Khóc ròng vì muối

Do giá thấp, đầu ra khó khăn, diêm dân xã Cát Minh còn tồn đọng 1.000 tấn muối.

Giá giảm mạnh, tiêu thụ khó khăn

Trên đồng muối Đề Gi thuộc địa bàn các xã Cát Minh, Cát Khánh (huyện Phù Cát); và các xã Mỹ Cát, Mỹ Chánh, Mỹ Thành (huyện Phù Mỹ), dù trời nắng, thuận lợi cho làm muối nhưng diêm dân đã  thu dọn các dụng cụ, phương tiện sản xuất để kết thúc sớm vụ muối năm nay, vì càng làm càng lỗ do đầu ra sản phẩm tắc.

Đã vào cuối vụ sản xuất nhưng giá muối giảm liên tục, làm cho nhiều diêm dân nản lòng. Hiện tại, giá muối đất (sản xuất thủ công) ở mức 350 - 400 đồng/kg, giảm 200 - 300 đồng/kg so với đầu vụ; giá muối sạch (muối trải bạt) 700 - 800 đồng/kg, giảm 400 đồng/kg. Giá muối đã thấp nhưng việc tiêu thụ cũng rất khó khăn, lượng muối tồn đọng còn khá lớn.

Ông Nguyễn Văn Lượng, ở thôn Đức Phổ 1, xã Cát Minh, tâm sự: Cách đây 2 năm, giá muối có lúc lên đến 1.200 - 1.300 đồng/kg, diêm dân  khấp khởi mừng. Vậy mà không hiểu sao, 2 vụ muối gần đây, giá muối liên tục sụt giảm khiến ai cũng nản lòng. Nhiều người sản xuất không có lãi đành bấm bụng bỏ hoang ruộng muối và tìm công việc khác để mưu sinh. Từ đầu vụ sản xuất đến nay, với 300m2 ruộng muối, gia đình thu hoạch được khoảng 20 tấn muối, tăng gần 5 tấn so với các vụ trước, nhưng thu nhập chưa được 10 triệu đồng. Với mức giá 400 đồng/kg như thời điểm hiện tại, mỗi tấn muối diêm dân lỗ gần 2 triệu đồng.

Không giấu được nỗi thất vọng, bà Nguyễn Thị Hồng,  ở thôn Đức Phổ 2, xã Cát Minh, cho biết thêm: “Tôi làm muối hơn 20 năm nay nhưng chưa bao giờ thấy cảnh người làm muối gặp khó khăn như thời điểm này. Trong khi giá các mặt hàng nhu yếu phẩm tăng mạnh thì giá muối lại rớt thảm. Đầu vụ, giá muối từ 550 - 600 đồng/kg, diêm dân có lãi chút đỉnh; nhưng  nay, giá chỉ còn 350 - 400 đồng/kg khiến nhiều hộ lâm vào cảnh khó khăn. Gia đình tôi sản xuất 200 m2 ruộng muối, nhưng từ đầu vụ đến nay chỉ thu được gần 7 triệu đồng, chưa đủ trả tiền thuê nhân công gánh muối, lấy đâu có lãi”.

Ông Trần Văn Thý, cán bộ văn phòng UBND xã Cát Khánh, cho biết: Không chỉ giá muối giảm mạnh, hiện nay đầu ra của hạt muối cũng đang lâm vào tình trạng bế tắc. Trên cánh đồng của các xã Cát Khánh, Cát Minh hiện chỉ có 2 thương lái tham gia thu mua đưa đi tiêu thụ với sản lượng 1-2 tấn/ngày, do đó không thể giải quyết hết lượng muối tồn đọng. Trên địa bàn xã Cát Khánh, lượng muối tồn đọng chưa tiêu thụ được lên đến 700 tấn.

