Khởi nghiệp từ OCOP, cơ hội cho người trẻ ở Hà Tĩnh

Cơ hội cho người trẻ

Mạnh dạn rời bỏ thành phố lớn với công việc ổn định, thu nhập cao, cùng nhau về quê nhà ở Hương Sơn (Hà Tĩnh) khởi nghiệp từ đặc sản nhung hươu, vợ chồng Nguyễn Khắc Huân đang dần chứng minh con đường trở về của bản thân là lựa chọn đúng đắn.

Vợ chồng Anh Nguyễn Khắc Huân (SN 1993) khởi nghiệp thành công với sản phẩm chế biến từ đặc sản nhung hươu.

Những ngày đầu thay đổi môi trường sống và làm việc về quê bắt tay vào khởi nghiệp với nghề chăn nuôi và sản xuất nên mọi thứ với Huân cực kỳ mới mẻ. Huân phải học từ cách chăm sóc hươu, cách vận hành máy móc, thiết kế bao bì sản phẩm và chuẩn hoá quy trình sản xuất cho từng loại sản phẩm. Dù sinh ra trong gia đình có kinh nghiệm nuôi hươu 30 năm nhưng trong suy nghĩ của Huân không thể chỉ nối tiếp “truyền thống” nuôi hươu bán nhung dưới dạng thô mà phải tìm hướng đi mới.

 Để sản phẩm nhung hươu đạt năng suất cao, Huân lặn lội khắp địa bàn huyện Hương Sơn để tuyển chọn những con hươu nòi, có cặp sừng to về làm giống. Ngoài các sản phẩm truyền thống như nhung hươu tươi, Huân còn chế biến sâu các sản phẩm như: nhung hươu khô tán bột, nhung hươu tươi thái lát, cao xương hươu, rượu nhung.

Sau 5 tháng hoạt động, Nhung Hươu Việt đã đạt doanh thu 1 tỷ đồng/tháng, lãi từ 15-20%. Tháng 2/2022, sản phẩm Nhung Hươu Việt gồm bột nhung hươu Việt Gold và cao xương hươu Việt Gold đạt chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh, mở ra cơ hội giới thiệu sản phẩm chất lượng đến tay người tiêu dùng. Đến nay, sản phẩm đã có chỗ đứng và có được tệp khách hàng đáng kể.

Công ty hiện đang sở hữu dây chuyền sản xuất hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc tế HACCP (những nguyên tắc được sử dụng trong việc thiết lập hệ thống quản lý an toàn thực phẩm), ISO 22000. Nhà máy ước đạt công suất hơn 100 nghìn sản phẩm/năm, tạo công ăn việc làm cho 10 nhân viên với mức lương bình quân 6-8 triệu đồng/người/tháng. Bên cạnh đó, với việc phát triển kênh bán hàng online, vợ chồng Huân đã tạo thu nhập từ 3 đến 10 triệu đồng/tháng cho nhiều cộng tác viên bán các sản phẩm của công ty.

Ngoài phát triển đàn hươu của gia đình, sử dụng 100% nguyên liệu của quê hương, Huân còn ký hợp đồng thu mua sản phẩm nhung hươu cho bà con, giúp người chăn nuôi tăng đàn, nâng cao thu nhập.

Chị Nguyễn Thị Huyền Trang (SN 1992) - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Linh Trang (TP Hà Tĩnh) đã từng bước xây dựng và phát triển thương hiệu Trầm hương Tâm Thiên Hương đạt chuẩn OCOP 4 sao.

Bằng tình yêu và sự đam mê với trầm hương, chị Nguyễn Thị Huyền Trang (SN 1992), Giám đốc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Linh Trang (TP Hà Tĩnh) đã từng bước xây dựng và phát triển thương hiệu Trầm hương Tâm Thiên Hương trên thị trường. Đến thời điểm này, đây là thương hiệu trầm hương duy nhất trên địa bàn Hà Tĩnh đạt chuẩn OCOP 4 sao với các sản phẩm nụ trầm, nhang trầm.

Chị Huyền Trang chia sẻ: “Trước đây, tôi làm về mảng du lịch và bán vé máy bay nhưng vì đam mê với trầm, hơn nữa gia đình chồng lại ở Hương Khê và trồng cây dó trầm nên tôi quyết định thử sức với sản phẩm thế mạnh của quê hương. Năm 2019, chúng tôi bắt đầu thực hiện sản xuất. Đến đầu năm 2021, những sản phẩm đầu tiên được bán ra thị trường. Xác định hướng đi bền vững là sản xuất sạch, chất lượng, an toàn cho người sử dụng nên tất cả các sản phẩm trầm hương Tâm Thiên Hương đều được làm từ 100% trầm hương tự nhiên. Cuối năm 2021, sản phẩm của công ty được đánh giá đạt chuẩn OCOP 4 sao, giúp trầm hương Tâm Thiên Hương  khẳng định thương hiệu trên thị trường”.

Theo chị Huyền Trang, cùng với chất lượng, công ty còn chú trọng khâu thiết kế bao bì, mẫu mã sản phẩm để phù hợp với thị hiếu tiêu dùng. Bên cạnh phân phối cho các cửa hàng, đại lý trong và ngoài tỉnh, công ty đã tận dụng lợi thế của các nền tảng trực tuyến như fanpage, tiktok, shopee… để quảng bá sản phẩm và bán hàng. Đây cũng là kênh bán hàng chính để tiêu thụ sản phẩm của công ty.

