Đại biểu Quốc hội hiến kế thúc đẩy phục hồi KT-XH nhanh hơn

Tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, trong phiên thảo luận ngày 1-2/6 tại hội trường về kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển KT-XH và ngân sách Nhà nước năm 2021; Tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, nhiều đại biểu “hiến kế” để kinh tế Việt Nam bứt phá trong thời gian tới.

Nhiều bất cập

Chia sẻ quan điểm về những bất cập trong phát triển KT-XH, đại biểu Huỳnh Thanh Phương (Tây Ninh) cho rằng, còn một số hạn chế yếu kém, chậm trễ trong xây dựng, phê duyệt các quy hoạch và chưa kịp thời điều chỉnh, tháo gỡ bất cập, chồng chéo trong một số lĩnh vực, nhất là đất đai, xây dựng...

Bên cạnh đó, giải ngân vốn đầu tư công nhìn chung còn chậm so với yêu cầu mục tiêu đề ra. Chính sách tài khóa, tiền tệ phục hồi, phát triển KT-XH đi vào thực tiễn sản xuất và đời sống vẫn còn bộc lộ một số khiếm khuyết; tính kịp thời, thủ tục giải quyết và tính đồng bộ giữa các cấp, các ngành, các địa phương trên phạm vi cả nước vẫn xuất hiện nhiều bất cập. Nhiều doanh nghiệp, người lao động, người dân chịu ảnh hưởng của dịch bệnh chậm được thụ hưởng...

Cũng theo đại biểu Phương, các yếu tố đầu vào của sản xuất, đầu ra của nhiều loại sản phẩm hàng hóa vẫn còn phụ thuộc lớn vào một vài thị trường. Do đó, từ đầu năm đến nay, nguồn cung các yếu tố đầu vào của sản xuất liên tục bị đứt gãy, giá cả tăng cao. Sản phẩm hàng hóa, nhất là nông sản bị ứ đọng nhiều, có lúc hàng ngàn xe nông sản bị ách tắc tại các cửa khẩu gây ra nhiều khó khăn, thiệt hại trong sản xuất và lưu thông.

Đại biểu Phương cho rằng, không thể kêu gọi giải cứu hàng hóa mãi mà phải có giải pháp từ việc quy hoạch sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu của thị trường thế giới đến việc dự báo thị trường, đẩy mạnh tiêu thụ nội địa. Nông nghiệp vẫn thể hiện rõ tình trạng sản xuất manh mún, nông hộ truyền thống, tự phát, xuất khẩu nông sản tiểu ngạch...

Khơi thông nguồn vốn, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển sản xuất

Đại biểu Cầm Thị Mẫn (Thanh Hóa) đánh giá cao nỗ lực, sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, vai trò đầu mối của Ngân hàng Nhà nước và sự vào cuộc của các bộ, ngành, cơ quan trung ương, các địa phương trong tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng .

Kết quả cụ thể, lũy kế từ 15/8/2017 đến 31/12/2021, toàn hệ thống các tổ chức tín dụng đã xử lý được 380,2 nghìn tỷ đồng nợ xấu, bằng 47,9% số nợ xấu theo Nghị quyết số 42 tại thời điểm 15/8/2017 và số nợ xấu phát sinh mới trong thời gian nghị quyết có hiệu lực. Con số này khẳng định rõ hiệu quả từ các quy định của Nghị quyết 42 mang lại.

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện nghị quyết, vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc.

Do vậy, đại biểu Mẫn đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động, phân tích rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan của tồn tại, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện nghị quyết; đề xuất giải pháp phù hợp với tình hình thực tiễn của đất nước hiện nay, khi kinh tế thế giới giai đoạn 2021-2025 được dự báo diễn biến khó lường.

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh) cũng đề nghị Quốc hội tiếp tục xem xét gia hạn kéo dài thời gian thực hiện Nghị quyết 42 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng.

Đại biểu Ngân nêu rõ, qua gần 5 năm thực hiện Nghị quyết 42 của Quốc hội, hệ thống ngân hàng đã xử lý được hơn 380 nghìn tỷ đồng, trong đó có gần 40 % là do khách hàng vay vốn chủ động trả nợ.

Đẩy nhanh cổ phần hóa, thoái vốn DNNN

Phát biểu ý kiến, đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ (Hà Tĩnh) cho rằng, thời gian qua, công tác cổ phần hóa, thoái vốn tại doanh nghiệp nhà nước không đạt yêu cầu và gặp nhiều khó khăn.

Theo đại biểu Thơ, công tác lập kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn nhiều khi còn mang tính hình thức; một số doanh nghiệp chưa thực sự nghiêm túc, quyết liệt trong việc triển khai kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn theo danh mục được phê duyệt trong các báo cáo và điều quan trọng là việc gắn trách nhiệm của người đứng đầu với kết quả sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp nhà nước chưa được thực hiện một cách triệt để; kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước chưa thực sự được coi trọng…

Thời gian tới, đại biểu đề nghị Bộ Tài chính nhanh chóng tham mưu Chính phủ ban hành chính sách nhất quán về phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp, xác định giá trị quyền sử dụng đất một cách chính xác, trong đó có tính đến yếu tố chênh lệch khung giá đất giữa các địa phương.

