Hội đồng điều phối vùng: Tạo thống nhất trong đa dạng

Và ngày 19/8/2023, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 974/QĐ-TTg về việc thành lập Hội đồng điều phối vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Thành lập hội đồng điều phối vùng là cụ thể hóa việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế-xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng từng vùng nói riêng và cả nước nói chung.

Hội đồng điều phối vùng có vai trò quan trọng trong tập trung nguồn lực, xây dựng sự liên kết chặt chẽ giữa các địa phương trong vùng và với cả nước, tạo điều kiện để các địa phương khai thác lợi thế đặc thù. Qua đó, thúc đẩy phát triển nhanh hơn, bền vững hơn.

Thủ tướng chủ trì Hội nghị Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Vậy là sáu Hội đồng điều phối vùng được thành lập nhằm đổi mới cơ chế điều phối vùng, thúc đẩy kinh tế - xã hội của vùng phát triển nhanh, bền vững, bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng - an ninh và khai thác hiệu quả những lợi thế.

Theo Quyết định số 825/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ làm Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm Phó Chủ tịch Thường trực. Các Phó Chủ tịch gồm Bộ trưởng các Bộ: Giao thông vận tải; Khoa học và Công nghệ; Xây dựng; Tài nguyên và Môi trường.

Theo Quyết định số 826/QĐ-TTg, Hội đồng điều phối vùng đồng bằng Sông Hồng do Thủ tướng Chính phủ làm Chủ tịch Hội đồng. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm phó Chủ tịch Thường trực. Các Phó Chủ tịch gồm Bộ trưởng các Bộ: Xây dựng; Tài nguyên và Môi trường; Khoa học và Công nghệ; Công Thương.

Theo Quyết định số 824/QĐ-TTg, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà làm Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm Phó Chủ tịch Thường trực. Các Phó Chủ tịch gồm Bộ trưởng các Bộ: Công Thương; Giao thông vận tải; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Theo Quyết định số 827/QĐ-TTg, Hội đồng điều phối vùng Tây Nguyên do Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang làm Chủ tịch Hội đồng. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm Phó Chủ tịch Thường trực. Các Phó Chủ tịch gồm Bộ trưởng các Bộ: Giao thông vận tải; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Tài nguyên và Môi trường; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc.

Trước đó, ngày 23/8/2022, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 999/QĐ-TTg về việc thành lập Hội đồng điều phối vùng trung du và miền núi phía Bắc. Thủ tướng Phạm Minh Chính là Chủ tịch Hội đồng, Phó chủ tịch gồm các Bộ trưởng: Bộ Kế hoạch và Đầu tư (phó chủ tịch thường trực), Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và PTNT, Giao thông Vận tải, Lao động-Thương binh và Xã hội.

Theo Quyết định số 974/QĐ-TTg, Hội đồng điều phối vùng Đồng bằng sông Cửu Long do Phó thủ tướng Lê Minh Khái làm Chủ tịch, Phó chủ tịch thường trực là Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Các phó chủ tịch gồm bộ trưởng các Bộ Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và PTNT, Giao thông Vận tải.

Vùng Đồng bằng sông Hồng. 

Thành lập các tiểu ban làm đầu mối điều phối theo ngành, lĩnh vực

Hội đồng điều phối vùng có thể thành lập các tiểu ban làm đầu mối điều phối theo ngành, lĩnh vực hoặc theo các tiểu vùng. Tiểu ban được tổ chức và hoạt động theo chế độ kiêm nhiệm do Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng quy định.

Bộ máy tham mưu, giúp việc của Hội đồng điều phối vùng, các bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương gồm: Văn phòng Hội đồng điều phối vùng, Tổ điều phối cấp bộ, Tổ điều phối cấp tỉnh và Tổ chuyên gia tư vấn.

Các Hội đồng điều phối vùng có nhiệm vụ nghiên cứu, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ về phương hướng, giải pháp, cơ chế, chính sách thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ tại các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh 6 vùng nêu trên; giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, điều hòa, phối hợp, đôn đốc, hướng dẫn việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, chương trình, dự án, các hoạt động liên kết vùng bảo đảm thực hiện đồng bộ, nhất quán và hiệu quả, phù hợp với quy định pháp luật và các quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Điều phối các hoạt động lập, điều chỉnh và tổ chức thực hiện Quy hoạch quốc gia, quy hoạch 6 vùng, quy hoạch tỉnh, thành phố trong vùng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Bên cạnh đó, nghiên cứu, đề xuất về thể chế, cơ chế, chính sách phát triển vùng, thúc đẩy liên kết vùng, tiểu vùng bảo đảm các quy định, cơ chế, chính sách liên kết vùng, tiểu vùng được thực hiện đồng bộ, nhất quán, hiệu quả, kỷ luật, kỷ cương.

Tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư, huy động nguồn lực, thu hút đầu tư; điều phối việc sử dụng nguồn vốn đầu tư công để định hướng, dẫn dắt các nguồn lực đầu tư ngoài nhà nước (FDI, vốn doanh nghiệp, tư nhân), thúc đẩy đầu tư theo phương thức hợp tác công tư (PPP) trong phát triển hạ tầng chiến lược, cấp bách, quan trọng của vùng.

Điều phối các hoạt động liên kết phát triển đồng bộ hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội, trong đó ưu tiên hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông. Nghiên cứu hình thành Quỹ phát triển hạ tầng vùng.

Hướng dẫn, hỗ trợ các địa phương trong vùng giải quyết những vấn đề liên tỉnh, thành phố không thuộc thẩm quyền của các địa phương trong vùng.

Phối hợp với các vùng khác trong việc hợp tác phát triển kinh tế - xã hội có tính chất liên kết giữa các vùng...

Nâng cao hiệu quả hoạt động của các hội đồng điều phối vùng

Mới đây, ngày 19/8/2023, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 6411/VPCP-KTTH gửi: Bộ trưởng các Bộ, Thủ trưởng các cơ quan ngang Bộ; Bí thư Tỉnh uỷ, Thành ủy các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Thành viên các Hội đồng điều phối vùng.

Công văn nêu rõ, để nâng cao hiệu quả hoạt động của các Hội đồng điều phối vùng trong thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính có ý kiến chỉ đạo như sau:

Nâng cao hiệu quả liên kết, kết nối vùng; đồng thời các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương vẫn phải tự lực, tự cường phát triển bằng nội lực, không trông chờ ỷ lại vào Trung ương. Các Hội đồng điều phối vùng có trách nhiệm nâng cao hiệu lực, hiệu quả, tính tự lực, tự cường của mỗi địa phương và tạo ra sức mạnh tổng hợp của vùng, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước.

Liên kết, hợp tác nội vùng và liên vùng góp phần ổn định và phát triển kinh tế, trong đó tập trung vào ba động lực là đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu.

Triển khai quyết liệt ba đột phá chiến lược theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; tập trung kết nối hạ tầng chiến lược, kết nối đào tạo nguồn nhân lực, phối hợp trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, đề xuất cơ chế chính sách ưu đãi phù hợp nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế của từng vùng và từng địa phương.

Nguồn lực chính cho liên kết, phát triển vùng gồm: ngân sách Nhà nước (trung ương, địa phương), hợp tác công tư, FDI, ODA.

Quan tâm thích đáng đến liên kết phát triển hạ tầng xã hội trong đó có hạ tầng văn hóa và du lịch. Đề cao nguyên tắc phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu trong các hoạt động điều phối, liên kết vùng. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh.

Tại Hội nghị Hội đồng Điều phối vùng Đông Nam bộ lần thứ nhất, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng lưu ý, hiện nay, chúng ta đang tập trung cho 3 động lực tăng trưởng (tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu); do đó, phải gắn nhiệm vụ phát triển Vùng với 3 đột phá chiến lược và 3 động lực tăng trưởng này; phải đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cắt giảm các thủ tục hành chính rườm rà, đổi mới tư duy trong trong việc vay vốn; cố gắng lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, kích hoạt mọi nguồn lực của xã hội.

Thủ tướng cũng yêu cầu phải nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm, mở rộng các thị trường xuất khẩu. Thủ tướng mong vùng Đông Nam Bộ tiên phong trong những nhiệm vụ này với diện tích chiếm 9% và dân số chiếm 20% nhưng vùng Đông Nam Bộ đã đóng góp hơn 30% GDP, khoảng 45% tổng thu ngân sách Nhà nước và hơn 32% kim ngạch xuất khẩu cả nước...

Do đó, Thủ tướng đề nghị các tỉnh, thành phố khác thành lập bộ phận giúp việc để tham mưu cho Hội đồng; từ nay đến cuối năm rất rõ, cụ thể, riêng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần rà soát, kiện toàn tổ chức, vấn đề giúp việc, hiệu quả thực chất, đã làm phải ra sản phẩm; đôn đốc quy hoạch; tập trung thúc đẩy đầu tư công; có các cơ chế, chính sách đặc thù cho TP. Hồ Chí Minh và vùng.

Chủ trì Hội nghị lần thứ nhất Hội đồng điều phối Vùng đồng bằng sông Hồng, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, từ nay đến cuối năm, về tư tưởng chỉ đạo, điều hành, Hội đồng góp phần nâng cao hiệu quả liên kết, kết nối vùng, các tỉnh, thành phố phải phát huy tính tự lực, tự cường, không trông chờ, ỷ lại, không làm thay việc của Hội đồng, và Hội đồng cũng không làm thay công việc của cấp ủy, chính quyền.

