấu giống cây trồng, áp dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật, cơ giới vào đồng ruộng giúp nâng cao giá trị, hiệu quả. Với cây lúa, tỷ lệ lúa chất lượng cao chiếm trên 52% diện tích gieo cấy. Máy móc cơ giới đang từng bước được đưa vào đồng bộ các khâu sản xuất, cả trong gieo cấy, phun thuốc bảo vệ thực vật… Thị xã hình thành 4 vùng tập trung ruộng đất sản xuất lúa hàng hóa, có tổng diện tích hơn 120 ha tại các địa phương: Xã Tiên Sơn, Tiên Ngoại, Yên Nam và phường Châu Giang. Những vùng chuyển đổi đất trồng lúa sang trồng ngô, cỏ phục vụ chăn nuôi bò sữa, trồng rau sạch (đạt tiêu chuẩn hữu cơ); chuyển đổi đất lúa sang trồng cây hằng năm và cây lâu năm có tổng diện tích gần 55 ha; chuyển đổi đất lúa sang cấy lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản hơn 230 ha…

Giá trị sản xuất bình quân trên diện tích canh tác đạt hơn 100 triệu đồng/ha/năm; những vùng chuyển đổi cao gấp từ 1,5 đến 2 lần trở lên so với độc canh cây lúa trước đây. Thị xã xây dựng được nhiều vùng sản xuất lúa, rau màu, cây ăn quả theo hướng VietGAP, hữu cơ hạn chế tối đa sử dụng phân hóa học, thuốc bảo vệ thực vật… Một số vùng chuyển đổi trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản đã áp dụng khá tốt mô hình kinh tế tuần hoàn.

Tại Khu nuôi trồng thủy sản của Hợp tác xã (HTX) nuôi trồng thủy sản xã Yên Nam (Thị xã Duy Tiên) với diện tích hơn 40 ha, người dân thực hiện đào ao 20% diện tích theo quy định, còn lại gieo cấy lúa trong cả 2 vụ và đưa nước vào nuôi cá. Cây lúa trở thành thức ăn cho cá trắm cỏ chiếm hơn 60% tổng lượng cá nuôi. Cách làm này giải phóng được cơ bản lượng chất thải của cá, làm phân trở lại cho lúa giúp môi trường nước trong diện tích nuôi được bảo đảm. Cây lúa làm thức ăn cho cá hoàn toàn không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Lợi nhuận bình quân trên diện tích chuyển đổi đạt 150 triệu đồng/ha/năm, cao gấp 4 – 5 lần trở lên so với chuyên cấy lúa.

Theo ông Vũ Văn Và, Giám đốc HTX nuôi trồng thủy sản xã Yên Nam, việc chuyển đổi sản xuất đem lại hiệu quả kép trên đồng ruộng. Theo đó, vừa nâng cao được giá trị và thu nhập, vừa  thân thiện với môi trường.

Trong lĩnh vực chăn nuôi đã thực hiện theo hướng công nghiệp, bán công nghiệp, an toàn dịch bệnh. Đặc biệt, chăn nuôi bò sữa và chế biến sản phẩm từ sữa bò tươi đang trở thành hướng đi hiệu quả. Trên địa bàn thị xã có 3 cơ sở chăn nuôi và chế biến sữa bò tươi. Các cơ sở này đều áp dụng việc sử dụng các loại thức ăn cho bò sữa được sản xuất hữu cơ, không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Quá trình chăn nuôi bò sữa và chế biến sản phẩm từ sữa bò tươi được bảo đảm không có dư lượng kháng sinh, chất bảo quản. Giá trị từ sữa bò tươi chăn nuôi theo phương pháp hữu cơ tăng gấp 2 lần nuôi thông thường.

Đánh giá về sản xuất nông nghiệp của thị xã, ông Phạm Văn Thập, Trưởng phòng Kinh tế thị xã Duy Tiên cho biết: Sản xuất của người dân đang có những thay đổi đáng kể để phù hợp với phát triển chung của thị xã. Những sản phẩm làm ra hiện nay cơ bản nâng cao được giá trị, đáp ứng nhu cầu thị trường do bảo đảm chất lượng. Đây là cách làm mà thị xã lựa chọn thực hiện Đề án “Phát triển nông nghiệp đô thị Duy Tiên theo hướng sinh thái giai đoạn 2021 – 2030”.

Từ phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng sạch, an toàn, thị xã Duy Tiên gắn xây dựng các mô hình du lịch cộng đồng đã có một số mô hình bước đầu khẳng định và phát huy hiệu quả. Sản phẩm nông nghiệp của thị xã tạo được uy tín, người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh biết đến tạo động lực cho quá trình phát triển.

