Niên vụ hồ tiêu 2018 tại Tây Nguyên: Dự báo: Thiệt hại “kép”!

Mùa hồ tiêu 2018 ở Tây Nguyên dự báo nông dân tiếp tục thiệt hại kép.

Tây Nguyên hiện là vùng sản xuất hồ tiêu lớn nhất nước, tính đến tháng 5/2017, diện tích hồ tiêu toàn vùng lên đến 72.000ha. Cụ thể, tỉnh Đắk Lắk có gần 28.000ha hồ tiêu (vượt diện tích quy hoạch hơn 12.500ha), tỉnh Đắk Nông gần 25.000ha (vượt 14.000ha), tỉnh Gia Lai 16.400ha (vượt hơn 10.000ha). Cây tiêu khá phù hợp với điều kiện khí hậu vùng Tây Nguyên, năng suất bình quân đạt 31,4 tạ/ha, sản lượng hơn 120.000 tấn. Hồ tiêu luôn chiếm tỷ lệ lớn trong giá trị kim ngạch xuất khẩu hằng năm của các tỉnh, mở ra cơ hội làm giàu cho hàng vạn nông dân.

Theo các đại lý thu mua tiêu, hiện giá hồ tiêu trên địa bàn Tây Nguyên dù 65.000 - 66.000 đồng/kg, bằng một nửa so với thời điểm này năm ngoái. Ngoài việc giá giảm liên tục, do mưa kéo dài trong năm 2017 nên không thể tiến hành cắt nước kích hoa cho hồ tiêu, nhiều vườn tiêu bị sâu bệnh tấn công dẫn đến năng suất 2018 giảm mạnh.

Các chuyên gia dự báo, do giá tiêu trên thế giới giảm, thừa nguồn cung nên trong thời gian tới, giá sẽ tiếp tục giảm. Bên cạnh đó, do trong một thời gian dài, giá tiêu trong nước cao ngất ngưởng, trong khi giá các loại sản phẩm nông nghiệp khác giảm khiến người dân đổ xô trồng hồ tiêu làm cho diện tích loại cây này tăng mạnh, khiến nguồn cung dồi dào.

Các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản nhận định, xu hướng giá thấp có thể sẽ còn duy trì trong năm 2018 do sản lượng tiêu ngày càng tăng cao trên toàn cầu. Không chỉ giảm mạnh về giá, hạt tiêu đang gặp áp lực về việc tiêu thụ. Nguyên nhân là do tiêu Việt Nam gặp phải sự cạnh tranh lớn của hạt tiêu Brazil. Theo dự báo, khi bước vào mùa thu hoạch rộ, giá loại nông sản này sẽ tiếp tục giảm mạnh. Sản lượng vụ cũ vẫn còn, cộng với sản lượng từ vụ mới khiến cho giá hạt tiêu ở thời điểm đầu năm 2018 vẫn có thể chỉ ở mức thấp.

Không chỉ giá giảm mạnh trong thời gian tới mà khi bước vào vụ thu hoạch hồ tiêu, nông dân Tây Nguyên còn phải đối mặt với việc năng suất giảm vì thiệt hại do thiên tai, sâu bệnh. Bà Lê Thị Minh (xã Ea Lai, huyện M’Drắk, Đắk Lắk) chia sẻ: “Năm 2017 quả là năm đáng buồn, mưa bão đã làm hơn 700 trụ tiêu chuẩn bị thu hoạch bị ngập úng, gãy đổ hơn 100 trụ khiến gia đình tôi thiệt hại lớn. Diện tích trụ tiêu bị ngã đổ phần lớn không thể phục hồi, số còn lại bị ngập úng dẫn tới vàng lá, rụng đốt và héo dần, có nguy cơ chết hàng loạt”.

Nhìn ở mặt tích cực, cây hồ tiêu khá phù hợp với điều kiện khí hậu Tây Nguyên, giá trị do cây hồ tiêu đã và đang góp phần nâng cao đời sống, thu nhập cho nông dân, trong đó nhiều gia đình vươn lên làm giàu. Tuy nhiên, ngành hồ tiêu Tây Nguyên đang đối mặt với nhiều thách thức và phát triển thiếu bền vững, nhất là diện tích hồ tiêu phát triển quá nhanh, vườn cây được đầu tư thâm canh cao độ, nhiều vườn bị hủy diệt do sự phá hại của sâu bệnh…

Vì vậy, các địa phương cần sớm tổ chức lại sản xuất, nhất là đưa các hộ nông dân sản xuất nhỏ lẻ thành các nhóm hộ, tổ hợp tác hoặc hợp tác xã kiểu mới… với hướng liên kết để dễ dàng tiếp nhận tiến bộ kỹ thuật, thuận tiện trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng và các đơn vị cung cấp vật tư đầu vào để không những hạn chế khâu trung gian mà còn đảm bảo chất lượng. Đồng thời, các ngành chức năng cần chủ trì trong việc xây dựng các chỉ tiêu phát triển hồ tiêu theo hướng bền vững nhằm nâng cao giá trị sản phẩm; đẩy mạnh liên kết giữa nông dân - doanh nghiệp sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP.

Bá Thăng