Hiệu quả từ cánh đồng mẫu ở Cẩm Xuyên

Xác định mục tiêu kép rõ ràng: vừa chống dịch vừa đẩy mạnh phát triển kinh tế, chính quyền và nhân dân huyện Cẩm Xuyên tiếp tục triển khai phá bỏ nhiều bờ thửa manh mún để tạo thành nhiều ô ruộng lớn. Mở rộng thêm nhiều cánh đồng mẫu mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt trên địa bàn.

 

Sau khi kiểm tra tại một số cánh đồng mẫu triển khai trong vụ xuân 2021, đánh giá năng suất trên các diện tích này bình quân ước đạt 70 tạ/ha, huyện Cẩm Xuyên cũng đã chỉ đạo các xã đánh giá năng suất ban đầu. Theo đó, năng suất bình quân của toàn huyện dự kiến ước đạt 62 tạ/ha, cao hơn vụ xuân năm 2020 khoảng 10 tạ/ha và cao hơn vụ hè thu khoảng 8 tạ/ha.

 

Vụ đông xuân 2021, Cẩm Xuyên là địa phương có năng suất lúa đạt cao nhất tỉnh (dự ước đạt 62 tạ/ha) và tiến độ thu hoạch (tính trên đơn vị diện tích) cũng nhanh nhất tỉnh. Theo giới chuyên môn, bên cạnh các yếu tố thuận lợi về giống, thời tiết, phân bón… thì Cẩm Xuyên có thế mạnh vượt trội hơn so với các địa phương khác đó là có diện tích ô thửa lớn trên đồng ruộng.

 

Theo Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Cẩm Xuyên, vụ xuân năm 2021, toàn huyện thực hiện phá bờ thửa nhỏ thêm 700 ha ở tất cả các xã/thị trấn. Trên những cánh đồng mẫu được hình thành sau phá bờ thửa, địa phương đưa vào sản xuất đồng nhất một loại giống, chủ yếu là các giống: ADI 168, Bắc Hương 9, VNR 20... Những cánh đồng mẫu sau phá bờ thửa nhỏ đang cho hiệu quả năng suất cao, hứa hẹn những vụ mùa bội thu.

Việc thực hiện “phá bờ thửa nhỏ, hình thành ô thửa lớn” trên đồng ruộng Cẩm Xuyên cho thấy hiệu quả kinh tế tăng từ 15 - 20% so với sản xuất truyền thống.

Riêng xã Cẩm Thành làm điểm mô hình vào năm 2017, theo đó, mô hình thí điểm tại xã Cẩm Thành trên diện tích 72 ha với 1.550 thửa ban đầu. Sau khi thực hiện phá bờ thửa nhỏ hình thành ô thửa lớn, số thửa chỉ còn 77 thửa (giảm 1.473 thửa).

Ngoài việc tăng thêm diện tích, trong quá trình làm đất, thu hoạch giảm được 30% chi phí xăng dầu, thời gian so với trước đây. Tính chung, hiệu quả kinh tế tăng 250.000 đồng/sào so với khi sản xuất ở nhiều thửa.

Sau thành công của xã điểm Cẩm Thành, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh từ vụ sản xuất 2018 đến vụ hè thu 2020, huyện Cẩm Xuyên tiếp tục triển khai trên địa bàn 15 xã, thị trấn, diện tích đạt 740 ha với gần 700 thửa (chiếm 7,5% tổng diện tích sản xuất lúa toàn huyện). Một số xã như: Cẩm Thành, Nam Phúc Thăng, Cẩm Bình đã phá bờ nhỏ đạt 30% diện tích sản xuất.

 

Anh Trần Danh Quyền, trú tại thôn Tân An, xã Cẩm Bình, huyện Cẩm Xuyên chia sẻ: Gia đình tôi làm 2,5 ha lúa. Việc phá bờ thuở nhỏ có rất nhiều ưu điểm giúp công việc đồng áng của gia đình ngày càng thuận lợi hơn. Gieo cấy, gặt hái nhanh, gọn, lại đỡ chuột bọ phá hoại.

Bà Nguyễn Thị Hồng, trú tại thôn Yên Bình, xã Cẩm Bình, huyện Cẩm Xuyên cho biết: Gia đình tôi làm hơn 1ha lúa, từ lúc phá bờ thửa nhỏ đến nay công việc đồng áng thuận lợi hơn rất nhiều. Từ đổ phân, làm cỏ, be bờ đến cày, gặt đều giảm được rất nhiều chi phí và nhân công.