Qua tìm hiểu thực tế cho thấy, các mô hình nông nghiệp gắn với du lịch đang được phát huy khá tốt tại thị xã Duy Tiên, như vùng trồng sen tại xã Chuyên Ngoại, vùng bưởi đạt tiêu chuẩn VietGAP tại Tổ dân phố Du Long (phường Châu Giang)… Xã Trác Văn, nơi đi đầu áp dụng sản xuất hiện đại, có giá trị gia tăng cao, thân thiện với môi trường sinh thái đã xây dựng được mô hình trồng nho hạ đen (diện tích 1,5 ha) đạt tiêu chuẩn VietGAP. Vào mùa thu hoạch, nhiều đoàn khách từ thành phố Hà Nội và trên địa bàn tỉnh về tham quan, chụp ảnh kỷ niệm, trực tiếp thu hoạch, mua nho. Gần đây, có hộ dân áp dụng mô hình nông nghiệp trải nghiệm với sản phẩm dâu tây trồng theo tiêu chuẩn an toàn…

Đặc biệt, Nông trại hữu cơ Happy Farm chuyên sản xuất rau, củ, quả đạt tiêu chuẩn hữu cơ cung cấp sản phẩm chủ yếu tại thị trường thành phố Hà Nội và Hà Nam. Do vậy, Nông trại kết hợp với một số trường học đưa các cháu học sinh về trải nghiệm học tập. Đồng thời, một số nhóm khách hàng cũng về trải nghiệm, tham quan trực tiếp quy trình sản xuất và mua sản phẩm của nông trại.

Ông Nguyễn Văn Phóng, Chủ Nông trại hữu cơ Happy Farm chia sẻ: Xây dựng nông trại là hướng phát triển đón nhu cầu du lịch sinh thái, trải nghiệm của một bộ phận đáng kể người thành phố yêu nghề nông. Qua đó, cơ sở cũng giới thiệu được quy trình sản xuất nông sản sạch, tiếp cận tốt hơn với thị trường đô thị khó tính, nhưng giàu tiềm năng. Sản phẩm rau, củ quả hữu cơ của nông trại đạt giá trị cao gấp 1,5 lần sản xuất đại trà.

Cùng với trồng trọt, chăn nuôi bò sữa là hướng đi hiệu quả gắn sản xuất với du lịch sinh thái trải nghiệm. Trang trại của Công ty cổ phần sữa Hà Nam (Hanamilk), tại xã Mộc Bắc đã tổ chức một số chương trình tham quan, tìm hiểu và trải nghiệm cho các đối tác là đại lý và người tiêu dùng. Khách tham quan được giới thiệu về quy trình sản xuất bảo đảm đạt tiêu chuẩn chăn nuôi hữu cơ. Đồng thời, tận hưởng không khí trong lành trên cánh đồng cỏ trên vùng đất bãi ven sông Hồng, thưởng thức các sản phẩm sữa bò tươi tại chỗ.

Bà Trần Thị Thanh Thoan, Giám đốc Công ty Hanamilk cho biết: Sản xuất nông nghiệp gắn với du lịch cộng đồng là cách tốt nhất để quảng bá, xúc tiến thương mại. Người tiêu dùng khi trực tiếp chứng kiến thực tế sản xuất sẽ tin tưởng sử dụng sản phẩm. Khách hàng của công ty khi về tham quan trang trại đều đánh giá cao quy trình sản xuất, chất lượng sản phẩm.

Thị xã Duy Tiên là địa phương đang phát triển mạnh theo hướng đô thị, công nghiệp, lại có vị trí nằm giáp Thủ đô Hà Nội. Những lợi thế đó là điều kiện thuận lợi trong phát triển nông nghiệp theo hướng sinh thái, du lịch cộng đồng. Các địa phương trên địa bàn thị xã tiếp tục duy trì và phát huy những mô hình hiện có; đồng thời, xây dựng thêm những mô hình sản xuất nông nghiệp sinh thái gắn với du lịch làng nghề.

Hà Nội: Cùng hưởng lợi từ mô hình kinh tế tập thể

Với sự chung tay của các cấp, ngành, địa phương, trên địa bàn Hà Nội hình thành ngày càng nhiều mô hình kinh tế tập thể hoạt động có hiệu quả. Qua đó, nông dân nhận thức rõ hơn về vai trò của kinh tế tập thể, tự đứng ra thành lập các tổ, hội trên tinh thần cùng hợp tác trên một lĩnh vực lao động, cùng chia sẻ và cùng hưởng lợi.

Mô hình liên kết trồng cây mai trắng tại thôn An Hòa (xã Tản Lĩnh, huyện Ba Vì) cho hiệu quả kinh tế cao.

