Nông dân Tây Bắc tập trung sản xuất vụ đông

Lào Cai: Đẩy mạnh sản xuất vụ đông theo hướng hàng hóa

Vụ đông 2022, toàn tỉnh dự kiến gieo trồng 4.270 ha, gồm hơn 2.782 ha rau, đậu các loại; 1.083 ha ngô; 294 ha khoai lang; 100 ha khoai tây...

Ngay sau khi thu hoạch xong lúa mùa, người dân các xã vùng cao của huyện Mường Khương đã tập trung làm đất để sản xuất vụ đông. Tính đến trung tuần tháng 10, người dân thị trấn Mường Khương và các xã Nấm Lư, Cao Sơn, Lùng Khấu Nhin… đã gieo trồng được 60 ha rau các loại.

Cơ giới hoá khâu làm đất sản xuất vụ đông. Ảnh: Báo Lào Cai

Ông Lê Thanh Hoa, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mường Khương cho biết: Với lợi thế về đất đai và khí hậu, nhiều năm trở lại đây, Mường Khương xác định vụ đông là vụ sản xuất quan trọng góp phần nâng cao giá trị thu nhập trên đơn vị canh tác và tăng trưởng của ngành nông nghiệp. Chính vì vậy, huyện xác định nhóm cây chủ lực vụ đông, gồm ngô, khoai tây, khoai lang, rau đậu các loại. Trên cơ sở đó, huyện chỉ đạo các ngành chuyên môn hướng dẫn bà con kỹ thuật canh tác, bố trí hợp lý cây trồng có giá trị kinh tế cao, gắn sản xuất với tiêu thụ, chú ý trồng rải vụ đối với cây rau nhằm giảm áp lực tiêu thụ.

Là địa phương có diện tích sản xuất vụ đông năm 2022 lớn nhất tỉnh, Văn Bàn đã ưu tiên các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, gắn với liên kết sản xuất và có thị trường tiêu thụ ổn định, như rau, đậu các loại, ngô ngọt, ngô nếp, khoai lang. “UBND huyện đã ban hành kế hoạch sản xuất cây trồng vụ đông năm 2022, chỉ đạo các xã, thị trấn sau khi thu hoạch lúa mùa, triển khai ngay khâu làm đất, tiến hành gieo trồng cây vụ đông để đảm bảo khung thời vụ tốt nhất. Đến thời điểm này, Văn Bàn đã gieo trồng được 250 ha cây vụ đông, chủ yếu là ngô và rau, đậu các loại” - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Văn Bàn Nguyễn Hữu Thiện cho biết.

Không chỉ Văn Bàn, Mường Khương, mà các địa phương trong tỉnh cũng đang tập trung đẩy mạnh sản xuất vụ đông. Nét mới vụ đông năm nay đó là các địa phương vùng cao đã tăng cường công tác chỉ đạo sản xuất, định hướng quy mô sản xuất và bố trí hợp lý cơ cấu cây trồng. Mở rộng diện tích sản xuất các loại cây thuận tiện trong vận chuyển và bảo quản lâu dài, như khoai tây, khoai lang, cà chua, su hào, củ cải...; thực hiện luân canh, xen canh, rải vụ các loại rau ăn lá, tăng cường đầu tư chăm sóc để nâng cao năng suất, đảm bảo nguồn cung, hạn chế tình trạng dư thừa trong thời gian chính vụ. Cùng với đó, huy động, lồng ghép các nguồn vốn khác nhau để thực hiện hỗ trợ sản xuất; đồng thời khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia đầu tư sản xuất vụ đông, liên kết chế biến, tiêu thụ sản phẩm.

Yên Bái nâng cao năng suất, giá trị sản xuất vụ đông

Vụ đông năm 2022, toàn tỉnh phấn đấu gieo trồng gần 10.000 ha với định hướng bố trí thời vụ, cơ cấu giống phù hợp, áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật nhằm tránh thiên tai, tăng năng suất, sản lượng, tạo thêm giá trị kinh tế cho nông dân.

