Đảm bảo nguồn lực tài chính để triển khai hiệu quả hoạt động bảo hiểm tiền gửi

Đến 30/9/2023, tổng tài sản của BHTGVN đạt mức hơn 106 nghìn tỷ đồng, quỹ dự phòng nghiệp vụ đạt hơn 99 nghìn tỷ đồng.

BHTGVN là tổ chức tài chính được Nhà nước giao nhiệm vụ thực hiện chính sách bảo vệ người gửi tiền tại các tổ chức tham gia BHTG, góp phần đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng. Theo đó, BHTGVN bảo vệ trực tiếp người gửi tiền thông qua chức năng chi trả cho người gửi tiền khi tổ chức tham gia BHTG mất khả năng chi trả. 

Theo Điều 30 Luật BHTG và Điều 11 Nghị định 68/2013/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật BHTG, nguồn lực tài chính của tổ chức BHTG được bảo đảm từ các nguồn: Vốn điều lệ của tổ chức BHTG do ngân sách nhà nước cấp; Nguồn thu từ phí BHTG; Nguồn thu từ hoạt động đầu tư vốn tạm thời nhàn rỗi của tổ chức BHTG và Nguồn thu khác theo quy định của pháp luật.

Trường hợp nguồn vốn của tổ chức BHTG tạm thời không đủ để trả tiền bảo hiểm, tổ chức BHTG được tiếp nhận hỗ trợ theo nguyên tắc có hoàn trả từ ngân sách nhà nước theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ hoặc được vay của TCTD, tổ chức khác có bảo lãnh của Chính phủ.

Theo chia sẻ của BHTGVN, phí BHTG được xem là nguồn thu quan trọng nhất, góp phần lớn trong việc tăng trưởng Quỹ dự phòng nghiệp vụ để chi trả tiền bảo hiểm, bảo vệ quyền lợi và nâng cao niềm tin đối với người gửi tiền. Đến 30/9/2023, tổng tài sản của BHTGVN đạt mức hơn 106 nghìn tỷ đồng, quỹ dự phòng nghiệp vụ đạt hơn 99 nghìn tỷ đồng, BHTGVN có thể sẵn sàng chi trả cho người gửi tiền khi cần thiết đối với tổ chức tham gia BHTG có quy mô nhỏ và vừa.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, quy mô của hệ thống các TCTD và quy mô tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền ngày càng tăng; định hướng của ngành Ngân hàng cũng yêu cầu các ngân hàng phải tăng vốn điều lệ để đáp ứng đủ vốn theo chuẩn mực Basel II. Đồng thời, vai trò của tổ chức BHTG trong bảo đảm an toàn hệ thống cũng như tham gia vào quá trình tái cơ cấu các TCTD ngày càng được đề cao. Điều này cho thấy việc tăng vốn điều lệ của tổ chức BHTG là vô cùng cần thiết. Để phát huy tốt hơn vai trò của một thiết chế bảo vệ người gửi tiền, BHTGVN cần được nâng cao năng lực tài chính, mở rộng chức năng, nhiệm vụ, hướng tới chuyển đổi từ mô hình chi trả sang mô hình giảm thiểu và giám sát rủi ro.

Ngày 30/12/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 1660/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Tại nhiệm vụ, giải pháp của tổ chức BHTG có quy định về nâng cao năng lực tài chính của tổ chức BHTG. Cụ thể:

Giai đoạn 2022 – 2025, BHTGVN nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật có liên quan, đảm bảo đầy đủ cơ sở pháp luật để thực hiện tăng vốn điều lệ cho tổ chức BHTG lên 10.000 tỷ đồng vào năm 2025 và lên 15.000 tỷ đồng vào năm 2030 từ nguồn tự tích lũy và các nguồn vốn hợp pháp khác nhằm đảm bảo năng lực tài chính của tổ chức BHTG, khẳng định cam kết của Nhà nước và nâng cao niềm tin của người gửi tiền đối với chính sách BHTG, đảm bảo nguồn lực triển khai hiệu quả hoạt động BHTG.

Từ cơ sở trên, ngày 20/11/2023 vừa qua, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã ký Quyết định 1434/QĐ-TTg, sửa đổi Quyết định số 1394/QĐ-TTg ngày 13/8/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập BHTGVN và quy định chức năng, nhiệm vụ của BHTGVN; sửa đổi Quyết định số 1395/QĐ-TTg ngày 13/8/2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Điều lệ về tổ chức và hoạt động của BHTGVN. Theo đó, vốn điều lệ của BHTGVN được tăng lên mức 5.281.018.572.109 đồng.

Đầu tư vốn tạm thời nhàn rỗi là nội dung có tính chất quyết định để tiếp tục gia tăng nguồn lực, giúp tích luỹ hiệu quả, bền vững nguồn vốn để tái đầu tư, tăng trưởng và phát triển ổn định. Chiến lược phát triển phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã nêu giải pháp tăng cường năng lực tài chính thông qua việc cho phép tổ chức BHTG đa dạng hóa hình thức và danh mục đầu tư gồm: (i) Mua và bán trái phiếu do Chính phủ bảo lãnh; (ii) Gửi tiền tại ngân hàng thương mại có chất lượng hoạt động tốt; (iii) Mua và bán trái phiếu, kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi do các ngân hàng thương mại có chất lượng hoạt động tốt phát hành; (iv) Mua, bán trái phiếu chính quyền địa phương theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý nợ công, các văn bản hướng dẫn và được xếp hạng tín nhiệm cao.

Đồng thời, bổ sung hình thức vay từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong trường hợp nguồn vốn của tổ chức BHTG không đủ để trả tiền bảo hiểm; Xây dựng Đề án tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ trong trường hợp nguồn vốn của tổ chức BHTG tạm thời không đủ để trả tiền bảo hiểm.