Nuôi lợn an toàn sinh học, hướng đi mới cho người chăn nuôi ở Quảng Bình

Thế nào là an toàn sinh học trong chăn nuôi?

An toàn sinh học đối với các cơ sở chăn nuôi là việc thực hiện đồng bộ các biện pháp kỹ thuật, vệ sinh thú y nhằm ngăn ngừa và hạn chế sự lây nhiễm của mầm bệnh từ bên ngoài xâm nhập vào các cơ sở chăn nuôi và tiêu diệt mầm bệnh tồn tại ở bên trong của cơ sở chăn nuôi đó. Nhằm mục đích ngăn cản sự xâm nhập của mầm bệnh từ bên ngoài trại vào trong trại, không để mầm bệnh lây lan giữa các khu vực chăn nuôi trong trại, không để vật nuôi trong trại phát bệnh. Ngăn cản sự lây lan mầm bệnh từ trong trại (nếu có) ra ngoài trại.

Phương pháp chăn nuôi lợn an toàn sinh học cần phải có các biện pháp kỹ thuật để phát huy và nâng cao hiệu quả đối với phương này, trong đó có các biện pháp như: Cách ly, đây là khoảng cách cần thiết giữa cơ sở chăn nuôi với khu dân cư, chợ, trường học, đường giao thông,… Khoảng cách giữa các chuồng nuôi, các khu chăn nuôi, trại ấp, kho chứa thức ăn, khu tiêu hủy phân,…

Sử dụng đệm lót hữu cơ trong ở các mô hình chăn nuôi an toàn sinh học tại Quảng Bình.

Địa điểm xây dựng chuồng trại, để đảm bảo an toàn sinh học thì việc xây dựng chuồng nuôi cách xa các khu dân cư. Còn đối với các trại chăn nuôi thì khoảng cách tối thiểu là 500m, cách đường quốc lộ 1.00km và chợ là 3.000m.

Vành đai thú y bao gồm bao quanh khu chăn nuôi bằng hàng rào nhằm ngăn cách khu chăn nuôi với các khu vực xung quanh, từ đấy ngăn chặn sự xâm nhập của người và động vật vào khu vực chăn nuôi.

Khu vực chăn nuôi phải xây dựng các khu vực chăn nuôi riêng theo từng lứa tuổi gia súc, gia cầm nhằm ngăn chặn mầm bệnh lây lan từ đàn này sang đàn khác.

Đối với việc giám sát vệ sinh sát trùng phải được thực hiện từ cổng ra vào khu vực chăn nuôi, bố trí những hố sát trùng bằng vôi bột hoặc hóa chất trước cổng ra vào trại và trước cửa chuồng vật nuôi; Xây dựng nhà sát trùng thay quần áo bảo hộ; Đảm bảo khu vực chế biến, bảo quản thức ăn luôn vệ sinh, hằng tuần phải được khử trùng và diệt côn trùng; Bảo đảm nước uống cho gia súc, gia cầm cần phải được đảm bảo sạch, hợp vệ sinh và được kiểm tra định kỳ; Vệ sinh chuồng trại, trang thiết bị, dụng cụ chăn nuôi và vườn, ao hồ chăn thả.

Ngoài ra chăn nuôi lợn an toàn sinh học còn cần phải có chuồng, vườn và trang thiết bị, con giống, thức ăn nước uống, chăm sóc nuôi dưỡng và công tác xử lý khi có dịch bệnh.

Hiệu quả chăn nuôi lợn thịt an toàn sinh học

Những năm gần đây, chăn nuôi lợn gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh, thiên tai, giá thức ăn tăng cao đã ảnh hưởng đến việc tái đàn, tăng đàn lợn của người chăn nuôi. Việc thiếu đầu tư thâm canh, quy mô nhỏ cũng làm cho chăn nuôi của tỉnh chưa khai thác hết tiềm năng lợi thế tại địa phương, người chăn nuôi chưa chủ động con giống, thức ăn nên giá thành cao; mặt khác sản phẩm tiêu thụ bấp bênh. Do đó, hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi của tỉnh còn ở mức thấp. Để giúp nông dân phát triển chăn nuôi lợn theo hướng hữu cơ và ổn định đầu ra sản phẩm, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã xây dựng mô hình chăn nuôi lợn thịt an toàn sinh học gắn với tiêu thụ sản phẩm bước đầu mang lại hiệu quả khả quan.

Tham quan mô hình kiểm tra chất lượng thịt lợn xẻ của mô hình - Ảnh: V.T.H

Xã Vĩnh Thái, huyện Vĩnh Linh được chọn thực hiện thí điểm mô hình trong thời gian 5 tháng (từ tháng 5-9/2023) với 9 hộ tại 3 thôn Thử Luật, Đông Luật, Tân Hòa tham gia. Một lợi thế để phát triển chăn nuôi lợn ở Vĩnh Thái là các sản phẩm phụ từ khai thác, nuôi trồng thủy hải sản, sản xuất nông nghiệp dồi dào làm nguồn thức ăn chính cho lợn.

Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã cử cán bộ chỉ đạo, phối hợp với Tổ khuyến nông cộng đồng hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng trừ dịch bệnh theo phương pháp mới. Thường xuyên theo dõi, kiểm tra, tập huấn, thông tin tuyên truyền nhắc nhở các hộ tham gia nghiêm túc chăm sóc nuôi dưỡng, theo dõi tình hình phát triển và phòng trị bệnh theo đúng yêu cầu kỹ thuật.

Chuồng nuôi đảm bảo diện tích 1,5 - 2 m2 /con và có đầy đủ dụng cụ phục vụ chăn nuôi. Sử dụng giống lợn lai có ngoại hình đẹp, hoạt bát, phàm ăn, tiêm đầy đủ các loại vắc xin phòng ngừa các loại dịch bệnh. Ở giai đoạn đầu, sử dụng thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh. Ở giai đoạn 2, thức ăn giàu tinh bột. Sử dụng các nguyên liệu địa phương như: bột ngô, cám gạo phối trộn ủ men vi sinh làm chín thức ăn, đảm bảo thành phần dinh dưỡng.

Kết quả cho thấy, tỉ lệ lợn được nuôi sống của 9 hộ thực hiện mô hình cơ bản đạt yêu cầu đề ra. Các hộ chăn nuôi áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, chăn nuôi an toàn sinh học như: chuồng trại, con giống, thức ăn, chăm sóc nuôi dưỡng, phòng trừ dịch bệnh theo đúng quy trình. Sau 120 ngày nuôi, lợn thịt đạt trọng lượng bình quân 75 kg/con. Trừ các khoản chi phí, người chăn nuôi lãi 717.000 đồng/con. Từ đó cho thấy chăn nuôi lợn sử dụng thức ăn là những nguyên liệu có sẵn tại địa phương chi phí thức ăn giảm, không phụ thuộc.

Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Trần Cẩn cho biết: Chăn nuôi lợn theo hướng hữu cơ là phương pháp chăn nuôi thân thiện với môi trường cần được nhân rộng. Vì vậy, cần tiếp tục hỗ trợ kinh phí để triển khai mô hình tại các địa phương khác, qua đó cũng hoàn thiện quy trình kỹ thuật, đưa ra khuyến cáo và nhân rộng mô hình trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.

Chăn nuôi lợn an toàn sinh học phải gắn với việc tiêu thụ sản phẩm cho bà con

Trong điều kiện chăn nuôi hiện nay đang gặp rất nhiều khó khăn, vì thế chăn nuôi lợn an toàn sinh học đang là một hướng đi mới cho ngành chăn nuôi. Tuy nhiên nếu không gắn kết tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi lợn an toàn sinh học cho bà con, thì việc chăn nuôi này sẽ không mang lại hiệu quả.

Theo Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị Trần Cẩn cho biết: Chăn nuôi lợn theo hướng hữu cơ là phương pháp chăn nuôi thân thiện với môi trường cần được nhân rộng, chính quyền địa phương cần có kế hoạch hỗ trợ kết nối tiêu thụ sản phẩm ra thị trường cho người chăn nuôi theo phương pháp mới, có giá bán tương xứng với giá trị sản phẩm. Nhằm nâng cao thu nhập cho người chăn nuôi cũng như duy trì và nhân rộng mô hình bền vững.

Quét mã QR để truy xuất nguồn gốc của thịt lợn chăn nuôi an toàn sinh học

Trên thị trường để phân biệt đâu là lợn được chăn nuôi an toàn sinh học là vô cùng khó khăn, người tiêu dùng không thể biết được, hầu hết chỉ tin vào lời nói của người bán hàng hoặc siêu thị. Điều này dễ dẫn đến hiện tượng giả mạo lợn chăn nuôi an toàn sinh học với lợn chăn nuôi thông thường.

Người viết bài này đã từng trao đổi với người tiêu dùng về việc sử dụng sản phẩm thịt lợn chăn nuôi an toàn sinh học với chăn nuôi thông thường, làm thế nào để phân biệt và mua được sản phẩm như mong muốn. Hầu hết người tiêu dùng đều cho rằng nếu không có chuỗi liên kết trong chăn nuôi, không có những siêu thị cam kết chỉ kinh doanh sản phẩm thịt lợn chăn nuôi an toàn sinh học, thì họ không thể nào phân biệt được. Vì thế đôi khi phải chấp nhận mua giá cao nhưng chất lượng không cao.

Vì thế không chỉ có nhà nước mà cần phải có sự vào cuộc và tinh thần trách nhiệm của những ‘nhà khác”, để bảo đảm sản phẩm thịt lợn chăn nuôi an toàn sinh học được tiêu thụ đúng địa chỉ đáng tin cậy, người tiêu dùng được sử dụng đúng thịt lợn an toàn. Cần áp dụng cả khoa học công nghệ quét mã QR để truy xuất nguồn gốc thịt lợn, để đảm bảo thịt được bày bán tại các sieu thị hay chợ truyền thống đều có nguồn gốc rõ ràng.