Hai vụ/năm, bơ sáp R’Chai đạt hiệu quả kinh tế cao

Chủ trang trại Nguyễn Văn Toàn bên cây bơ sáp ở R’Chai.

Mỗi cây thu hoạch đến 100kg trái

Tôi tìm đến trang trại của ông Nguyễn Văn Toàn vào một ngày cuối tháng 5/2016 khi ông đang thu hoạch rộ mùa bơ sáp. Gần trưa đứng bóng, ông Toàn mới bố trí được thời gian dẫn tôi tiếp cận những hàng bơ trong trang trại rộng 2,8ha, tọa lạc giữa khu vực trồng hoa màu rộng lớn của thôn R’Chai 2. Dừng chân bên cây bơ tỏa tán rộng hơn 5m, cây cao chừng 4m, ken dày từng chùm trái nặng trĩu, ông Toàn khái quát: “Trang trại đang có khoảng 800 cây bơ, trong đó có 100 cây bơ sáp ghép, nguồn giống cao sản nhập về từ các nước Úc, Mỹ… mới đưa về trồng gần 1 năm; còn lại 700 cây đang vào thời kỳ kinh doanh năm thứ 3, thứ 4. Sản lượng trung bình mỗi năm tương đương nhau, khoảng 65- 70 tấn”.

Nếu chia đều sản lượng thì trên mỗi cây bơ của trang trại ông Toàn hiện đang cho thu hoạch đến 100kg trái/năm. Tuy nhiên, theo ông Toàn, với năng suất này vẫn chưa ở mức tối đa do cây bơ vẫn còn một phần diện tích sinh trưởng xen canh với cây cà phê vối. Nguyên diện tích 2,8ha trang trại bơ của ông Toàn trước đây trồng mía, đậu, đỗ và các loại hoa màu ngắn ngày khác, hàng năm thu nhập không đáng kể. Đến năm 2009, ông cải tạo đất, chuyển đổi toàn bộ diện tích sang trồng cà phê chè và cà phê vối. Khi cây cà phê phát triển cành, lá cao hơn mặt đất nửa mét trở lên, ông Toàn đi tìm chọn một trong những loại cây che bóng về trồng để bảo vệ cà phê, và giống bơ ghép đang kết hoa, đậu trái trên nhiều vùng đất ở huyện Đức Trọng là lựa chọn đầu tiên. Khi một vài hàng cây bơ ghép mới bám rễ vào đất vài tháng tuổi nhưng  đã phát triển khá tốt tươi, che bóng mát rượi, ông Toàn quyết định triển khai ý tưởng thành lập trang trại bơ trồng thuần, nhằm tạo hướng đột phá về thu nhập.

“Tôi mua cùng lúc 300 cây giống bơ ghép từ các nhà vườn trên địa bàn huyện Đức Trọng, chiều cao trung bình mỗi cây khoảng 0,5m, trồng cây cách cây khoảng 6 x 6m xen canh theo từng hàng cà phê theo sự hướng dẫn của người bán”, ông Toàn kể tiếp. Sau thời gian chăm sóc một năm, ông tự ươm ghép thêm 400 cây bơ và trồng phủ xanh toàn bộ trang trại. Kết quả, khi những hàng bơ được 4 năm tuổi thì những hàng cà phê chè, cà phê vối xen canh đã “tận thu” từ 1- 2 vụ trái rồi tiến hành chặt bỏ hoàn toàn. Ước mỗi vụ cà phê thời điểm đó (trong 2 năm 2012 – 2013), ông Toàn bán được khoảng 100 triệu đồng.

Lợi thế của mặt hàng bơ đặc sản

Mùa bơ chính vụ ở Đức Trọng nói riêng, ở Đà Lạt và các vùng phụ cận nói chung thường thu hoạch liên tục trong tháng 5 và tháng 6 hàng năm. Nhưng đặc biệt trong năm 2016 này, trang trại bơ của ông Toàn sẽ thu hoạch thêm vụ bơ sáp nghịch vụ thứ 2 trong tháng 9 và tháng 10. Ông Toàn cho biết, vào các năm 2012, 2013, phát hiện trong trang trại của mình có vài cây bơ sáp đột biến nở hoa, đậu trái nghịch vụ, đạt năng suất tương đương với bơ chính vụ nhưng giá bán ra lại cao hơn 2- 3 lần, với kỹ thuật ghép hiện có, ông chủ động bình tuyển những chồi cây bơ nghịch vụ đạt chất lượng cao nhất để ghép vào gốc cây bơ khỏe mạnh được gieo bằng các loại giống bơ hạt to. Từ đây, một thế hệ bơ nghịch vụ ra đời rồi nhân giống đại trà hàng trăm cây trồng mới trong trang trại. Kế hoạch từ năm 2018 trở đi, ông Toàn sẽ tái cơ cấu diện tích cây bơ chính vụ và nghịch vụ ngang bằng nhau trong trang trại, đạt sản lượng chia đều mỗi dòng cây khoảng 35 tấn trái/năm. 

Vào thời điểm cuối tháng 5/2016, với giá bán 25.000 đồng/kg bơ, nhân với năng suất 100kg/cây/năm, trừ chi phí, mỗi cây bơ cho lãi khoảng 2 triệu đồng/năm, ước lợi nhuận của trang trại đạt khoảng 1,4 tỷ đồng/năm.

“Vài năm trở lại đây, năm nào trang trại của tôi cũng trúng mùa bơ. Thị trường trong và ngoài tỉnh Lâm Đồng rất hút hàng bơ sáp của vùng Đức Trọng. Trong vài năm tới, tôi sẽ tìm đất mở rộng diện tích trồng bơ hai vụ, đồng thời tập hợp thêm những hộ gia đình trồng bơ để thành lập hợp tác xã chuyên canh các loại bơ đặc sản của Lâm Đồng”, ông ­Toàn chia sẻ.

Văn Việt