Dấu ấn đặc biệt trong năm đầy sóng gió của ngành Nông nghiệp

Đó là nhấn mạnh của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Xuân Cường tại Hội nghị tổng kết năm 2020, triển khai kế hoạch năm 2021 ngành Nông nghiệp và PTNT. Hội nghị được tổ chức chiều nay (ngày 24/12) dưới sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc.

Thắng lợi “mục tiêu kép”

Báo cáo đánh giá sự phát triển chung của toàn ngành trong năm 2020, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết: Ngành Nông nghiệp và PTNT triển khai thực hiện kế hoạch trong điều kiện đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, tác động đến đời sống, kinh tế, xã hội, làm đứt gãy các chuỗi cung ứng toàn cầu và gây ảnh hưởng trực tiếp tới sản xuất và hoạt động xuất, nhập khẩu, tiêu thụ nông sản; dịch tả lợn châu Phi giảm mạnh nhưng chưa được khống chế hoàn toàn nên gây không ít khó khăn cho tái đàn, tăng đàn; cúm gia cầm có nguy cơ bùng phát khi tổng đàn đang rất lớn;

Ảnh hưởng lớn do lũ lụt, hạn hán, xâm nhập mặn xảy ra ở cả 3 miền, nhất là khu vực miền Trung và vùng ĐBSCL ; thị trường tiêu thụ một số nông sản có xu hướng giảm và chịu tác động từ chiến tranh thương mại giữa các nền kinh tế lớn, các nước gia tăng áp dụng những biện pháp bảo hộ, hàng rào kỹ thuật.

Trong bối cảnh đó, ngành luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự hỗ trợ của các cấp, các ngành và địa phương; sự chung sức, vượt khó, sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp, bà con nông dân trên cả nước và đồng hành của các cơ quan truyền thông đã tạo sự đồng thuận của cả xã hội vượt qua khó khăn, thách thức để thực hiện “mục tiêu kép” vừa phát triển ngành, vừa phòng, chống tốt dịch bệnh...

Nhờ vậy, năm 2020, toàn ngành đã đạt được những kết quả tích cực. Tốc độ tăng trưởng GDP toàn ngành khoảng 2,65%; Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 41,25 tỷ USD; Trên 62% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; Tỷ lệ che phủ rừng đạt 42%; Thu nhập của cư dân nông thôn đạt 43 triệu đồng/người.

Bứt tốc với nhiều dấu ấn

Ngành nông nghiệp bứt tốc với nhiều dấu ấn đậm nét trong từng lĩnh vực. Trong khó khăn, nông nghiệp tiếp tục khẳng định là trụ đỡ của nền kinh tế, phấn đấu vươn lên phát triển bền vững, tham gia sâu vào hội nhập kinh tế thế giới, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia. 

Sản lượng sản xuất lúa đạt 42,7 triệu tấn, đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiêu thụ trong nước, chế biến, sử dụng làm thức ăn chăn nuôi và xuất khẩu. Tỷ trọng gạo chất lượng cao chiếm trên 85% gạo xuất khẩu, đã nâng giá gạo xuất khẩu bình quân tăng từ 440 USD/tấn năm 2019 lên 496 USD/tấn năm 2020.

Về chăn nuôi, chuyển biến rõ nét về tổ chức sản xuất, chăn nuôi trang trại, gia trại, tập trung theo chuỗi, hữu cơ, an toàn sinh học. Sản lượng thịt các loại đạt khoảng 5,37 triệu tấn, tăng 3,5% so với năm 2019; sữa tươi đạt trên 1,1 triệu tấn, tăng 12,9%; trứng 14,15 tỷ quả, tăng 6,6%. Đồng thời, thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả công tác phòng phòng, chống dịch bệnh.

Về thủy sản, phát triển bền vững cả nuôi trồng và khai thác thủy sản. Tổng sản lượng thủy sản đạt trên 8,4 triệu tấn, tăng 3,6% so với năm 2019; trong đó khai thác trên 3,84 triệu tấn tăng 3,2%, nuôi trồng trên 4,56 triệu tấn tăng 3,9%.

Về lâm nghiệp, công tác phát triển rừng tiếp tục được Bộ và các địa phương quan tâm chỉ đạo thực hiện, đẩy mạnh trồng, chăm sóc, khoanh nuôi tái sinh rừng và nâng cao chất lượng rừng trồng. Năm 2020 thu dịch vụ môi trường rừng đạt 2.457,8 tỷ đồng.