Vụ đông có vai trò quan trọng trong tận dụng diện tích sản xuất để góp phần tăng thu nhập cho người dân, đảm bảo nhu cầu thực phẩm tại chỗ, phục vụ chăn nuôi. Vì vậy, những năm qua, các địa phương trong tỉnh luôn chú trọng phát triển cây vụ đông, đặc biệt là ngô đông trên đất 2 vụ lúa. Trong đó, vụ đông 2021, toàn tỉnh sản xuất được 10.552 ha, đạt 106,4% so với kế hoạch, sản lượng đạt 68.996 tấn. 

Cây ngô đông vẫn giữ vai trò cây trồng chủ lực ở hầu hết các địa phương trong tỉnh. Ảnh: Báo Yên Bái

Các địa phương đưa vào gieo trồng 5.704 ha ngô, sản lượng đạt 19.176,5 tấn; trên 1.103 ha khoai lang, sản lượng đạt 5.932 tấn; rau, đậu các loại đạt trên 3.520 ha, sản lượng đạt 43.086 tấn. Sản xuất vụ đông đã đem về cho nông dân toàn tỉnh khoảng 500 tỷ đồng. 

Trong sản xuất vụ đông, ghi nhận một số mô hình cho hiệu quả kinh tế cao như mô hình trồng giống rau cải mầm đá tại bản Hua Khắt, xã Nậm Khắt, huyện Mù Cang Chải của Hợp tác xã Sản xuất nấm ăn và nấm dược liệu Mù Cang Chải. 

Với 7 ha đất trồng cải mầm đá, vốn đầu tư 150 triệu đồng/ha, năng suất 30 tấn/ha, vụ đông vừa qua, HTX đã thu hoạch được trên 200 tấn rau thương phẩm, bán với giá 20.000 -30.000 đồng/kg, doanh thu khoảng 600 triệu đồng/ha, mở ra hướng phát triển kinh tế hiệu quả tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn. 

Mô hình liên kết sản xuất ớt xuất khẩu tại thị trấn Nông trường Trần Phú, huyện Văn Chấn với quy mô 1,5 ha và tại xã Thanh Lương, thị xã Nghĩa Lộ 5 ha do Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp Quỳnh Anh liên kết với các hộ sản xuất và tiêu thụ sản phẩm sau khi trừ  chi phí mỗi héc - ta cho lãi 15 triệu đồng. 

Mặc dù hiệu quả từ sản xuất vụ đông đã thấy rõ, song diện tích sản xuất vụ đông đã giảm dần qua các năm. Đặc biệt, vụ đông năm 2021 do ảnh hưởng dịch Covid-19 nên sản xuất nông nghiệp gặp những bất lợi, sức ép đối với hoạt động sản xuất, lưu thông, kinh doanh vật tư nông nghiệp, tiêu thụ sản phẩm nông lâm sản như rau, hoa quả... có giá tiêu thụ chưa cao. 

Cùng đó, giá cả các loại vật tư nông nghiệp tăng cao, đặc biệt là giá các loại phân bón vô cơ đã ảnh hưởng rất nhiều đến việc đầu tư thâm canh của nông dân, giá thành sản xuất tăng cao, lợi nhuận giảm. Quy mô sản xuất còn manh mún dẫn đến khó thu hút doanh nghiệp tham gia liên kết. Cơ giới hóa và hiệu quả một số cây trồng chưa cao, chưa đủ sức hấp dẫn với nông dân. Nguồn lao động nông nghiệp ở nông thôn thiếu, đa số là lao động cao tuổi; tình trạng thiếu hụt lao động trẻ, khỏe ở nông thôn rơi vào thời điểm đầu vụ gieo trồng vụ đông và thu hoạch lúa mùa sớm cũng gây khó khăn cho tiến độ làm đất và thời vụ gieo trồng. 

Với định hướng phát triển sản xuất vụ đông theo chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với nâng cao giá trị, phát triển bền vững, vụ đông năm 2022, các địa phương tiếp tục xác định là vụ sản xuất đặc biệt quan trọng đối với tăng trưởng của ngành nông nghiệp cho năm tiếp theo và tăng thu nhập cho nông dân. Toàn tỉnh sẽ phấn đấu gieo trồng trên 9.742 ha cây vụ đông các loại. 