Ông Nguyễn Thanh Hưng, Phó chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản - đơn vị được Sở Nông nghiệp và PTNT Bình Định giao quản lý lĩnh vực sản xuất, chế biến muối, cho biết: Năm nay thời tiết thuận lợi cho nghề muối, diêm dân được mùa với sản lượng muối  khá cao. Đến giữa tháng 8, với diện tích sản xuất gần 200ha, diêm dân trên địa bàn tỉnh thu hoạch được trên 19.500 tấn, bao gồm 17.775 tấn muối đất và 1.726 tấn muối sạch; trong đó, Phù Cát 10.150 tấn, Phù Mỹ 8.907 tấn, Tuy Phước 444 tấn. Tuy nhiên, do đầu ra không thuận lợi nên Bình Định hiện còn tồn trên 4.000 tấn muối. Trong đó,  Mỹ Thành còn tồn 1.250 tấn, Mỹ Chánh 1.200 tấn, Cát Minh 1.000 tấn…

Chưa thể thực hiện thu mua tạm trữ muối

Theo ngành chức năng, nguyên nhân làm cho giá muối năm nay trên địa bàn Bình Định xuống thấp và khó tiêu thụ là do các tỉnh phía Nam được mùa muối. Bên cạnh đó, chất lượng muối sản xuất tại các đồng muối trong tỉnh khá thấp do chủ yếu sản xuất bằng phương pháp thủ công, muối lẫn tạp chất nhiều, không thể sử dụng trong chế biến công nghiệp. Việc tiêu thụ muối của diêm dân hiện vẫn do thương lái thu mua là chủ yếu. Do vậy, tình trạng ép cấp, ép giá trong thu mua muối thường xuyên xảy ra.

Để giúp diêm dân tháo gỡ khó khăn, đảm bảo sản xuất muối có lãi, trong tháng 6/2016, Phó thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã có văn bản yêu cầu Bộ Nông nghiệp và PTNT chỉ đạo Tổng Công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1) tổ chức thu mua, tạm trữ muối cho diêm dân trên địa bàn toàn quốc. Việc mua tạm trữ muối thực hiện theo cơ chế thị trường và đảm bảo mục tiêu bình ổn giá muối trên thị trường giúp cho người sản xuất tiêu thụ muối với giá có lợi.  Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Nông nghiệp và PTNT, UBND các tỉnh, thành phố có sản xuất muối kiểm tra, giám sát việc mua muối tạm trữ; chỉ đạo các doanh nghiệp sản xuất hóa chất ưu tiên sử dụng muối trong nước nếu đáp ứng được yêu cầu chất lượng cho sản xuất hóa chất và giá cả không quá cao so với muối nhập khẩu.

Phó thủ tướng yêu cầu doanh nghiệp thu mua muối phải ưu tiên cho các địa phương có sản lượng muối tồn kho lớn, quá trình thu mua phải công khai giá mua, đảm bảo mục tiêu bình ổn giá, giúp diêm dân tiêu thụ muối với giá có lãi từ 30% trở lên.

Chỉ đạo của Phó thủ tướng là vậy, nhưng đến thời điểm này, Vinafood 1 chưa triển khai việc thu mua tạm trữ muối cho diêm dân Bình Định. 

Theo ông Nguyễn Thanh Hưng, do sản lượng muối tồn đọng trên địa bàn toàn quốc khá lớn nên đến thời điểm này, Vinafood 1 mới chỉ thực hiện việc thu mua tạm trữ muối tại Ninh Thuận, TP. Hồ Chí Minh, Bến Tre, Bạc Liêu. Còn tại Bình Định, qua tìm hiểu của chi cục, việc thu mua tạm trữ sẽ thực hiện vào đợt 2 (thời gian thực hiện từ tháng 9 đến tháng 12/2016).

Trước mắt, Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Bình Định lên danh sách các hộ gia đình diêm dân để đề xuất UBND tỉnh hỗ trợ gạo với mức 15kg/người/tháng (thời gian hỗ trợ 3 tháng).

“Về lâu dài, ngành nông nghiệp và PTNT Bình Định sẽ tiến hành quy hoạch lại các vùng sản xuất muối tập trung, hỗ trợ vốn, công nghệ giúp diêm dân sản xuất muối sạch, nhằm nâng cao năng suất, hiệu quả sản xuất muối”, ông Hưng nói.

Phú Mỹ