Nông – lâm – thủy sản bứt tốc vào EU

Sơ chế thanh long xuất khẩu tại tỉnh Tiền Giang. Ảnh: Vũ Sinh

Xuất khẩu rau quả bứt phá

Mới đây, lô hàng trái cây đầu tiên đã được xuất khẩu bằng đường tàu biển và hàng không sang thị trường EU. Tổng Giám đốc Công ty Vina T&T Nguyễn Đình Tùng – chủ lô hàng cho biết, để xuất được hàng sang EU, các sản phẩm dừa tươi, thanh long và bưởi của Công ty đều đảm bảo truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn Global GAP.

Cùng với đó, các nhà máy chế biến, đóng gói trái cây áp dụng tiêu chuẩn như ISO, hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (HACCP), phát triển các sản phẩm chế biến sâu đáp ứng quy định của thị trường EU. Sau lô hàng này, sắp tới, trung bình mỗi tuần, Công ty sẽ xuất khoảng 20 tấn trái cây các loại sang thị trường EU.

Trước đó, Việt Nam đã liên tiếp đón nhận tin vui khi lần lượt các sản phẩm gạo, tôm, cà phê, chanh leo, trái cây được xuất sang châu Âu với thuế suất ưu đãi chưa từng có. Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Trần Thanh Hải cho biết, dù mới đi vào thực thi EVFTA chưa đầy 2 tháng, song kim ngạch xuất khẩu nhiều loại nông sản sang EU đã tăng đột biến. Hiện, EU là thị trường xuất khẩu thứ 4 của rau, quả Việt Nam.

Với nền tảng sẵn có này, cộng thêm việc miễn giảm thuế nhập khẩu theo cam kết trong EVFTA đang tiếp sức để giúp tăng khả năng cạnh tranh của trái cây Việt Nam so với trái cây các nước khác như Thái Lan, Indonesia, Trung Quốc, Malaysia…

Đáng chú ý, chỉ tính riêng trong tháng 8/2020, giá trị xuất khẩu các sản phẩm rau quả của Việt Nam sang EU đạt 14,7 triệu USD, tăng 25,2% so với tháng trước.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Lê Quốc Doanh cho hay, trái cây là nông sản chủ lực của Việt Nam, cũng là ngành hàng có tốc độ phát triển nhanh nhất. Đến nay, Đồng bằng sông Cửu Long chiếm 34% diện tích và 45% sản lượng trái cây toàn quốc. Việt Nam đã có trên 40 loại trái cây được xuất khẩu tới hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ khắp thế giới.

Kim ngạch xuất khẩu gỗ sẽ cán đích 13 tỷ USD

Theo báo cáo của  Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Vifores), 9 tháng qua, giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản ước đạt 8,97 tỷ USD, tăng 12% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, gỗ và sản phẩm gỗ đạt 8,38 tỷ USD, tăng 11,2 so với cùng kỳ 2019.

5 thị trường xuất khẩu chính bao gồm Hoa Kỳ (4,19 tỷ USD, tăng 27,4% so với cùng kỳ năm 2019); Nhật Bản, Trung Quốc, EU và Hàn Quốc.

Thứ trưởng Thường trực Bộ Nông nghiệp và PTNT Hà Công Tuấn đánh giá, sau hai đợt sóng của dịch Covid-19, xuất khẩu gỗ của Việt Nam vẫn có tín hiệu khả quan nhờ sự nỗ lực, sáng tạo của các doanh nghiệp.

“Đặt trong bối cảnh khó khăn mới thấy ý nghĩa, quyết tâm của của chúng ta lớn lao thế nào, từ sáng tạo cách bán hàng, cải tiến quản trị… Chúng ta nhìn lại khó khăn, rút ra bài học cho sự thành công. Năm nay, chúng ta kết thúc kế hoạch năm 5 năm. Nhìn lại mục tiêu xuất khẩu 7,5 tỷ USD vào năm 2002 đã vượt rất xa. Hướng đến năm 2025, đạt 20 tỷ USD như Thủ tướng kỳ vọng”, Thứ trưởng Hà Công Tuấn cho hay.

Theo ông Tuấn, trong 4 tháng cuối năm, theo thông lệ là những tháng có kim ngạch xuất khẩu tăng cao nhất của ngành gỗ.  “Rà lại những đơn hàng, năng lực sản xuất, nguồn cung ứng nguyên liệu hiện nay, chúng tôi tin rằng, nếu không có vấn đề đặc biệt, kim ngạch xuất khẩu mỗi tháng sẽ đạt được 1,3 tỷ USD/tháng, như vậy, trong 4 tháng có thể đạt được 5,2 tỷ USD”, ông Tuấn nhận định.

Ông Tuấn cho rằng: “Với những tín hiệu khả quan trên, chúng ta sẽ cán đích 13 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu và đạt tốc độ tăng trưởng hai con số, góp phần vào mục tiêu xuất khẩu nông sản cả năm 2020 đạt trên 41 tỷ USD”.