Trong cơ cấu cây trồng thì cây ngô vẫn là chủ lực với diện tích 5.600 ha nhằm đáp ứng mục tiêu tăng sản lượng lương thực có hạt và sản xuất cung cấp thức ăn chăn nuôi để phòng chống đói, rét cho đại gia súc; cây khoai lang 1.017 ha, năng suất phấn đấu 55,92 tạ/ha, sản lượng 5.685 tấn; cây rau các loại 3.125 ha, sản lượng trên 37.000 tấn. 

Trong sản xuất cây vụ đông, khó khăn lớn nhất là điều kiện thời tiết và lịch thời vụ. Do đó, các địa phương đã có kế hoạch bố trí cơ cấu trà lúa lúa mùa sớm trong khung thời vụ tốt nhất để giải phóng đất cho vụ đông. Dự kiến, từ nay đến hết tháng 9/2022 sẽ có khoảng 10.000 ha có khả năng thu hoạch để làm vụ đông. 

Để  hoàn thành mục tiêu sản xuất vụ đông, ngành nông nghiệp yêu cầu các địa phương cần bố trí thời vụ, cơ cấu giống phù hợp, áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật nhằm né tránh thiên tai, phát huy lợi thế, giảm tối đa chi phí, đạt hiệu quả sản xuất cao nhất; đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị đất, làm đất; áp dụng các biện pháp kỹ thuật gieo trồng đúng thời vụ, nhất là nhóm cây ưa ấm, trồng càng sớm càng tốt theo phương châm khẩn trương thu hoạch lúa mùa và gieo trồng ngay cây vụ đông. 

Đối với các loại cây rau màu, chú trọng trồng rải vụ nhằm giảm áp lực tiêu thụ và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng tăng cao trong dịp tết Nguyên đán. Đẩy mạnh sản xuất rau ở những vùng quy hoạch, vùng sản xuất tập trung; sản xuất đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và nâng cao giá trị thu nhập. 

Cùng đó, các địa phương tăng cường áp dụng các tiến bộ kỹ thuật, bổ sung các giống mới nhằm nâng cao năng suất, giá trị trong sản xuất vụ đông; xây dựng mô hình liên kết tổ chức sản xuất vụ đông theo chuỗi giá trị để tạo ra vùng sản xuất chuyên canh tập trung theo hướng an toàn mang lại hiệu quả kinh tế cao cho các đối tác tham gia trong chuỗi như: nông dân, doanh nghiệp, người tiêu dùng.

Người dân Điện Biên tích cực triển khai sản xuất vụ đông

Nhiều năm nay, vụ đông đã trở thành vụ sản xuất chính, góp phần nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp và thu nhập cho nông dân. Để khuyến khích người dân đẩy mạnh sản xuất vụ đông, ngành Nông nghiệp tỉnh cũng như các địa phương đã chủ động, linh hoạt triển khai thực hiện sớm kế hoạch sản xuất. Vì vậy, ngay sau khi thu hoạch xong diện tích lúa mùa, nông dân khẩn trương gieo trồng cây màu vụ đông bảo đảm khung thời vụ theo hướng dẫn của đơn vị chuyên môn và chính quyền cơ sở.

Sau khi thu hoạch lúa mùa, gia đình chị Lò Thị Oanh, bản Pom Loi, phường Nam Thanh (TP. Điện Biên Phủ) đã tập trung nhân lực ra đồng để gieo ngô vụ đông. Với gia đình chị Oanh, vụ đông đã trở thành vụ sản xuất chính từ nhiều năm trở lại đây, không chỉ giúp có thêm thu nhập mà còn tạo ra lượng lớn nguồn thức ăn phục vụ chăn nuôi.

Chị Lò Thị Oanh cho biết: “Vụ đông năm nay, gia đình tôi trồng hơn 2.000m2 ngô trên đất lúa 2 vụ. Để kịp thời vụ, hiện nay gia đình đang tập trung xuống giống".

