ĐBSCL: Vụ lúa đông xuân được mùa, được giá

Được mùa

Tại Hội nghị sơ kết vụ đông xuân 2020-2021 và triển khai vụ hè thu, thu đông ở khu vực Nam Bộ diễn ra mới đây tại Cần Thơ, Cục Trồng trọt, cho biết, vụ lúa đông xuân 2020 - 2021 toàn vùng Nam Bộ xuống giống được 1.596,54 nghìn ha, năng suất ước đạt 70 tạ/ha, tăng 2,14 tạ/ha; sản lượng ước đạt 11.176 nghìn tấn, tăng 145 nghìn tấn so với vụ đông xuân 2019 - 2020.

Trong đó, vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) xuống giống hơn 1,51 triệu ha, giảm hơn 27 nghìn ha; năng suất ước đạt 70,52 tạ/ha (tăng 2,17 tạ/ha); sản lượng ước đạt hơn 10,7 triệu tấn (tăng 144 nghìn tấn). Đến nay, toàn vùng đã thu hoạch hơn 1 triệu ha (chiếm 62% diện tích xuống giống), đặc biệt các tỉnh, thành đã xuống giống sớm hơn nên không có diện tích lúa nào bị mất trắng do ảnh hưởng hạn, mặn.

Cùng với đó, ĐBSCL điều chỉnh, giảm diện tích lúa đông xuân khoảng 30 nghìn ha. Chuyển đổi cây trồng trên đất lúa vụ này ước đạt 27 nghìn ha, điều này đã làm giảm khoảng 50% nhu cầu lượng nước tưới cho sản xuất lúa và làm giảm đáng kể chi phí xăng dầu bơm tưới, công lao động.

Ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, cho biết, vụ đông xuân 2020-2021, về cơ bản đạt diện tích, năng suất, sản lượng cũng như giá cả, thu nhập và lợi nhuận của nông dân tăng lên. Điều này cho thấy, ngoài sự thích ứng để đảm bảo sự tăng trưởng trong nông nghiệp thì sản xuất trồng trọt đóng vai trò rất lớn trong sinh kế bền vững cho hàng chục triệu nông dân.

Ông Nguyễn Ngọc Hè, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, cho biết, vụ đông xuân 2020-2021, Cần Thơ xuống giống trên 77 ngàn ha, hiện đã thu hoạch hơn 65 ngàn ha, năng suất đạt 7,6 tấn/ha, số diện tích còn lại sẽ thu hoạch dứt điểm vào cuối tháng 3.

Theo ông Nguyễn Văn Sử, Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Cần Thơ, đây là vụ lúa tiếp tục trúng mùa, được giá, bà con nông dân có lợi nhuận tốt. Giá lúa bình quân trên 6.400 đồng/kg trở lên, doanh thu gần 50 triệu đồng/ha, lợi nhuận trên 50%, đây là mức cao nhất từ trước đến nay của người trồng lúa trên địa bàn.

Ông Lê Quốc Doanh, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT, cho biết, với sự chỉ đạo, điều hành thống nhất từ trung ương đến địa phương, sự vào cuộc nghiêm túc của địa phương và bà con nông dân, có thể nói vụ đông xuân 2020-2021 đến nay thắng lợi toàn diện, năng suất cao, cơ cấu giống tiếp tục được cải thiện, giá gạo xuất khẩu cao.

Quan trọng nhất là lợi nhuận của bà con nông dân tăng lên, chi phí sản xuất giảm xuống. Đây là kết quả của sự kế thừa kinh nghiệm những năm ứng phó hạn mặn trước đó. Tuy nhiên, câu chuyện hạn mặn sẽ xuất hiện thường xuyên hơn, cần được xem như mặc định, không thể tránh khỏi, giải pháp công trình không phải là tất cả mà cần có nhiều những giải pháp thích hợp, trong đó có những biện pháp mềm, thuận thiên…, ông Doanh cho biết thêm.

Theo kế hoạch, vụ hè thu 2021, ĐBSCL gieo sạ 1.520 nghìn ha, năng suất ước đạt 56,28 tạ/ha, sản lượng hơn 8,5 triệu tấn. Tổng cả năm 2021, toàn vùng Nam Bộ gieo sạ gần 4,2 triệu ha, năng suất gần 61 tạ/ha, sản lượng hơn 25,5 triệu tấn. Trong đó, vùng ĐBSCL có hơn 3,9 triệu ha,  năng suất 61,40 tạ/ha, sản lượng hơn 24,1 triệu tấn.

Chủ động chuyển đổi thích ứng với biến đổi khí hậu

Để ứng phó với biến đổi khí hậu, hạn chế thấp nhất thiệt hại do hạn, mặn gây ra, nhiều tỉnh thành ở ĐBSCL đã chủ động xây dựng nhiều giải pháp để thích ứng, khắc phục, phát huy hiệu quả thế mạnh của địa phương, đặc biệt là gắn với chuyển đổi cơ cấu cây trồng.

Ngành nông nghiệp tỉnh Trà Vinh đang tổ chức triển khai chương trình hỗ trợ thúc đẩy chuyển đổi cây trồng vật nuôi giai đoạn 2021- 2025. Theo đó, tỉnh sẽ dành ngân sách được phân kỳ theo từng năm với tổng nguồn kinh phí khoảng 368 tỷ đồng để hỗ trợ hộ nông dân, tổ hợp tác, hợp tác xã, các cơ sở đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh trên các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng và đánh bắt thủy sản.

Trước tình hình biến đổi khí hậu khó lường, hạn mặn luôn ảnh hưởng đến sản xuất, ngành nông nghiệp tỉnh Sóc Trăng đang đẩy mạnh việc chuyển dịch cơ cấu cây trồng như giảm diện tích lúa vụ 3 để tăng cường các loại cây trồng khác cần ít nước như: rau, màu, cây ăn trái… Đối với chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đến nay đã gieo trồng được 33.702 ha rau màu các loại, tăng hơn so với cùng kỳ vài trăm héc-ta…

Tỉnh Hậu Giang cũng đang thực hiện đề án chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trên địa bàn tỉnh, kết quả đã chuyển đổi gần 2.000 ha đất vườn tạp, đất mía kém hiệu quả và lúa 3 vụ sang trồng cây ăn quả, rau màu và nuôi thủy sản; chuyển đổi gần 5.000 ha lúa manh mún nhỏ lẻ, sản xuất kém hiệu quả sang trồng cây hằng năm, cây ăn trái và kết hợp nuôi trồng thủy sản...  

Trong khi đó, tại Bến Tre đang triển khai xây dựng chương trình quản lý, bảo đảm an ninh nguồn nước, nguồn cấp nước ngọt thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2020-2030 trên địa bàn. Tỉnh phấn đấu đến năm 2023, hoàn thiện hệ thống thủy lợi khép kín, hệ thống trữ nước ngọt, hệ thống mạng cấp nước trong tỉnh. Đồng thời đặt mục tiêu nâng tỷ lệ số dân sử dụng nước sạch đến năm 2025 là 70% (trong đó đô thị đạt 93%), tỷ lệ  số dân sử dụng nước sạch đến năm 2030 là 77,5% (trong đó đô thị đạt 95%)...