Góp ý vấn đề này, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) khẳng định, dưới sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc của các ngành, các cấp nên dịch bệnh bị đẩy lùi, nền kinh tế đang hồi phục hồi, phát triển, kinh tế vĩ mô ổn định, công nghiệp, thương mại, dịch vụ, nông nghiệp tăng trở lại.

Điều đáng mừng là, có trên 30.000 doanh nghiệp đăng ký hoạt động tăng GDP hơn 5%, thu ngân sách cao hơn cùng kỳ, nợ công ở mức thấp, kim ngạch xuất khẩu tăng cao, nông nghiệp tiếp tục là trụ đỡ cho nền kinh tế, đời sống, việc làm, an sinh xã hội được đảm bảo, quốc phòng, an ninh được giữ vững, góp phần củng cố niềm tin và nhân dân.

Đại biểu đề nghị Chính phủ có đánh giá cụ thể để thời gian tới quyết liệt đẩy nhanh cổ phần hóa đạt tiến độ, ổn định tư tưởng, việc làm cho người lao động tại các doanh nghiệp có phương án cổ phần hóa, tăng phần nào nguồn thu cho ngân sách và phát triển sản xuất kinh doanh tại các doanh nghiệp này.

Phát triển liên kết vùng

Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân (Bắc Kạn) cho rằng, vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ vẫn là vùng còn nhiều khó khăn, khoảng cách về trình độ phát triển và thu nhập bình quân đầu người trong nội vùng với bình quân cả nước tiếp tục gia tăng, quy mô kinh tế còn khá nhỏ, tăng trưởng kinh tế chưa bền vững, chất lượng chưa cao, các địa phương trong vùng đều chưa cân đối ngân sách, tỷ lệ hộ nghèo cao, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Đại biểu Ngân nhận thấy, cần phải có sự đổi mới về tư duy phát triển liên kết vùng, về phân bổ nguồn lực giải quyết các vấn đề quan trọng, trọng điểm là sự hoàn thiện về thể chế, chính sách, một nội dung quan trọng trong khơi thông nguồn lực cho phát triển vùng.

Vì vậy, đại biểu Hòa  kiến nghị Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương cần nhanh chóng cụ thể hóa các chủ trương, định hướng và nghị quyết bằng chương trình, kế hoạch có tính đến ưu tiên đặc thù và có hiệu lực ngay để phát triển kinh tế nhanh và bền vững của vùng.

Do đó, đề nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét, phân cấp thẩm quyền cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng rừng tự nhiên, đất trồng lúa diện tích dưới 20ha và chuyển đổi mục đích rừng phòng hộ, rừng đặc dụng dưới 30ha để thuận lợi trong việc triển khai thực hiện các thủ tục đầu tư.

Đối với các dự án xây dựng công trình giao thông trọng điểm có chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng cho phép các công trình giao thông quan trọng của địa phương, cũng được áp dụng cơ chế đầu tư cho các chủ đầu tư được khai thác các mỏ khoáng sản nằm trong hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng.

Ưu tiên phát triển 3 Chương trình mục tiêu quốc gia 

Đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2021, có 5 chỉ tiêu KT-XH quan trọng không đạt mục tiêu đề ra, trong đó có chỉ tiêu tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều.

Vì vậy, đại biểu Hoàng Thị Bôi (Sơn La) đề nghị Chính phủ phải quyết liệt ưu tiên tập trung các nguồn lực, ban hành kịp thời các quy định, hướng dẫn để triển khai thực hiện có hiệu quả 3 Chương trình mục tiêu quốc gia mà Quốc hội đã thông qua. Đó là Chương trình mục tiêu phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Đây là các chương trình mà đồng bào, cử tri và nhân dân cả nước đang rất kỳ vọng. Mặc dù thời gian qua, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương đã rất nỗ lực triển khai 3 chương trình nhưng việc phân bổ nguồn vốn để thực hiện còn chậm.

Đại biểu Bôi cũng đề nghị Quốc hội xem xét giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định chuyển mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ đầu nguồn từ 50 ha trở lên, đất trồng lúa nước từ 2 vụ trở lên với quy mô từ 500 ha trở lên. Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định chuyển mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ đầu nguồn, quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng đất rừng sản xuất theo ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, phù hợp với quy hoạch lâm nghiệp cấp quốc gia, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cấp có thẩm quyền quyết định.