Là một trong những địa phương có diện tích trồng rau vụ đông lớn của tỉnh, thời điểm này bà con nông dân huyện Điện Biên đang tích cực sản xuất các loại rau màu vụ đông để kịp thời cung cấp nguồn rau xanh phục vụ thị trường.

Chị Nguyễn Thị Hằng, người dân xã Pom Lót (huyện Điện Biên) cho biết: Trước đây, tôi chưa quan tâm sản xuất vụ đông theo hướng hàng hóa, chủ yếu là cung cấp cho gia đình. Vài năm gần đây, gia đình đã tập trung sản xuất cây vụ đông vì đây là vụ mang lại thu nhập cao và ổn định trong năm. Hiện nay tôi đang tập trung phủ bạt ni lông để xuống giống các loại bầu, bí, su hào, bắp cải... cho kịp thời vụ.

Vụ đông năm 2022 - 2023, toàn tỉnh dự kiến gieo trồng 1.837ha cây trồng các loại, chủ yếu trên địa bàn các huyện: Điện Biên (hơn 950ha), Nậm Pồ (160ha), Tủa Chùa (130ha), Mường Ảng (120ha)... Về cơ cấu cây trồng chủ yếu là các loại rau (hơn 1.380ha); ngô (274ha); khoai lang (gần 124ha); lạc (40ha)... Trong đó, diện tích cây trồng trên đất chuyên màu, đất bãi chiếm 67,4%; trên đất lúa 1 vụ chiếm 21% và đất lúa 2 vụ 11,6%. Dự kiến tổng sản lượng ước đạt 27.826 tấn; trong đó sản lượng ngô đạt hơn 970 tấn, khoang lang đạt hơn 1.600 tấn, rau màu các loại gần 25.050 tấn...

Để chuẩn bị sản xuất rau màu vụ đông, nông dân xã Thanh Hưng (huyện Điện Biên) đang làm đất, gieo các giống rau xanh ngắn ngày cung cấp cho thị trường. Trong ảnh: Bà Nguyễn Thị Gái, Đội 1 chuẩn bị đất để gieo các loại rau cải.

Để đạt được mục tiêu trên, ngành Nông nghiệp và các huyện, thị, thành phố tập trung chỉ đạo người dân tổ chức thu hoạch nhanh, gọn diện tích lúa và cây trồng vụ mùa, đồng thời tạo quỹ đất để gieo trồng cây vụ đông trong khung thời vụ. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phố tích cực, chủ động xây dựng kế hoạch, phương án sản xuất vụ đông 2022 phù hợp với thực tế địa phương; tuyên truyền, vận động nông dân sản xuất cây vụ đông theo hướng tập trung, có hợp đồng liên kết, thị trường tiêu thụ sản phẩm; đặc biệt là nhu cầu rau, đậu trong những tháng cuối năm và tết Nguyên đán.

Đồng thời, theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, bố trí cơ cấu giống phù hợp (sản xuất thiên về cây trồng ưa lạnh); dùng các giống ngắn ngày, có thể bảo quản, chế biến sau thu hoạch. Về thời vụ đối với cây ưa ấm gieo trồng trước tháng 9/2022 và dùng giống ngắn ngày như: ngô, đậu tương...; cây ưa lạnh gieo trồng sau tháng 9/2022 như: khoai tây, súp lơ, bắp cải... Căn cứ điều kiện thời tiết và thời điểm thu hoạch xác định thời gian gieo trồng cho phù hợp với từng loại cây trồng, từng chân đất.

Cùng với đó, tăng cường sản xuất liên kết; rải vụ, không trồng dồn dập cùng đợt để tránh tồn hàng rớt giá; chỉ đạo, hướng dẫn nông dân thu gom rơm rạ, sản phẩm phụ khác từ nông nghiệp để ủ phân hữu cơ; thực hiện quy trình sản xuất an toàn theo hướng GAP... Thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn nông dân chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh hại để cây sinh trưởng phát triển đảm bảo năng suất, chất lượng.