Thị trường tiêu thụ nông, lâm, thủy sản tiếp tục phát triển, thị trường trong nước được mở rộng hơn; kịp thời giải quyết các vướng mắc, áp dụng nhiều giải pháp sáng tạo để thúc đẩy xuất khẩu trong điều kiện khó khăn do đại dịch Covid-19. Kim ngạch xuất khẩu năm 2020 đạt khoảng 41,2 tỷ USD, duy trì 09 nhóm mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu trên 1,0 tỷ USD, trong đó có 05 mặt hàng có kim ngạch trên 03 tỷ USD (gỗ và sản phẩm gỗ; tôm; rau quả; hạt điều; gạo).

Đặc biệt, tổ chức liên kết chuỗi sản xuất, kinh doanh trong nông nghiệp tiếp tục được đổi mới phù hợp với thị trường, sản xuất hàng hóa lớn; nhiều mô hình liên kết giữa người sản xuất với doanh nghiệp, hợp tác xã theo chuỗi được triển khai nhân rộng. Năm 2020, thành lập mới được 14 Liên hiệp HTX nông nghiệp, 1.555 HTX nông nghiệp, nâng tổng số lên 68 Liên hiệp HTX NN, 17.300 HTX NN; số HTX hoạt động hiệu quả 14.532 HTX; có 1.718 HTX NN ứng dụng CNC; thành lập mới 1.055 doanh nghiệp, nâng tổng số lên trên 13.280 doanh nghiệp nông nghiệp.

Theo đó, ứng dụng khoa học công nghệ, tạo 3 trục sản phẩm đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm. Nhiều sản phẩm chủ lực cấp quốc gia, cấp tỉnh có hàm lượng khoa học công nghệ cao được áp dụng từ khâu sản xuất giống, nuôi trồng, chế biến như: tôm, cá tra, sản phẩm gỗ…; nhiều nhà máy chế biến đã đi vào hoạt động và đang phát huy hiệu quả. Năm 2020, trình Thủ tướng Chính phủ thành lập 2 khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (CNC); các địa phương công nhận 11 vùng nông nghiệp ứng dụng CNC; có 53 doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng CNC, tăng 11 doanh nghiệp so với năm 2019.

Tạo đà tiếp tục phát triển

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, kết quả năm 2020 của ngành nông nghiệp tiếp tục khẳng định vai trò trụ đỡ nền kinh tế và giữ vai trò sống còn của an ninh lương thực quốc gia, là cứu cánh nền kinh tế quốc gia trong bối cảnh đại dịch vừa qua và đạt được nhiều dấu ấn quan trọng trong một năm đầy sóng gió, khó khăn. Nông nghiệp thích ứng tốt trước đại dịch và tiếp tục duy trì phát triển và đạt kim ngạch xuất khẩu kỷ lục.

Thủ tướng Chính phủ ghi nhận và đánh giá cao ngành nông nghiệp đã hoàn thành các chỉ tiêu. Bộ mặt nông thôn đã thay đổi rõ nét, không chỉ về mặt hạ tầng mà đời sống người dân cũng đã được nâng cao.

Bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận biểu dương, Thủ tướng chính phủ cũng chỉ rõ một số tồn tại như ngành nông nghiệp phát triển chưa thực sự bền vững, một số chỉ tiêu chưa hoàn thành như việc xây dựng 15.000 HTX hiệu quả... Thu nhập và đời sống và người nông dân vẫn còn thấp so với khu vực thành thị, dự báo cung cầu còn là khâu yếu. Về thị trường phục vụ Tết, Thủ tướng nêu rõ: “Giao Bộ Nông nghiệp Tết này không được để giá thịt lợn lên cao”.

Về kế hoạch phát triển ngành năm 2021, Thủ tướng nhấn mạnh toàn ngành cần tiếp tục thực hiện mục tiêu kép vừa phát triển ngành, vừa phòng, chống tốt dịch bệnh. Đồng thời, hãy biến “nguy cơ” thành “thời cơ” và thời cơ rất lớn đó là thị trường được mở rộng với các Hiệp định thương mại đã được ký kết như EVFTA, CPTPP, RCEP... tạo đà tiếp tục phát triển.

Năm 2021 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với ngành nông nghiệp. Tình hình quốc tế, khu vực và trong nước được dự báo có những thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, trong đó đại dịch Covid -19 tiếp tục tác động tiêu cực trên nhiều mặt.

Toàn ngành Nông nghiệp cần tập trung triển khai thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng  tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, tính tự chủ và sức cạnh tranh của nông sản hàng hóa của từng vùng miền; đồng bộ hóa các giải pháp và chương trình, kế hoạch hành động phát triển nông nghiệp hiện đại, nông dân giàu có, nông thôn phồn thịnh, văn minh.