Chuẩn bị cho vụ Tết này, ông Hoàng Thuỷ Quý, nông dân ở thị trấn Chợ Lầu, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận trồng gần 500 trụ thanh long ruột trắng. Vừa qua ông đầu tư hệ thống bình hạ áp gần 10 triệu đồng để chong đèn cho thanh long trái vụ. Thế nhưng, thời tiết không thuận lợi dẫn tới năng suất thấp, thêm vào đó là giá thanh long giảm chỉ khoảng 10.000 đồng/kg, chi phí đầu tư cho phân bón, nước tưới lại tăng nên ông lỗ nặng.
“Người trồng thanh long năm nay có cái tết không vui, không có tiền để ăn tết. Nhiều người trồng thanh long đến lúc này đang bị âm tiền, không có tiền trả tiền phân, tiền điện và có nhiều người bỏ vườn, không có tiền để nhổ trụ hoặc cải tạo lại ruộng. Giờ muốn đầu tư trồng phải chạy điện nhưng nhiều người thiếu tiền không có để mua điện”, ông Quý bày tỏ.
Anh Bùi Biển Đức ở xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận có 250 trụ thanh long, mấy năm trước đây mỗi mùa vụ thu gần 4.000 – 5.000 tấn. Tuy nhiên, mùa tết này, anh Đức đầu tư chong đèn, chi phí nhiều hơn mà chỉ thu được khoảng 2.000 tấn trái.
“Thanh long đầu tư trái vụ phải chong đèn mới lên vì thế chi phí tiền điện tầm 3,5 triệu, tiền phân, tiền nhân công tầm 12 triệu. Nhưng nay thương lái vào vườn trả 5.000 đồng/kg nên khó có lãi. Bà con ở đây ai cũng vậy, chỉ mong lấy lại vốn còn phần lời ra để trang trải Tết thì không có”, anh Đức cho biết.
Cùng cảnh ngộ, người trồng thanh long tại tỉnh Long An cũng đang đối diện với khó khăn khi giá thanh long xuống thấp. Giá thanh long ruột đỏ thương phẩm chỉ còn 12.000 – 15.000 đồng/kg, bằng 1/3 so với mùa vụ Tết trước. Ông Lê Ngọc Xinh, nông dân xã An Phú Long, huyện Châu Thành, tỉnh Long An đang mong thời điểm cận Tết thanh long sẽ nhích giá lên, để bán được trên 15.000 đồng/kg. Với giá thành đó, nông dân mới hoà vốn, có thể bù lại chi phí điện nước, phân bón đã đầu tư.
Ông Lê Ngọc Xinh, nông dân Long An cho thợ cắt trái để giao thương lái.
Theo Hiệp hội Thanh long tỉnh Long An, hiện đầu ra của trái thanh long chủ yếu dựa vào xuất khẩu. Thời điểm này, thị trường tiêu thụ chính là Trung Quốc đang ngưng nhập khẩu, nên dù sản lượng thanh long thu hoạch thấp hơn cùng kỳ năm ngoái nhưng dự kiến sẽ tồn đọng một lượng lớn thanh long tươi…
Chính quyền cũng như hiệp hội nông sản các địa phương đang phải tăng cường liên kết với các cơ sở thu mua thanh long làm nguyên liệu chế biến sản phẩm sấy khô, nước trái cây, đồng thời kết nối với các điểm tiêu thụ nội địa để có phương án tiêu thụ lượng thanh long cho nông dân.
“Thị trường xuất khẩu thanh long chủ yếu là Trung Quốc, do dịch bùng phát sức mua bên đó rất ít nên giá thanh long rẻ, chỉ bằng hàng mùa. Theo nhận định, giá cũng khó mà lên lại được như trước, Hiệp hội cũng đang tập trung thực hiện các thủ tục với các các siêu thị để có giải pháp đẩy mạnh việc tiêu thụ trong nước cho bà con”, ông Nguyễn Quốc Trịnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long tỉnh Long An nói.
Năm nay, các vùng trồng thanh long đều gặp nhiều khó khăn về đầu ra, dù trước đó nông dân trồng thanh long đã dè dặt hơn trong đầu tư mở rộng diện tích. Về lâu dài, cùng với mở rộng thị trường xuất khẩu thì việc tăng sản lượng chế biến thanh long vẫn rất cần thiết./.