 

Nói về hiệu quả của việc sản xuất lúa trên cánh đồng lớn, bà Trần Thị Trang, cán bộ Trung tâm Ứng dụng KHKT huyện Cẩm Xuyên cho biết: “Sở dĩ người dân nhiệt tình nhân rộng mô hình cánh đồng mẫu bởi khi làm mô hình này sẽ có nhiều cơ chế hỗ trợ trồng lúa. Nhà nước hỗ trợ sẽ định hướng cho nông dân làm cùng một loại giống, trên cùng một diện tích. Nếu trước đây là 10 ruộng nhỏ với nhiều bờ ngang, dọc thì nay gộp lại thành một ruộng lớn với 4 bờ. Như vậy, sẽ rất thuận lợi cho việc gieo trồng, bà con rút ngắn được ngày công, tiết kiệm được chi phí thuốc bảo vệ thực vật, thuốc diệt chuột… nâng cao năng suất. Riêng vụ hè thu này Cẩm Xuyên cơ giới hóa gần hết, với diện tích gần 9.600 ha nhưng chỉ gieo xạ trong vòng 1 tuần là xong”.

Khắc phục khó khăn, phấn đấu hoàn thành mục tiêu kép

Khi được hỏi về những khó khăn trong quá trình thực hiện cánh đồng lớn, ông Lê Văn Danh, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Cẩm Xuyên chia sẻ: Hiện nay, mặc dù dịch Covid-19 đã tạm ổn trên địa bàn nhưng nhiệm vụ phòng chống dịch vẫn được địa phương quyết liệt thực hiện song song với nhiệm vụ phát triển kinh tế. Phải nói rằng, lúc mới bắt đầu chúng tôi vấp phải rất nhiều khó khăn vì Cẩm Xuyên là một địa hình không bằng phẳng, đặc biệt, các vùng có ruộng bậc thang, nơi quá cao nơi lại quá thấp, trũng, người dân không đủ năng lực thực hiện. Vì thế, trong quá trình cải tạo với những địa bàn cao phải thuê máy múc từ chỗ cao sang chỗ thấp, kinh phí cải tạo mặt bằng rất lớn.

 

 

Hệ thống kênh mương nội đồng không đồng bộ, mùa khô hạn nhiều vùng nước tưới tiêu không đủ làm ảnh hưởng rất nhiều đến năng suất, chất lượng mùa vụ. Ngoài ra, một phần do tập quán sinh hoạt của người dân từ trước tới nay, mồ mả nhiều, chôn cất lung tung, lẻ tẻ nhiều nơi không theo quy hoạch cụ thể. Do đó, giờ muốn làm được cánh đồng lớn buộc phải cất bốc và quy tập lại. Khi chúng tôi triển khai mô hình nhiều hộ gia đình không hợp tác, gây nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, nhờ sự cố gắng, nỗ lực vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự chỉ đạo sát sao của các ban ngành, đoàn thể từ huyện, xã, thôn và sự đồng lòng nhất trí của toàn thể bà con nhân dân cùng đồng loạt ra quân nên từ năm 2017 đến nay, Cẩm Xuyên đã gặt hái được nhiều kết quả khả quan. Người dân ý thức được giá trị từ những cánh đồng mẫu mang lại.

 

Hiện, huyện Cẩm Xuyên đang chỉ đạo người dân sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ nhằm nâng cao giá trị cho những cánh đồng mẫu. Đất đai được cải tạo lại tơi xốp hơn, hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường.

Trao đổi với chúng tôi, bà Trần Thị Vinh, người dân thôn Quốc Tiến, xã Cẩm Duệ vui vẻ nói: “Mặc dù làm theo mô hình hữu cơ trên cánh đồng mẫu bà con nhân dân sẽ vất vả hơn, kỳ công hơn trong việc sản xuất vì bón phân sẽ bón nhiều hơn, làm đồng, làm cỏ sẽ nhiều công hơn nhưng ngược lại có được những tấn lúa sạch, chất lượng thì chúng tôi sẵn sàng. Ai cũng phấn khởi vì những đổi thay tích cực, có chiều sâu trên quê hương”.

Bằng sự tích cực lao động trên cánh đồng, nhất định, bà con Cẩm Xuyên sẽ có thêm một vụ lúa bội thu.

 

(Bài viết tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ)

Hoàng Hằng