Xuất khẩu thủy sản năm 2024: Thích nghi nhanh, phục hồi tốt

Dù còn nhiều khó khăn, tuy nhiên, Hiệp Hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) nhận định, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sẽ hồi phục dần trong năm 2024 và khả quan hơn vào nửa cuối năm.

Xuất khẩu sẽ phục hồi

Theo VASEP, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong nửa đầu năm 2024 được dự báo sẽ phục hồi nhẹ so với mức nền thấp của năm 2023 do nhu cầu thị trường chưa chắc chắn và kinh tế thế giới vẫn đối mặt với nhiều khó khăn.

Kỳ vọng, xuất khẩu cá tra sẽ hồi phục kể từ 6 tháng cuối năm 2024.

VASEP nhận định, kinh tế thế giới vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, lạm phát giảm nhưng vẫn chưa về mức mục tiêu của các nước, lãi suất cao... vẫn là những yếu tố ảnh hưởng đến sự phục hồi kinh tế toàn cầu. Do đó, người tiêu dùng sẽ chưa thực sự mạnh tay trong quyết định chi tiêu, nhu cầu tiêu dùng thủy sản toàn cầu khó tăng mạnh.

Với những tín hiệu từ cuối năm 2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang một số thị trường như Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu (EU), Hàn Quốc... có khả năng phục hồi trở lại trong các tháng đầu năm 2024. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp trong ngành vẫn tiếp tục nỗ lực mở rộng thị trường xuất khẩu hàng thủy sản.

Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường thủy sản năm 2024, bà Lê Hằng, Giám đốc Truyền thông VASEP, cho rằng, lạm phát ở các nước lớn đã được kiềm chế, kinh tế thế giới đã thoát đáy, nhưng phục hồi chậm, tác động đến nhu cầu tiêu thụ thủy sản.

“Nhu cầu tiêu dùng thủy sản có xu hướng phục hồi nhưng khách hàng vẫn tập trung vào các sản phẩm ở phân khúc hàng giá rẻ hơn như cá hộp, cá nguyên liệu để chế biến cá hộp, cá khô, tép khô… Trong khi đó, chu kỳ giảm giá nhiều loài thủy sản có thể vẫn tiếp diễn tới hết nửa đầu năm 2024”, bà Lê Hằng nhận định.

Theo bà Lê Hằng, tôm Việt Nam sẽ tiếp tục cạnh tranh với Ecuador và Ấn Độ về giá và nguồn cung khi hai nước này đang cố gắng tăng thị phần cả ở Hoa Kỳ, Trung Quốc, EU và Nhật Bản; đồng thời tăng xuất khẩu tôm chế biến dù tỷ trọng còn khiêm tốn. Tình trạng cung vượt cầu có thể vẫn tiếp diễn tới nửa đầu năm  khi sản lượng tôm thế giới năm 2024 được dự báo sẽ tăng thêm 4,8%, lên 5,9 triệu tấn.

Mặt hàng tôm tiếp tục cạnh tranh với Ecuador và Ấn Độ về giá và nguồn cung, tình trạng dư cung có thể vẫn tiếp diễn tới nửa đầu năm 2024.

Đối với ngành cá tra, dự báo lạm phát tại các thị trường chính như Trung Quốc và Hoa Kỳ hạ nhiệt cùng với lượng hàng tồn kho giảm sẽ thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ hồi phục kể từ 6 tháng cuối năm 2024. Kỳ vọng các doanh nghiệp đầu ngành cá tra như Công ty CP Vĩnh Hoàn (VHC), Công ty CP Nam Việt (ANV) cũng sẽ hồi phục theo xu hướng chung của ngành.

Kim ngạch xuất khẩu sẽ đạt 9,5-10 tỷ USD

VASEP dự báo, xuất khẩu thủy sản sẽ hồi phục dần và khả quan hơn vào nửa cuối năm 2024. Với sự thích nghi, điều chỉnh bối cảnh thị trường của các doanh nghiệp sẽ giúp kim ngạch xuất khẩu thủy sản hồi phục trở lại mức 9,5-10 tỷ USD năm 2024; trong đó, ngành tôm hướng tới mục tiêu 4 tỷ USD, cá tra đạt khoảng 1,9 tỷ USD, còn lại là các mặt hàng hải sản dự báo thu về khoảng 3,6-3,8 tỷ USD.

Theo VASEP, thẻ vàng IUU tiếp tục là thách thức, nếu không tháo gỡ được trong năm 2024 sẽ khiến xuất khẩu sang EU đình trệ vì thủ tục xác nhận, chứng nhận thủy sản khai thác còn bất cập vì các yếu tố nguồn lực, nhân lực và cơ sở hạ tầng không đáp ứng. Những ngành hàng như cá ngừ, mực, bạch tuộc và cá biển bị ảnh hưởng nhiều nhất...

Trước những thách thức như vậy, Bộ Nông nghiệp và PTNT yêu cầu, Cục Thủy sản tiếp tục bám sát chặt chẽ tình hình thị trường, sản xuất an toàn thực phẩm, sản phẩm trong sản xuất, kinh doanh thủy sản. Thực hiện truy xuất nguồn gốc và xác nhận cam kết chống IUU...

Quán triệt tinh thần chỉ đạo, năm 2024, Cục Thủy sản tiếp tục triển khai đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương thực hiện các quy định của Luật Thủy sản 2017, các nhiệm vụ, giải pháp Chiến lược phát triển thủy sản đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Thực hiện chủ trương Chiến lược đề ra là giảm khai thác và tăng nuôi trồng thủy sản. Phát triển kinh tế thủy sản theo hướng bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm thủy sản, tăng cường xuất khẩu.

Bên cạnh đó, tiếp tục tổ chức sản xuất liên kết theo chuỗi và chuỗi ngang; trong lĩnh vực khai thác phải truy xuất được nguồn gốc sản phẩm, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp; khai thác phải phù hợp với trữ lượng nguồn lợi và bảo đảm an toàn thực phẩm trên tàu cá, cảng cá về đến nhà máy. Trong vấn đề giảm phát thải, tăng sản xuất xanh thì phúc lợi động vật cũng là vấn đề đặt ra đối với lĩnh vực nuôi trồng thủy sản thời gian tới. Đây không chỉ là nhu cầu của thị trường trong nước mà còn là xu hướng thị trường tiêu dùng thế giới thời gian tới.