Chú trọng đầu tư phát triển công nghiệp chế biến 

Khẳng định công nghiệp chế biến đã, đang và sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ĐBSCL trong thời gian tới, đại biểu Trần Thị Thanh Hương (An Giang) kiến nghị Chính phủ cần có chính sách mạnh mẽ hơn trong việc thu hút đầu tư vào khâu chế biến nông sản vùng ĐBSCL, có cơ chế, chính sách ưu tiên đầu tư hạ tầng giao thông, thủy sản, đầu tư cho phát triển hệ thống logistics, nhất là kho trữ lạnh, để giải quyết vấn đề bảo quản nông sản vào những thời điểm thu hoạch cao điểm.

Ngoài ra, đại biểu đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương tiếp tục quan tâm đầu tư, hỗ trợ cho ĐBSCL thông qua những việc làm cụ thể như hỗ trợ cải thiện môi trường đầu tư, khuyến khích các doanh nghiệp, tập đoàn lớn đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, hỗ trợ cung cấp thông tin, dự báo thị trường, giúp cho nông dân kịp thời điều chỉnh sản xuất cho phù hợp.

Cần chính sách phù hợp hỗ trợ phát triển kinh tế nông nghiệp

Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Văn Thi (Bắc Giang) bày tỏ, hơn 2 năm qua, khi chịu sự tác động nặng bởi dịch bệnh Covid-19, khu vực nông nghiệp tiếp tục phát huy vai trò là trụ đỡ của nền kinh tế, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, tạo cơ sở quan trọng để đảm bảo sự ổn định và thực hiện các chính sách an sinh xã hội.

Nông nghiệp có vai trò quan trọng như vậy nhưng trong việc đầu tư ngân sách nhà nước và nguồn lực xã hội vào nông nghiệp những năm qua chưa tương xứng với đóng góp của nông nghiệp đối với Quốc gia và xã hội.

Hơn nữa, người nông dân hiện nay đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trước việc giá phân bón, thức ăn chăn nuôi tăng cao, trong khi giá nông sản không tăng đã ảnh hưởng lớn đến thu nhập và đời sống của người nông dân.

Từ thực tiễn trên, đại biểu  Thi đề nghị Quốc hội, Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, ban hành các chính sách phù hợp hỗ trợ phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn.

Đại biểu Thi cho rằng, việc tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp hiện nay cần bắt đầu chuyển đổi phương thức sản xuất từ quy mô hộ gia đình, sản xuất nhỏ sang hợp tác xã gắn với đẩy mạnh thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp để tạo thành các liên kết nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp.

Do đó, đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục có cơ chế chính sách phù hợp hơn để thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp.

Điều chỉnh linh hoạt, kết hợp hài hòa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa

Để thực hiện có hiệu quả kế hoạch phát triển KT-XH năm 2022, nhất là những tháng cuối năm, các đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ tiếp tục thực hiện các giải pháp để bảo vệ vững chắc thành quả phòng, chống dịch Covid-19 đã đạt được, bảo đảm duy trì bền vững nền kinh tế mở trong trạng thái bình thường; đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương quản lý, điều hành, theo dõi chặt chẽ diễn biến cung-cầu, giá cả thị trường các mặt hàng quan trọng, thiết yếu để có biện pháp bình ổn giá phù hợp.

Các đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ tiếp tục điều chỉnh linh hoạt, kết hợp hài hòa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa để điều hành cung tiền, lãi suất, điều tiết giá cả, tập trung triển khai có hiệu quả và kịp thời Nghị quyết 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH; đẩy nhanh tiến độ lập, phê duyệt các quy hoạch, đặc biệt chú ý tới chất lượng các quy hoạch; đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công các chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án công trình trọng điểm quốc gia; chủ động kiểm soát, ứng phó với các rủi ro; đảm bảo cân đối ngân sách Nhà nước; kiểm soát lạm phát, nợ xấu; quản lý giám sát thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản; có giải pháp ổn định thị trường, tăng niềm tin của nhà đầu tư; bảo đảm cân đối cung-cầu bình ổn giá; tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính; tăng cường phân cấp đi đôi với kiểm tra, giám sát...

Báo cáo với Quốc hội về tình hình thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, đến thời điểm hiện nay, đã cơ bản hoàn thành các chính sách và giải ngân được 22.000 tỷ đồng trong gói chính sách 347.000 tỷ đồng theo Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội.

Trong đó, có 46.000 tỷ đồng dùng quỹ dự trữ, quỹ tài chính hợp pháp với số lượng là 2 tỷ USD để mua vaccine và trang thiết bị y tế. Hiện, chúng ta đã cơ bản kiểm soát được dịch Covid-19. Do đó, việc sử dụng 46.000 tỷ đồng này cũng tùy theo tình hình sắp tới xảy ra. Nếu cần, có thể chi và sử dụng ngay.

Tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 42 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng và việc kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết 42, đa số ý kiến của các đại biểu Quốc hội đồng tình với sự cần thiết kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định đến 31/12/2023. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ cần có giải pháp tích cực, hiệu quả hơn nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi Nghị quyết.