Xuất khẩu cá ngừ không khả quan

Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết, trái với Mỹ, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang EU giảm. Xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang các nước EU trong tháng 8 không có sự tăng trưởng như mong đợi, giảm 17%. Tuy nhiên, xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường chính trong khối như Đức và Hà Lan vẫn có sự tăng trưởng tốt.

Các sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang EU trong tháng 8 gồm thịt cá ngừ đông lạnh (mã HS03048700), cá ngừ ngâm dầu/sốt đóng hộp (mã HS16041419) và thịt cá ngừ hấp đông lạnh (mã HS16041490), đây là các sản phẩm mà Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan khi hiệp định EVFTA có hiệu lực. Giá trung bình xuất khẩu thịt cá ngừ đông lạnh và thịt cá ngừ hấp đông lạnh của Việt Nam sang EU trong tháng 8 ở mức lần lượt là 6,41 USD/kg và 4,98 USD/kg.

Tương tự như EU, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Nhật Bản đã đảo chiều tăng trong tháng 8. Giá trị xuất khẩu sang thị trường này trong tháng 8 giảm gần 35% sao với cùng kỳ năm 2019. Nguyên nhân của sự sụt giảm này chủ yếu là do tác động của dịch Covid-19 khiến cho nhu cầu cá ngừ tại thị trường Nhật Bản không ổn định.

VASEP dự kiến, do tình hình dịch bệnh Covid-19 tại các thị trường vẫn chưa được kiểm soát nên xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang các thị trường sẽ chưa thể phục hồi. Tuy nhiên, xuất khẩu sang các thị trường chính sẽ khả quan hơn so với những tháng đầu năm.

Nhiều mặt hàng thuỷ sản tiếp nối

Theo VASEP, trong tháng 8/2020, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt gần 395 triệu USD, tăng gần 12% so với tháng 8/2019. Lũy kế 8 tháng đầu năm nay, xuất khẩu tôm đạt 2,3 tỷ USD, tăng 8,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong tháng 8/2020, trừ thị trường Nhật Bản và Trung Quốc giảm, xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường chính khác EU, Mỹ, Hàn Quốc… đều tăng. Đáng chú ý, xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU trong tháng 8/2020 đạt mức tăng trưởng cao nhất kể từ đầu năm nay nhờ tác động tích cực từ EVFTA.

Ngay khi EVFTA có hiệu lực, thuế xuất khẩu một số mặt hàng tôm đông lạnh của Việt Nam sang EU về 0%, tôm chế biến sẽ có lộ trình giảm thuế 5-7 năm. Trong khi các đối thủ cạnh tranh chủ yếu trên thị trường EU như Thái Lan thuế cơ bản vẫn 12%, Ấn Độ chịu thuế 4,2%, Indonesia chịu thuế 4,2%…

Theo VASEP, EU là thị trường nhập khẩu tôm lớn thứ 4 của Việt Nam sau Mỹ, Nhật Bản và Trung Quốc, chiếm 13,6% tổng trị giá xuất khẩu tôm của Việt Nam. Xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU giảm liên tục từ tháng 3 đến tháng 6 năm nay. Sau khi tăng trưởng nhẹ trong tháng 7, xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU đã ghi nhận mức tăng trưởng 15,7% đạt 58,8 triệu USD trong tháng 8.

Ông Trần Đình Luân, Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuỷ sản (Bộ Nông nghiệp và PTNT) cho rằng, EVFTA mang đến nhiều kỳ vọng cho xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường EU trong những tháng cuối năm. Tuy nhiên, tốc độ tăng có thể vẫn chưa cao, do vẫn chịu tác động từ dịch Covid-19. Dự kiến, cả năm 2020, Việt Nam sẽ xuất khẩu được 3,6 tỷ USD, tăng 8% so với năm 2019.

Theo Bộ trưởng Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Xuân Cường, để tận dụng các lợi thế từ thị trường EU, cần tổ chức lại sản xuất theo hướng đảm bảo an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc là vô cùng quan trọng.

Thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và PTNT sẽ tiếp tục phối hợp và khuyến khích doanh nghiệp tập trung các đơn hàng cho những ngành hàng có lợi thế như rau, quả, thủy sản, nhóm sản phẩm cây cồn nghiệp (chè, cà phê, hạt điều). Tập trung đẩy nhanh hơn sản xuất theo chuỗi, kiểm soát tốt chất lượng sản phẩm, và chuẩn bị tốt kỹ năng thương mại để tận dụng các lợi thế.

Ông Cường cũng cho rằng, ngành nông nghiệp cần có giải pháp căn cơ, bền vững để đẩy mạnh sản xuất theo chuỗi, liên kết chặt chẽ với nông dân, hình thành quy trình khép kín từ tổ chức nguyên liệu, chế biến, thương mại.