Thôn Cua Chu và thôn An Hòa (xã Tản Lĩnh, huyện Ba Vì) có lợi thế trồng cây đào và cây mai trắng. Vì vậy, chính quyền địa phương và Hội Nông dân xã đã tích cực hỗ trợ người dân về vốn, kỹ thuật để đưa hai loại cây này thành cây thế mạnh. Không những vậy, nông dân nơi đây còn đẩy mạnh việc thành lập hợp tác xã làng nghề, chi hội nghề nghiệp trồng đào, mai để phát triển hơn nữa loại cây này.

Hiện tại, huyện Ba Vì có 102 hợp tác xã đang hoạt động; trong đó có 14 hợp tác xã liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm, 9 hợp tác xã ứng dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất và 7 hợp tác xã được cấp các loại giấy chứng nhận theo tiêu chuẩn VietGAP, vệ sinh, an toàn thực phẩm. Theo Chủ tịch Hội Nông dân huyện Ba Vì Nguyễn Văn Trường, thông qua liên kết sản xuất, các mô hình kinh tế tập thể của huyện Ba Vì đã phát huy lợi thế, thúc đẩy phát triển các sản phẩm nông nghiệp. Nông dân nhận thức rõ hơn về vai trò của kinh tế tập thể, tự đứng ra thành lập các tổ, hội trên tinh thần cùng hợp tác trên từng ngành nghề sản xuất, cùng mối quan tâm, chia sẻ, cùng trách nhiệm và cùng hưởng lợi.

Nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho các làng nghề truyền thống, xã Phú Nghĩa (huyện Chương Mỹ) đã đẩy mạnh liên kết các làng nghề với hợp tác xã nông nghiệp. Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Phú Nghĩa Hoàng Đăng Trãi thông tin, hợp tác xã đã tích cực tuyên truyền, vận động các thành viên cũng như bà con địa phương tham gia vào làng nghề sản xuất mây, tre đan. Cụ thể, hợp tác xã đã liên kết với Hội Doanh nghiệp mây tre Phú Vinh để nâng cao năng lực cạnh tranh cho các làng nghề, thu hút nhân lực trẻ tham gia vào công việc này. Chính quyền địa phương đã phối hợp với hợp tác xã hỗ trợ việc thiết kế tem mác, quảng bá thương hiệu; giới thiệu các đơn vị liên kết để tổ chức sản xuất, thu mua sản phẩm, xây dựng vùng nguyên liệu...

Phó Trưởng phòng Kinh tế huyện Chương Mỹ Nguyễn Đức Học thông tin, thời gian qua, huyện đã chú trọng đến việc xây dựng các mô hình kinh tế tập thể đa dạng trong mọi lĩnh vực, từ kinh tế nông nghiệp đến kinh tế làng nghề. Ngoài việc tuyên truyền về vai trò, vị thế, ý nghĩa của kinh tế tập thể, các chương trình tập huấn về khoa học, kỹ thuật, hỗ trợ vay vốn cũng được địa phương quan tâm.

Nói về việc chung tay phát triển các mô hình kinh tế tập thể, Chủ tịch Hội Nông dân thành phố Hà Nội Phạm Hải Hoa cho biết, Hội Nông dân thành phố đã xây dựng thành công gần 200 chi hội nghề nghiệp, 2.327 tổ hội nghề nghiệp, với hàng chục nghìn hội viên tham gia… Việc xây dựng các chi hội, tổ hội nông dân nghề nghiệp đã tạo tiền đề cho việc thành lập các tổ hợp tác, hợp tác xã, góp phần phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh tế tập thể.

Còn Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Hà Nội Đỗ Huy Chiến cho hay, Hà Nội phấn đấu đến năm 2030 có hơn 3.000 hợp tác xã; thành lập mới từ 1.000 hợp tác xã và 15 liên hiệp hợp tác xã trở lên; 100% số hợp tác xã, quỹ tín dụng nhân dân, liên hiệp hợp tác xã hoạt động theo quy định của Luật Hợp tác xã. Trong đó, số hợp tác xã hoạt động loại tốt, khá chiếm từ 70% trở lên; có 250 mô hình hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số, có sản phẩm gắn với chuỗi giá trị, phát triển bền vững; 100% quỹ tín dụng nhân dân và hợp tác xã dịch vụ điện năng thực hiện chuyển đổi số…

Để các hợp tác xã phát triển mạnh mẽ hơn nữa, Liên minh Hợp tác xã Hà Nội đã phối hợp với Hội Nông dân, ngành Nông nghiệp và các địa phương của thành phố tìm cơ chế, chính sách hỗ trợ hoạt động. Đặc biệt, Liên minh Hợp tác xã Hà Nội và Hội Nông dân thành phố đã ký kết chương trình phối hợp tuyên truyền về đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể giai đoạn 2024-2028, với nhiều nội dung quan trọng... Hy vọng rằng, với sự chung tay này, kinh tế tập thể trên địa bàn thành phố sẽ có nhiều bước bứt phá./.