Hà Tĩnh hiện có 239 sản phẩm OCOP 3 sao và 4 sao, trong đó nhiều sản phẩm được sở hữu bởi những chủ thể là người trẻ. Từ tiềm năng, thế mạnh của địa phương, nhiều thanh niên Hà Tĩnh đã tự tin khởi nghiệp và xây dựng thương hiệu, xây dựng sản phẩm đạt chuẩn OCOP và được thị trường đón nhận như: bánh đa vừng Nguyên Lâm của anh Lê Văn Duẩn (huyện Kỳ Anh), thực phẩm sạch Thủy Mộc của chị Trần Thị Quang Cảnh (Hương Sơn), giò chả của anh Nguyễn Hữu Duẩn (Thạch Hà)…

Ông Lê Xuân Tùng, Trưởng bộ phận OCOP, Văn phòng điều phối NTM Hà Tĩnh, cho biết: “Không chỉ năng động, sáng tạo, thế hệ trẻ còn có niềm đam mê, tinh thần khởi nghiệp cao, dám nghĩ, dám đổi mới. Họ là những người nhanh nhạy trong tiếp cận, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, quản trị doanh nghiệp; nhạy bén nắm bắt nhu cầu thị trường, thị hiếu người tiêu dùng để cải tiến chất lượng, mẫu mã sản phẩm và sáng tạo, nhanh nhạy trong thực hiện chuyển đổi số, phát huy thế mạnh của nền tảng số, thương mại điện tử để quảng bá, tiêu thụ sản phẩm. Đó là những lợi thế lớn trong xây dựng và phát triển sản phẩm của địa phương cũng như tham gia Chương trình OCOP.”.

Cũng theo ông Tùng, hướng phát triển của Chương trình OCOP trong thời gian tới là đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ số trong sản xuất và phát triển thị trường; xây dựng đội ngũ chủ thể OCOP đủ năng lực dẫn dắt người nông dân phát triển kinh tế, thay đổi tư duy phát triển; đẩy mạnh xúc tiến thương mại để người dân có cơ hội tìm kiếm bạn hàng, mở rộng quy mô sản xuất… Do vậy, vai trò của những chủ thể trẻ là rất quan trọng trong việc tạo động lực kết nối, phát triển sản phẩm mang bản sắc địa phương.

Cần sự đồng hành tích cực

Nhằm thúc đẩy phong trào khởi nghiệp thanh niên nói chung và khởi nghiệp từ Chương trình OCOP nói riêng, thời gian qua, các cấp, ngành, địa phương ở Hà Tĩnh đã có nhiều cơ chế hỗ trợ đoàn viên thanh niên, doanh nghiệp trẻ như: Hỗ trợ tiếp cận vốn vay ưu đãi; hỗ trợ quy trình thành lập tổ hợp tác, hợp tác xã; hỗ trợ đào tạo, tập huấn kỹ thuật; hỗ trợ xúc tiến thương mại, quảng bá và giới thiệu sản phẩm... Đặc biệt, các chương trình khởi nghiệp sáng tạo cũng có những cơ chế ưu tiên nhất định đối với các bạn trẻ khởi nghiệp từ các sản phẩm OCOP. Tuy nhiên, thách thức đối với thanh niên muốn khởi nghiệp thông qua Chương trình OCOP vẫn còn không ít bởi muốn biến ý tưởng sáng tạo thành hiện thực trong cuộc sống không phải là điều dễ dàng.

Trước hết  là vốn khởi nghiệp. Hầu hết các sản phẩm OCOP đòi hỏi quy mô sản xuất lớn, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất để nâng tầm giá trị sản phẩm, do đó, đòi hỏi nguồn vốn đầu tư lớn. Anh Lê Văn Duẩn, Giám đốc HTX Nguyên Lâm (xã Kỳ Giang, Kỳ Anh) chia sẻ: “Khó khăn lớn nhất đối với những người trẻ như chúng tôi khi khởi nghiệp bằng các sản phẩm đặc trưng của địa phương  là thiếu vốn để đầu tư sản xuất. Tôi đã phải vay mượn gần 2 tỷ đồng để mua sắm máy móc, thiết bị, dây chuyền đóng gói… Song, theo kế hoạch, năm 2023, chúng tôi sẽ mở rộng quy mô xưởng gấp đôi, cần số vốn tương đối lớn. Do đó, điều chúng tôi mong muốn là được sự hỗ trợ, tiếp cận các gói tín dụng ưu đãi để có vốn đầu tư mở rộng sản xuất”.

Bên cạnh vốn, việc khởi nghiệp bằng các sản phẩm đặc trưng của địa phương gặp khó khăn trong việc tiếp cận, mở rộng thị trường. Do mới bắt đầu khởi nghiệp, việc tạo dựng uy tín, tạo thị phần gặp không ít khó khăn khi hầu hết các sản phẩm cùng loại này của các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, quy mô hộ gia đình đã chiếm lĩnh thị trường truyền thống. Do đó, việc kết nối, tìm kiếm thị trường mới rất cần thiết. Vì vậy, để có đầu ra ổn định, bền vững cho sản phẩm thì rất cần sự đồng hành của các cấp, ngành về quảng bá, xúc tiến thương mại, nhất là kênh thương mại điện tử.

Bên cạnh đó, người trẻ khởi nghiệp từ sản phẩm OCOP còn băn khoăn trong việc xây dựng vùng nguyên liệu; mong muốn được tạo quỹ đất để mở rộng quy mô sản xuất, được “tiếp sức” đồng hành của các cấp, ngành, địa phương từ việc phát triển ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo OCOP đến việc xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, kế hoạch bao tiêu sản phẩm; hỗ trợ máy móc và đào tạo, tập huấn; kết nối, liên kết cùng lập nghiệp từ sản xuất, tiêu thụ theo hướng bền vững… Qua đó, giúp người trẻ phát huy được năng lực của mình, tận dụng lợi thế riêng có của địa phương để thúc đẩy phát triển kinh tế.