Điều kiện tái đàn heo: Liên kết chuỗi và chăn nuôi an toàn sinh học

Do đó, các địa phương cần cân nhắc, xem xét việc tái đàn gắn với chăn nuôi an toàn sinh học để tránh việc thiếu và khủng hoảng nguồn cung thịt.

Đó là nhấn mạnh của Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Phùng Đức Tiến về định hướng phát triển ngành chăn nuôi lợn trong thời gian tới.

Tổng đàn giảm 7%

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, bệnh dịch tả lợn châu Phi lần đầu xuất hiện tại Việt Nam vào tháng 2/2019. Do bệnh này chưa có vắcxin, chưa có thuốc chữa, tỷ lệ chết cao, khiến tổng đàn lợn của nước ta giảm.

Cụ thể, theo số liệu mới nhất, dịch tả heo châu Phi đã xuất hiện ở 7.459 xã thuộc 639 huyện của 63 tỉnh, thành phố với tổng số lợn tiêu hủy là gần 5 triệu con, khoảng hơn 280 ngàn tấn (chiếm 7% tổng trọng lượng thịt heo của cả nước).

Theo đại diện Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ Nông nghiệp và PTNT), trong những năm gần đây, sản lượng thịt gia súc, gia cầm cả nước liên tục tăng trưởng dương, năm sau tăng cao hơn năm trước. Tổng sản lượng thịt các loại từ 4,78 triệu tấn thịt hơi (năm 2015) tăng lên 5,34 triệu tấn (năm 2018), tăng bình quân 3,7%/năm.

Tuy nhiên, riêng trong 7 tháng của năm 2019, trong bối cảnh dịch tả lợn châu Phi hoành hành ở nước ta và có diễn biến phức tạp, thì tỷ lệ nhập khẩu thịt lợn cũng tăng vọt với 11,7 ngàn tấn thịt, kim ngạch nhập khẩu 22,1 triệu USD, gấp 3,7 lần về lượng và 4,3 lần về giá trị so với cùng kỳ năm 2018. Sản lượng nhập khẩu thịt gia cầm tăng không nhiều, 87,8 ngàn tấn, kim ngạch 78,6 triệu USD.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, ngay từ khi có dịch, Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và PTNT đã chỉ đạo cơ cấu lại ngành chăn nuôi và phát triển chăn nuôi đại gia súc, gia cầm, thủy sản để đảm bảo lượng thịt cung ứng vào dịp cuối năm.

Theo đó, sau 8 tháng, tốc độ tăng trưởng của chăn nuôi đại gia súc đã đạt trên 3% về sản lượng. Chăn nuôi gia cầm được đẩy mạnh với tốc độ trên 10%. “Với 409 triệu con gia cầm, 6 tỷ quả trứng, năm nay nếu đạt mức tăng trưởng 11-13% thì chúng ta sẽ phần nào bù đắp được lượng thịt lợn thiếu hụt. Cạnh đó, nuôi trồng thủy sản trong 8 tháng qua tăng sản lượng 5,7%, cuối năm nay cố gắng tăng trên 8%, đảm bảo chỉ tiêu xuất khẩu và đảm bảo chỉ tiêu tăng trưởng”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nói.

Ngoài ra, ông Tiến cũng cho biết, hiện giờ còn một chu kỳ để phát triển chăn nuôi lợn nên nếu phát triển chăn nuôi an toàn sinh học được nhân rộng ở các tỉnh, thành trong cả nước thì lượng thực phẩm cung cấp vào dịp Tết sắp tới sẽ đáp ứng được cơ bản nhu cầu của xã hội.

Giá lợn đạt đỉnh

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và PTNT, trong quý I/2019, do dịch tả lợn châu Phi bùng phát mạnh, giá lợn hơi ở nhiều địa phương xuống thấp, thậm chí xuống dưới 30.000 đồng/kg; bước sang quý II, giá bắt đầu phục hồi và tăng mạnh vào quý III/2019. Những ngày đầu tháng 9, tại miền Bắc, giá lợn đạt khoảng 48.000 – 50.000 đồng/kg.