Liên kết vùng góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn; trong lúc này ưu tiên cho tăng trưởng, tập trung 3 động lực tăng trưởng (tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu).

Hội đồng phải góp phần thúc đẩy triển khai 3 đột phá chiến lược, góp phần kết nối hạ tầng chiến lược của vùng: đó là đường cao tốc từ Ninh Bình-Nam Định-Thái Bình sang Hải Phòng; đường ven biển Thanh Hóa-Nam Định-Hải Phòng-Quảng Ninh...

Thủ tướng cũng yêu cầu đẩy mạnh kết nối doanh nghiệp, xúc tiến đầu tư, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng, phát triển sản phẩm OCOP. Đồng thời, tổ chức các hội thảo khoa học, tập trung vào chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ; liên kết trong cơ chế ứng phó thiên tai, sự cố, biến đổi khí hậu.

Một số nhiệm vụ cần ưu tiên

Về một số nhiệm vụ cần tập trung thực hiện trong thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư - cơ quan thường trực của các Hội đồng điều phối vùng - chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan: Khẩn trương trình các Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng ban hành Kế hoạch hoạt động những tháng cuối năm 2023 của các Hội đồng.

Đôn đốc các Bộ, cơ quan, địa phương là thành viên các Hội đồng điều phối vùng hoàn thành ngay công tác tổ chức theo nguyên tắc tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, “nói đi đôi với làm”, không hình thức, không thành lập tổ chức hành chính mới mà sử dụng các cơ quan chuyên môn hiện có theo hình thức kiêm nhiệm.

Đồng thời, đôn đốc các cơ quan, đơn vị liên quan và địa phương tập trung hoàn thành cơ bản các quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh trong quý III năm 2023.

Nghiên cứu, đề xuất các cơ chế chính sách ưu đãi vùng phù hợp. Xác định ngay các dự án có tính chất liên kết, phát triển vùng. Tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư và kết nối doanh nghiệp. Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính nghiên cứu, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong quý IV năm 2023 về việc thành lập quỹ đầu tư phát triển hạ tầng.

Tại hội nghị lần thứ nhất Hội đồng điều phối vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh, cần phải xác định sản phẩm chiến lược của vùng, sản phẩm chiến lược của địa phương, của tiểu vùng; phải xác định cơ chế làm việc, không mang tính hành chính, thể hiện trách nhiệm nhiệt huyết, xác định những công việc đã đặt ra phải làm ngay, những việc trong kế hoạch thì phải thực hiện. Cần gắn kết các tỉnh trong vùng, các khâu chỉ đạo của Trung ương và địa phương, với tiêu chí lựa chọn công việc là nhìn góc độ liên vùng, đóng góp vào sự phát triển của Quốc gia.

Đánh giá cao dự thảo kế hoạch 6 tháng năm 2023, Phó Thủ tướng đề nghị, cần tính toán kế hoạch phát huy các tiềm năng lợi thế, tối ưu lợi thế tiểu vùng. Phải khẩn trương xây dựng Quy hoạch vùng, tập trung quy hoạch giao thông, tạo nên kết nối, liên thông, hỗ trợ, phát huy lợi thế lẫn nhau và giảm đi các xung đột giữa các địa phương trong vùng. Quy hoạch vùng phải xác định lợi thế, sản phẩm của địa phương, tiểu vùng; phải tính toán đến việc phát huy thế mạnh của địa phương và của vùng.

Đối với nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng điều phối vùng Tây Nguyên gồm: Nghiên cứu, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ về phương hướng, giải pháp, cơ chế, chính sách thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ tại Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 06/10/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển KT-XH và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Đó là điều phối các hoạt động lập, điều chỉnh và tổ chức thực hiện Quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh trong Vùng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Nghiên cứu, đề xuất về thể chế, cơ chế, chính sách phát triển bền vững vùng Tây Nguyên, thúc đẩy liên kết vùng, tiểu vùng bảo đảm các quy định, cơ chế, chính sách liên kết vùng, tiểu vùng được thực hiện đồng bộ, nhất quán, hiệu quả, kỷ luật, kỷ cương.

Tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư, huy động nguồn lực, thu hút đầu tư; điều phối việc sử dụng nguồn vốn đầu tư công để định hướng, dẫn dắt các nguồn lực đầu tư ngoài nhà nước (FDI, vốn doanh nghiệp, tư nhân), thúc đẩy đầu tư theo phương thức hợp tác công tư (PPP) trong phát triển hạ tầng chiến lược, cấp bách, quan trọng của vùng…