Với sự thiếu hụt nghiêm trọng về sản lượng thịt, nhiều chuyên gia dự báo, giá lợn hơi dịp cuối năm và Tết Nguyên đán 2020 sẽ tăng. Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, dự báo giá lợn hơi tăng cao trong thời gian tới là hoàn toàn có cơ sở vì nguồn cung thịt lợn tại Việt Nam và các nước lân cận, nhất là sản lượng lợn từ Trung Quốc cũng đang giảm mạnh bởi bị ảnh hưởng do dịch. Dự báo giá lợn hơi tại Việt Nam có thể tăng lên 55.000 – 60.000 đồng/kg vào những tháng cuối năm.

Nếu như Trung Quốc đang rơi vào cuộc “khủng hoảng thiếu” thịt lợn trầm trọng thì tại Việt Nam, dù đã mất gần 5 triệu con lợn nhưng giá lợn hơi tương đối ổn định, vừa đảm bảo cho nông dân có lãi, vừa không tạo áp lực lên thị trường.

Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, từ thực tiễn đàn lợn trong nước, nhiều người trước đó dự báo, giá thịt lợn sẽ tăng cao, nhưng hiện tại giá lợn hơi vẫn quanh quẩn ở mức 48.000 – 50.000 đồng/kg, trong khi sức tiêu thụ tăng. Điều này cho thấy, số lợn còn lại khoảng 93%, cùng với đẩy mạnh chăn nuôi đại gia súc, thủy sản, chăn nuôi gia cầm, chăn nuôi lợn an toàn sinh học thì chưa đáng lo ngại về nguồn cung.

Chăn nuôi an toàn sinh học

Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và PTNT) Nguyễn Văn Trọng cho biết, năm 2017, số trang trại chăn nuôi lợn an toàn sinh học của cả nước tăng lên gần 2.500 trang trại (tăng 15,6%, chiếm  24,4%) với tổng đàn xấp xỉ 2,8 triệu con, chiếm 9,3%. Năm 2018, số trang trại chăn nuôi lợn an toàn sinh học đã vượt con số 2.500, tăng 0,8% so với năm 2017, chiếm 25,6% số trang trại chăn nuôi lợn của cả nước với tổng đàn hơn 2,82 triệu con, chiếm 9,9%.

Như vậy, xu hướng các trang trại chăn nuôi lợn áp dụng chăn nuôi an toàn sinh học ngày càng tăng. Thực tế cũng chỉ ra rằng, đối với những cơ sở chăn nuôi làm tốt công tác an toàn sinh học, đến nay, cơ bản giữ được an toàn đối với bệnh dịch tả lợn châu Phi.

Có tín hiệu đáng mừng là, trải qua 8 tháng dịch tả lợn châu Phi xảy ra, từ thực tiễn đã xuất hiện  nhiều mô hình chăn nuôi an toàn sinh học thích ứng, thích nghi như mô hình chăn nuôi lợn của Tập đoàn Quế Lâm, Amavet, Phân viện Chăn nuôi phía Nam…

“Số lợn bị tiêu hủy do bệnh dịch tả lợn châu Phi tháng 8 so với tháng 7 giảm 20%, so với 2  tháng 5 - 6 giảm 35 - 40%. Đây là  tín hiệu rất khả quan về việc đẩy mạnh chăn nuôi lợn an toàn sinh học thích ứng với bệnh dịch tả lợn châu Phi”.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị các địa phương nghiên cứu, xem xét, cân nhắc việc tái đàn lợn gắn với chăn nuôi an toàn sinh học. Cùng với đó, Bộ sẽ nghiên cứu các phương án để thúc đẩy hình thức liên kết chăn nuôi theo chuỗi khép kín từ khâu nguyên liệu đầu vào (thức ăn, con giống, thuốc thú y....) cho đến sản phẩm đầu ra và tiêu thụ sản phẩm (giết mổ, chế biến và tiêu thụ sản phẩm).

“Hình thức này thường được liên kết giữa doanh nghiệp, công ty sản xuất chăn nuôi vừa và lớn (liên kết dọc). Chăn nuôi lợn theo hình thức liên kết chuỗi khép kín sẽ cho ra sản phẩm không những truy xuất rõ được nguồn gốc mà đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm tối ưu,” Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.